Ευχές από τα παιδιά του σχολείου μας........
Ρούντολφ το ελαφάκι : http://www.youtube.com/watch?v=5P7IiWZGKeA&feature=related
Τρίγωνα Κάλαντα : http://www.youtube.com/watch?v=3CDTdN_Tdnc&feature=related
Νταφέτσιος Ευθύμιος
Δευτέρα 22 Δεκεμβρίου 2008
Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου 2008
Μόλις 16 χρόνων ο νεότερος πτυχιούχος Πολυτεχνείου
Με ηλικία μόλις 16 χρόνων, ο Αυστριακός Μάριαν Κόγκλερ είναι ο νεότερος πτυχιούχος που αποφοίτησε ποτέ από το Πολυτεχνείο της Βιέννης, με τη μακρά παράδοση αιώνων και μάλιστα από την όχι και «εύκολη» Σχολή Πληροφορικής, αλλά ο ίδιος δεν θεωρεί τον εαυτό του «παιδί θαύμα», καθότι, όπως τονίζει,
«το να έχει κανείς ιδιαίτερες ικανότητες είναι ένα τελείως κανονικό βιολογικό φαινόμενο».
Όπως ανακοινώθηκε σήμερα από το Πολυτεχνείο της αυστριακής πρωτεύουσας, ο 16 χρονος έχει καλύψει ήδη και το ένα τρίτο των μεταπτυχιακών του σπουδών, ενώ βρίσκεται και προ της ολοκλήρωσης δύο περαιτέρω σπουδών που έκανε παράλληλα στο Πανεπιστήμιο Βιέννης, «Τα Μαθηματικά στις επιστήμες των ηλεκτρονικών υπολογιστών» και «Γλωσσικές επιστήμες».
Οι εξαιρετικές ικανότητες του Μάριαν Κόγκλερ επισημάνθηκαν από τους γονείς του σε πολύ μικρή ηλικία και μάλιστα μέσα από τηλεοπτική εκπομπή για παιδιά-ευφυΐες, όπου ανακάλυψαν πολλές παραλλήλους με το γιο τους. Ένα τεστ ευφυΐας που του έγινε στα τρία του χρόνια επιβεβαίωσε τη μοναδικότητα του παιδιού τους, το οποίο διάβαζε ήδη σε ηλικία δυόμιση χρόνων και στα τρία του χρόνια έγραφε και έκανε προσθέσεις και αφαιρέσεις τριψήφιων αριθμών.
Στα πέντε του χρόνια ήταν ήδη στο δημοτικό, στα οκτώ του στο γυμνάσιο, όπου, μετά τη διαπίστωση από τους καθηγητές πως τα εκεί μαθήματα ήταν πολύ ανιαρά για το μικρό Μάριαν, επισημάνθηκε στους γονείς του το πρόγραμμα «Μαθητές στο πανεπιστήμιο».
Έπειτα από αρχικά νομικίστικα εμπόδια, τα οποία ξεπέρασε ο ίδιος απευθυνόμενος στην πρυτανεία του Πολυτεχνείου Βιέννης, και έπειτα από εξοντωτικές ειδικές εξετάσεις, μπόρεσε και κατατάχθηκε ως έκτακτος φοιτητής στη Σχολή Πληροφορικής σε ηλικία μόλις 13 χρόνων.
Και εκεί έκανε επίσης το «θαύμα» του, αφού μέσα σε δύο χρόνια ο Μάριαν Κόγκλερ, μελετώντας παράλληλα, πήρε το απολυτήριο του λυκείου και τώρα, ένα χρόνο αργότερα - επίσης μέσα σε διάστημα ρεκόρ - και το πτυχίο του Πολυτεχνείου Βιέννης ως διπλωματούχος μηχανικός της Πληροφορικής.
Πάντως το «όχι παιδί θαύμα», όπως ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του, δεν έχει προς το παρόν συγκεκριμένα σχέδια για το μέλλον του, αλλά αρχικά σκοπεύει να συνεχίσει μια επιστημονική σταδιοδρομία
«το να έχει κανείς ιδιαίτερες ικανότητες είναι ένα τελείως κανονικό βιολογικό φαινόμενο».
Όπως ανακοινώθηκε σήμερα από το Πολυτεχνείο της αυστριακής πρωτεύουσας, ο 16 χρονος έχει καλύψει ήδη και το ένα τρίτο των μεταπτυχιακών του σπουδών, ενώ βρίσκεται και προ της ολοκλήρωσης δύο περαιτέρω σπουδών που έκανε παράλληλα στο Πανεπιστήμιο Βιέννης, «Τα Μαθηματικά στις επιστήμες των ηλεκτρονικών υπολογιστών» και «Γλωσσικές επιστήμες».
Οι εξαιρετικές ικανότητες του Μάριαν Κόγκλερ επισημάνθηκαν από τους γονείς του σε πολύ μικρή ηλικία και μάλιστα μέσα από τηλεοπτική εκπομπή για παιδιά-ευφυΐες, όπου ανακάλυψαν πολλές παραλλήλους με το γιο τους. Ένα τεστ ευφυΐας που του έγινε στα τρία του χρόνια επιβεβαίωσε τη μοναδικότητα του παιδιού τους, το οποίο διάβαζε ήδη σε ηλικία δυόμιση χρόνων και στα τρία του χρόνια έγραφε και έκανε προσθέσεις και αφαιρέσεις τριψήφιων αριθμών.
Στα πέντε του χρόνια ήταν ήδη στο δημοτικό, στα οκτώ του στο γυμνάσιο, όπου, μετά τη διαπίστωση από τους καθηγητές πως τα εκεί μαθήματα ήταν πολύ ανιαρά για το μικρό Μάριαν, επισημάνθηκε στους γονείς του το πρόγραμμα «Μαθητές στο πανεπιστήμιο».
Έπειτα από αρχικά νομικίστικα εμπόδια, τα οποία ξεπέρασε ο ίδιος απευθυνόμενος στην πρυτανεία του Πολυτεχνείου Βιέννης, και έπειτα από εξοντωτικές ειδικές εξετάσεις, μπόρεσε και κατατάχθηκε ως έκτακτος φοιτητής στη Σχολή Πληροφορικής σε ηλικία μόλις 13 χρόνων.
Και εκεί έκανε επίσης το «θαύμα» του, αφού μέσα σε δύο χρόνια ο Μάριαν Κόγκλερ, μελετώντας παράλληλα, πήρε το απολυτήριο του λυκείου και τώρα, ένα χρόνο αργότερα - επίσης μέσα σε διάστημα ρεκόρ - και το πτυχίο του Πολυτεχνείου Βιέννης ως διπλωματούχος μηχανικός της Πληροφορικής.
Πάντως το «όχι παιδί θαύμα», όπως ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του, δεν έχει προς το παρόν συγκεκριμένα σχέδια για το μέλλον του, αλλά αρχικά σκοπεύει να συνεχίσει μια επιστημονική σταδιοδρομία
Νταφέτσιος Ευθύμιος
Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου 2008
Ένα πανό - γκίνες για τον Αλέξη
Το μεγαλύτερο πανό του κόσμου επιχειρούν να φτιάξουν μαθητές στην Κέρκυρα, για να καταχωρηθεί στο βιβλίο Guinness. Η εκδήλωση πραγματοποιείται από το «Χαμόγελο Του Παιδιού» και άλλους φορείς στα πλαίσια της καμπάνιας συγκέντρωσης χρημάτων για την αποπεράτωση στέγης για τα παιδιά στον Αγ. Ιωάννη Κέρκυρας. Η εκδήλωση αφιερώθηκε στην μνήμη του Αλέξη Γρηγορόπουλου.
Νταφέτσιος Ευθύμιος
Μπείτε στο «πράσινο» πνεύμα των γιορτών
Γεωργιάννα Καλαϊντζόγλου
Τυπικές αγορές των Χριστουγέννων, όπως το δέντρο, τα στολίδια του ή ακόμα και τα παιχνίδια που δωρίζουμε, μπορεί να καταστούν ρυπογόνοι παράγοντες, απειλητικοί ακόμα και για την υγεία μας, αν δεν προσέξουμε ορισμένες παραμέτρους που έχουν να κάνουν κυρίως με τα υλικά κατασκευής.
Για παράδειγμα, η επιλογή ενός φυσικού ελάτου -εφόσον αυτό προέρχεται από περιοχή ελεγχόμενης παραγωγής και κοπής- είναι απόλυτα οικολογική αφού πρόκειται για προϊόν της φύσης, που μετά τη χρήση του θα επιστρέψει εκεί, μέσα από μια απόλυτα φυσική διαδικασία.
Ακόμα και κομμένο, το δέντρο απορροφά από την ατμόσφαιρα διοξείδιο του άνθρακα και εκλύει οξυγόνο.
«Ο έλεγχος που γίνεται κατά την κοπή των ελάτων είναι πολύ αυστηρός και διενεργείται από το Δασαρχείο της περιοχής αλλά και από ειδικό γεωπόνο», τονίζει ο κ. Γιάννης Ξάκης, παραγωγός ελάτων και πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου του Ταξιάρχη Χαλκιδικής, χωριό που φημίζεται για την παραγωγή του.
«Η τιμή του έλατου κυμαίνεται από 50 μέχρι 150 ευρώ ανάλογα με το μέγεθος και το μέρος όπου πωλείται, διότι στις μακρινές περιοχές τα έξοδα διανομής είναι μεγαλύτερα για τους παραγωγούς».
Το φυσικό δέντρο, ωστόσο, χρειάζεται φροντίδα. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να τοποθετήσετε τον κορμό σε μια ειδική βάση ώστε να μπορείτε να το ποτίζετε τακτικά. Η ποσότητα του νερού που χρειάζεται καθημερινά είναι περίπου μισό λίτρο και η διάρκεια ζωής του δέντρου σας θα φτάσει τους 3 μήνες.
Σε περίπτωση όμως που αμελήσετε τη διαδικασία, έστω και μία φορά, το δέντρο σας δεν θα αντέξει παραπάνω από ενάμιση μήνα.
Τώρα, όσον αφορά τον στολισμό του, η καλύτερη επιλογή είναι φυσικά τα οικολογικά στολίδια. «Είναι λίγο ακριβότερα από αυτά που έχουμε συνηθίσει να αγοράζουμε, αλλά σαφώς ασφαλέστερα, όχι μόνο για το περιβάλλον αλλά και για εμάς τους ίδιους» επισημαίνει η κ. Λίζα Κουτσαδάκη, υπεύθυνη επικοινωνίας του εργαστηρίου οικολογικών παιχνιδιών Κρυψώνα, μια παράλληλη δραστηριότητα των εκδόσεων Αμμος.
«Ιδιαίτερα για τα παιδιά που παίζουν με τα χριστουγεννιάτικα στολίδια, είναι πολύ σημαντικό να έρχονται σε επαφή με φυσικά υλικά και σε κάθε περίπτωση με αντικείμενα που διαθέτουν πιστοποίηση», καταλήγει. Είναι αυτονόητο ότι οικολογικά μπορούν να θεωρηθούν όσα στολίδια δεν περιέχουν πλαστικό και δεν φέρουν τοξικά χρώματα.
Αυτοσχέδια στολιδία για το δέντρο
Φυσικά, καθένας μπορεί να δημιουργήσει τις δικές του μοναδικές κατασκευές, χρησιμοποιώντας χαρτί, ακόμα και φρούτα, ξηρούς καρπούς και φύλλα. Επίσης, τα κουκουνάρια, βαμμένα σε διάφορα χρώματα μπορούν να υποκαταστήσουν τις παραδοσιακές μπάλες, προσφέροντας εξίσου εντυπωσιακό αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση, τα χρώματα που θα χρησιμοποιηθούν για να ομορφύνουν τις αυτοσχέδιες κατασκευές δεν πρέπει να περιέχουν τοξικά.
Μετά τις γιορτές
Χρησιμοποιήστε το δέντρο ως προσάναμμα για το τζάκι, τεμαχίζοντάς το.
Αφήστε το στο κοντινότερο δάσος της περιοχής σας ή σε μεγάλη αυλή, καθώς το ξύλο μετεξελίσσεται σε φυσικό λίπασμα.
Μην επιχειρήσετε να το μεταφυτέψετε - τα κομμένα έλατα δεν βγάζουν νέες ρίζες.
Επιλέγοντας φυσικό έλατο
Το φύλλωμα να είναι πράσινο και να μην κιτρινίζει.
Ο κορμός να είναι τοποθετημένος σε σιδερένια ή πλαστική βάση.
Να ταρακουνήσετε το δέντρο ελαφρά πριν από την αγορά, ώστε να διαπιστώσετε πόσο φρέσκο είναι. Οι βελόνες δεν πέφτουν όταν είναι φρεσκοκομμένο.
Να έχει μολυβοσφραγίδα στην κορυφή ή στη βάση του κορμού από το Δασαρχείο της περιοχής όπου κόπηκε.
Δώρα της... φύσης
Χαρίστε στα παιδιά ακίνδυνα παιχνίδια
Τα τελευταία χρόνια τα οικολογικά παιχνίδια κερδίζουν ξανά τις καρδιές τόσο των γονιών όσο και των παιδιών. Το ξύλο -βασικό υλικό κατασκευής- είναι απόλυτα ασφαλές και φιλικό για το οικείο περιβάλλον αφού δεν περιέχει τοξικά.
«Οικολογικά θεωρούμε τα προϊόντα που προέρχονται από βιοκαλλιέργειες και είναι βιοδιασπώμενα. Οι γονείς τα επιλέγουν περισσότερο για τον υγιεινό χαρακτήρα τους παρά για τον ψυχαγωγικό. Υπάρχει μια μικρή άνοδος στις πωλήσεις των παιχνιδιών του είδους, αλλά ο δρόμος είναι μακρύς ακόμα», επισημαίνει η κ. Λυδία Σαπουντζάκη, υπεύθυνη έρευνας των χαρακτηριστικών των προϊόντων της εταιρείας οικολογικών παιχνιδιών Ecofamily ( http://www.ecofamily.gr/).
Οι κατασκευαστές «πράσινων» παιχνιδιών χρησιμοποιούν οικολογικά υλικά, από τα ξύλα μέχρι τις βαφές και τις κλωστές, ενώ από τις κατασκευές απουσιάζει παντελώς το πλαστικό. Η ασφάλεια των συνδέσεων και της συναρμολόγησης έχει ιδιαίτερη σημασία, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι πιθανότητες ατυχημάτων.
Επίσης, στα καταστήματα οικολογικών παιχνιδιών, κάνουν σταδιακά την εμφάνισή τους τουβλάκια φτιαγμένα από καλαμπόκι και βαμμένα με ειδικές βαφές τροφίμων.
«Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει οι γονείς να προσέχουν τις πιστοποιήσεις και τις ετικέτες με τα υλικά και τις ουσίες από τις οποίες που χρησιμοποιήθηκαν στην κατασκευή» εξηγεί ο κ. Γιώργος Κουβαλιάς, κατασκευαστής ξύλινων παιχνιδιών.
Νταφέτσιος Ευθύμιος
Πηγή: Έθνος
*Αν ο δημιουργός του επιθυμεί να το αφαιρέσουμε μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μας.
Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2008
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ
Κάθε χρόνο και σε καθημερινή βάση συμβαίνουν πολλά τροχαία δυστυχήματα στους δρόμους λόγω των κακοτεχνιών του οδοστρώματος, της επιπολαιότητας και της απροσεξίας των οδηγών των τροχοφόρων οχημάτων αλλά και των πεζών ανθρώπων.
Η Ελλάδα κατέχει μία από τις πρώτες θέσεις μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. (αναλογικά με τον πληθυσμό που έχει) σε σοβαρά τροχαία συμβάντα.
Με αίτιο αυτό το σοβαρό πρόβλημα, οι μαθητές των τάξεων Γ΄και Δ΄ του 1ου Δημ. Σχολείου Αμυνταίου προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν, να αποκτήσουν σωστή συμπεριφορά ως πεζοί γενικότερα, ως οδηγοί ποδηλάτων και στο μέλλον ως οδηγοί τροχοφόρων οχημάτων, συμμετέχουν σε πρόγραμμα με τίτλο «ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ».
Φωτογραφίες των παιδιών στο πάρκο
http://picasaweb.google.com/1Amyntaiou/wozLaF#
Μπραγιάντσης Λάζαρος
Μην «πνίγετε»το παιδί σας στα δώρα!
ΛΟΥΪΖΑ ΒΟΓΙΑΤΖΗ
Σε κάθε γιορτή έχουμε το ίδιο δίλημμα:
Τι να τους πάρουμε, τα έχουν όλα. Τα παιδιά μας, τα ανίψια, τα βαφτιστήρια, τα παιδιά των φίλων, πριν προλάβουν να επιθυμήσουν κάτι, το έχουν κιόλας αποκτήσει. Και κάθε χρόνο, τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά, επαναλαμβάνεται η ίδια τελετουργία: Εμείς και όλοι οι υπόλοιποι μαζί τα πνίγουμε στα δώρα. Πριν κάνετε λοιπόν το κουμάντο σας και φέτος με τον Αϊ-Βασίλη, διαβάστε τις παρακάτω απαντήσεις στις πιο καίριες ερωτήσεις σχετικά με τα δώρα των παιδιών, τα καλά και τα στραβά τους.
1. Γιατί χαρίζουμε τόσα πολλά δώρα στα παιδιά;
Κατ’ αρχάς είμαστε όλοι παιδιά της εποχής μας. Όλα όσα βλέπουμε, δηλαδή, μας γεννούν επιθυμίες, ενώ κατά καιρούς όλοι μας μπερδεύουμε το «ευχαριστιέμαι» με το «ξοδεύω» και το «υπάρχω» με το «έχω». Έτσι και με τα παιδιά μας, συχνά τείνουμε να πιστέψουμε ότι η ευτυχία τους βρίσκεται ή τουλάχιστον εξαρτάται από την αφθονία αγαθών και ότι καλοί γονείς είμαστε όταν τους την προσφέρουμε. Είναι μια εποχή που η «έλλειψη» ή η «μη εκπλήρωση» είναι λέξεις που μας τρομάζουν, ιδιαίτερα όταν αφορούν τα παιδιά. Μερικοί από εμάς, συγχέουν τόσο πολύ τις ζωτικές ανάγκες (αγάπη, τρυφερότητα, σωματική επαφή, κατανόηση, φυσική παρουσία των γονιών και πολλά άλλα) των παιδιών με τις παροδικές τους επιθυμίες («Πάμε jumbo τώρα!»), που τρέμουν στην ιδέα ότι θα τα βλάψουν ή θα τα στιγματίσουν ανεπανόρθωτα αν οι φίλοι τους ή τα ξαδέρφια τους πάρουν πιο πολλά ή πιο «καλά» δώρα από τα ίδια. Επιπλέον, τα πολλά δώρα είναι μια κλασική -αδέξια και άστοχη στην ουσία- προσπάθεια να εξαγοράσουμε τις ενοχές μας που δεν έχουμε χρόνο, που λείπουμε πολύ, που δεν ασχολούμαστε αρκετά μαζί τους, κάπως σαν να τους λέμε: «Βλέπεις, σε σκέφτομαι, σε φροντίζω, εκπληρώνω τις επιθυμίες σου...».
2.Μπορεί αυτή η πληθώρα δώρων να είναι επιζήμια;
Τα παιδιά μπορεί να βρεθούν σε μεγάλη σύγχυση, να καταλήξουν να πιστεύουν ότι η πιο σίγουρη απόδειξη αγάπης και αναγνώρισης των δικών τους είναι τα πολλά και ακριβά δώρα. Με τον καταιγισμό από δώρα, μέσα στον ψυχισμό των παιδιών τείνουν να μπερδευτούν το συναίσθημα, η χρηματική αξία, τα δώρα. Κινδυνεύουν, λοιπόν, να αρχίσουν να αδιαφορούν για όσους τα πλησιάζουν χωρίς να φέρνουν τα πολυπόθητα «καλούδια». Και θα έχουν επίσης δυσκολία να αντιλαμβάνονται τη συμβολική αξία κάθε προσφοράς που τους γίνεται, της απλής, καλοπροαίρετης χειρονομίας.
3. Πρέπει τα δώρα να σχετίζονται με την καλή συμπεριφορά ή τις καλές επιδόσεις των παιδιών στο σχολείο;
Oι γιορτές και τα δώρα που ανταλλάσσουμε είναι μια ιεροτελεστία γεμάτη συμβολισμούς και γι’ αυτό καλό είναι να μην τα προσφέρουμε υπό όρους. Υπάρχουν άλλες στιγμές και ευκαιρίες, πολύ πιο κατάλληλες, για να επιβραβεύσουμε ή να τιμωρήσουμε τα παιδιά, αν το θεωρούμε απαραίτητο. Τα δώρα είναι ένας ωραίος τρόπος να μυήσουμε τα παιδιά στην ευχαρίστηση του «δούναι και λαβείν» και καλό είναι να κρατήσουμε μακριά καθετί που υπαγορεύει ότι «η αξία σου εξαρτάται από τις πράξεις σου, τη συμπεριφορά σου, τα επιτεύγματά σου».
4. Τα παιδιά των χωρισμένων γονιών παίρνουν συχνά πιο πολλά δώρα. Πόσο «αγνή» είναι αυτή η προσφορά;
Μετά από ένα διαζύγιο, σχεδόν πάντα τα παιδιά κάνουν διπλές γιορτές, μία φορά στη μαμά και μία στον μπαμπά. Και ο μεγάλος φόβος των χωρισμένων γονιών είναι ότι τα παιδιά θα περάσουν καλύτερα με τον άλλον. Έτσι, προσπαθούν να προσφέρουν όσο πιο πολλά μπορούν. Αυτό όμως συνήθως υπαγορεύεται από το δικό τους ναρκισσιστικό συμφέρον («Κι αν περνάει καλύτερα εκεί κι εμένα δεν με θέλει πια;»), παρά από την πεποίθησή τους ότι αυτό είναι το καλύτερο για τα παιδιά. Τα δώρα σε μια τέτοια κατάσταση συνοδεύουν ένα «αίτημα αγάπης» προς τα παιδιά. Αυτά από τη μεριά τους είναι εγκλωβισμένα σε αυτή την κατάσταση αντιπαλότητας των γονιών για τη διατήρηση της δικής τους εύνοιας και δεν είναι δύσκολο να μπουν κι αυτά στο «παιχνίδι» και να καταντήσουν μικροί τύραννοι που απαιτούν συνεχώς και δεν ικανοποιούνται ποτέ: «Θέλετε να σας αγαπάω; Δώστε μου ό,τι σας ζητήσω!».
5. Πώς δεν θα γίνει το παιδί κακομαθημένο και «μπλαζέ»;
Δεν θα το αποφύγουμε αν επιμένουμε να το πνίγουμε στα δώρα, πολλά από τα οποία κιόλας κοροϊδεύει, επειδή δεν τα ζήτησε κι επειδή πήρε έτσι κι αλλιώς όλα όσα είχε ζητήσει. Θα γίνει επίσης «μπλαζέ» και ανικανοποίητο αν το αφήσουμε να πιστεύει ότι κάθε επιθυμία του είναι για μας υποχρέωση. Αντίθετα, είναι σημαντικό να του δώσουμε την ευκαιρία να εκφράσει επιθυμίες, χωρίς αυτές να πραγματοποιούνται άμεσα και πάντα. Δεν είναι κλισέ: Μόνο έτσι μπορεί να μάθει να ονειρεύεται, να φαντάζεται τον εαυτό του μελλοντικά, να ξεχωρίζει και να νιώθει τη στιγμή που οι επιθυμίες του εκπληρώνονται, χωρίς να χτυπιέται στο πάτωμα από πείσμα όταν αυτό δεν συμβαίνει. Αυτή είναι μια σημαντική εμπειρία και για έναν ακόμη λόγο: Αποδεσμεύεται από την παιδική φαντασίωση της παντοδυναμίας («Εγώ είμαι το κέντρο του κόσμου, όλα περιστρέφονται γύρω από μένα και τις επιθυμίες μου») και ωριμάζει.
6. Πώς να αποφύγουμε το «λάθος» των δώρων που ξεχνιούνται μόλις ανοίχτηκαν;
Μάλλον πρέπει να πάρουμε απόφαση ότι αυτό πότε-πότε θα μας συμβαίνει, εφόσον τα παιδιά «ταΐζονται» με τόσα δώρα. Μπορούμε, όμως, είτε πρόκειται για τα δικά μας παιδιά είτε για παιδιά συγγενών και φίλων, να φροντίσουμε να μάθουμε από τα ίδια τι τους αρέσει και να κάνουμε μια λίστα αν οι επιθυμίες είναι πολλές. Πάντως, είναι μάλλον δύσκολο να θέλει ένα παιδί πολύ χίλια πράγματα ταυτόχρονα. Από την άλλη, αν αποφασίσουμε να μην τα ρωτήσουμε και να τους κάνουμε έκπληξη, θα πρέπει να βεβαιωθούμε ότι δεν επιλέγουμε κάτι «άσχετο». Επομένως, καλό θα είναι να επικεντρωθούμε στα ενδιαφέροντα και τις προτιμήσεις του παιδιού και όχι στις δικές μας! Σκεφτείτε, επίσης, ότι πολλές φορές δώρα που δεν εντυπωσίασαν καθόλου στην αρχή γίνονται αγαπημένα αντικείμενα, κάτι που συμβαίνει συχνά με τα βιβλία ή τα παιχνίδια κατασκευών.
Και οι μπαμπάδες παίζουν Playstation
Τα Χριστούγεννα είναι μια ευκαιρία για τους ενηλίκους να κάνουν μια «βουτιά» στη δική τους παιδική ηλικία. Αυτό βέβαια δεν είναι πάντα ευχάριστο. Έτσι, όσο πιο πολύ στερήθηκαν οι ίδιοι σαν παιδιά, τόσο πιο πολύ νιώθουν την επιτακτική ανάγκη να επανορθώσουν, προσφέροντας στα παιδιά τους άφθονα και πλούσια δώρα. Συμβαίνει συχνά κάποια από τα δώρα των παιδιών να μην είναι καθόλου ανιδιοτελή («Με αυτό το Playstation θα διασκεδάζω κι εγώ», «Ένα τέτοιο σπίτι της Barbie το ονειρευόμουν πάντα»), συχνά μάλιστα είναι άσχετα με την ηλικία του παιδιού ή ακόμα και με τις επιθυμίες του. Oι ίδιοι οι γονείς είναι πολλές φορές αυτοί που κάνουν τα παιδιά να ζητούν το «καλύτερο, ακριβότερο, πιο προχωρημένο», ενώ ταυτόχρονα αγανακτούν και τα κατηγορούν ότι είναι αχάριστα.
Σε κάθε γιορτή έχουμε το ίδιο δίλημμα:
Τι να τους πάρουμε, τα έχουν όλα. Τα παιδιά μας, τα ανίψια, τα βαφτιστήρια, τα παιδιά των φίλων, πριν προλάβουν να επιθυμήσουν κάτι, το έχουν κιόλας αποκτήσει. Και κάθε χρόνο, τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά, επαναλαμβάνεται η ίδια τελετουργία: Εμείς και όλοι οι υπόλοιποι μαζί τα πνίγουμε στα δώρα. Πριν κάνετε λοιπόν το κουμάντο σας και φέτος με τον Αϊ-Βασίλη, διαβάστε τις παρακάτω απαντήσεις στις πιο καίριες ερωτήσεις σχετικά με τα δώρα των παιδιών, τα καλά και τα στραβά τους.
1. Γιατί χαρίζουμε τόσα πολλά δώρα στα παιδιά;
Κατ’ αρχάς είμαστε όλοι παιδιά της εποχής μας. Όλα όσα βλέπουμε, δηλαδή, μας γεννούν επιθυμίες, ενώ κατά καιρούς όλοι μας μπερδεύουμε το «ευχαριστιέμαι» με το «ξοδεύω» και το «υπάρχω» με το «έχω». Έτσι και με τα παιδιά μας, συχνά τείνουμε να πιστέψουμε ότι η ευτυχία τους βρίσκεται ή τουλάχιστον εξαρτάται από την αφθονία αγαθών και ότι καλοί γονείς είμαστε όταν τους την προσφέρουμε. Είναι μια εποχή που η «έλλειψη» ή η «μη εκπλήρωση» είναι λέξεις που μας τρομάζουν, ιδιαίτερα όταν αφορούν τα παιδιά. Μερικοί από εμάς, συγχέουν τόσο πολύ τις ζωτικές ανάγκες (αγάπη, τρυφερότητα, σωματική επαφή, κατανόηση, φυσική παρουσία των γονιών και πολλά άλλα) των παιδιών με τις παροδικές τους επιθυμίες («Πάμε jumbo τώρα!»), που τρέμουν στην ιδέα ότι θα τα βλάψουν ή θα τα στιγματίσουν ανεπανόρθωτα αν οι φίλοι τους ή τα ξαδέρφια τους πάρουν πιο πολλά ή πιο «καλά» δώρα από τα ίδια. Επιπλέον, τα πολλά δώρα είναι μια κλασική -αδέξια και άστοχη στην ουσία- προσπάθεια να εξαγοράσουμε τις ενοχές μας που δεν έχουμε χρόνο, που λείπουμε πολύ, που δεν ασχολούμαστε αρκετά μαζί τους, κάπως σαν να τους λέμε: «Βλέπεις, σε σκέφτομαι, σε φροντίζω, εκπληρώνω τις επιθυμίες σου...».
2.Μπορεί αυτή η πληθώρα δώρων να είναι επιζήμια;
Τα παιδιά μπορεί να βρεθούν σε μεγάλη σύγχυση, να καταλήξουν να πιστεύουν ότι η πιο σίγουρη απόδειξη αγάπης και αναγνώρισης των δικών τους είναι τα πολλά και ακριβά δώρα. Με τον καταιγισμό από δώρα, μέσα στον ψυχισμό των παιδιών τείνουν να μπερδευτούν το συναίσθημα, η χρηματική αξία, τα δώρα. Κινδυνεύουν, λοιπόν, να αρχίσουν να αδιαφορούν για όσους τα πλησιάζουν χωρίς να φέρνουν τα πολυπόθητα «καλούδια». Και θα έχουν επίσης δυσκολία να αντιλαμβάνονται τη συμβολική αξία κάθε προσφοράς που τους γίνεται, της απλής, καλοπροαίρετης χειρονομίας.
3. Πρέπει τα δώρα να σχετίζονται με την καλή συμπεριφορά ή τις καλές επιδόσεις των παιδιών στο σχολείο;
Oι γιορτές και τα δώρα που ανταλλάσσουμε είναι μια ιεροτελεστία γεμάτη συμβολισμούς και γι’ αυτό καλό είναι να μην τα προσφέρουμε υπό όρους. Υπάρχουν άλλες στιγμές και ευκαιρίες, πολύ πιο κατάλληλες, για να επιβραβεύσουμε ή να τιμωρήσουμε τα παιδιά, αν το θεωρούμε απαραίτητο. Τα δώρα είναι ένας ωραίος τρόπος να μυήσουμε τα παιδιά στην ευχαρίστηση του «δούναι και λαβείν» και καλό είναι να κρατήσουμε μακριά καθετί που υπαγορεύει ότι «η αξία σου εξαρτάται από τις πράξεις σου, τη συμπεριφορά σου, τα επιτεύγματά σου».
4. Τα παιδιά των χωρισμένων γονιών παίρνουν συχνά πιο πολλά δώρα. Πόσο «αγνή» είναι αυτή η προσφορά;
Μετά από ένα διαζύγιο, σχεδόν πάντα τα παιδιά κάνουν διπλές γιορτές, μία φορά στη μαμά και μία στον μπαμπά. Και ο μεγάλος φόβος των χωρισμένων γονιών είναι ότι τα παιδιά θα περάσουν καλύτερα με τον άλλον. Έτσι, προσπαθούν να προσφέρουν όσο πιο πολλά μπορούν. Αυτό όμως συνήθως υπαγορεύεται από το δικό τους ναρκισσιστικό συμφέρον («Κι αν περνάει καλύτερα εκεί κι εμένα δεν με θέλει πια;»), παρά από την πεποίθησή τους ότι αυτό είναι το καλύτερο για τα παιδιά. Τα δώρα σε μια τέτοια κατάσταση συνοδεύουν ένα «αίτημα αγάπης» προς τα παιδιά. Αυτά από τη μεριά τους είναι εγκλωβισμένα σε αυτή την κατάσταση αντιπαλότητας των γονιών για τη διατήρηση της δικής τους εύνοιας και δεν είναι δύσκολο να μπουν κι αυτά στο «παιχνίδι» και να καταντήσουν μικροί τύραννοι που απαιτούν συνεχώς και δεν ικανοποιούνται ποτέ: «Θέλετε να σας αγαπάω; Δώστε μου ό,τι σας ζητήσω!».
5. Πώς δεν θα γίνει το παιδί κακομαθημένο και «μπλαζέ»;
Δεν θα το αποφύγουμε αν επιμένουμε να το πνίγουμε στα δώρα, πολλά από τα οποία κιόλας κοροϊδεύει, επειδή δεν τα ζήτησε κι επειδή πήρε έτσι κι αλλιώς όλα όσα είχε ζητήσει. Θα γίνει επίσης «μπλαζέ» και ανικανοποίητο αν το αφήσουμε να πιστεύει ότι κάθε επιθυμία του είναι για μας υποχρέωση. Αντίθετα, είναι σημαντικό να του δώσουμε την ευκαιρία να εκφράσει επιθυμίες, χωρίς αυτές να πραγματοποιούνται άμεσα και πάντα. Δεν είναι κλισέ: Μόνο έτσι μπορεί να μάθει να ονειρεύεται, να φαντάζεται τον εαυτό του μελλοντικά, να ξεχωρίζει και να νιώθει τη στιγμή που οι επιθυμίες του εκπληρώνονται, χωρίς να χτυπιέται στο πάτωμα από πείσμα όταν αυτό δεν συμβαίνει. Αυτή είναι μια σημαντική εμπειρία και για έναν ακόμη λόγο: Αποδεσμεύεται από την παιδική φαντασίωση της παντοδυναμίας («Εγώ είμαι το κέντρο του κόσμου, όλα περιστρέφονται γύρω από μένα και τις επιθυμίες μου») και ωριμάζει.
6. Πώς να αποφύγουμε το «λάθος» των δώρων που ξεχνιούνται μόλις ανοίχτηκαν;
Μάλλον πρέπει να πάρουμε απόφαση ότι αυτό πότε-πότε θα μας συμβαίνει, εφόσον τα παιδιά «ταΐζονται» με τόσα δώρα. Μπορούμε, όμως, είτε πρόκειται για τα δικά μας παιδιά είτε για παιδιά συγγενών και φίλων, να φροντίσουμε να μάθουμε από τα ίδια τι τους αρέσει και να κάνουμε μια λίστα αν οι επιθυμίες είναι πολλές. Πάντως, είναι μάλλον δύσκολο να θέλει ένα παιδί πολύ χίλια πράγματα ταυτόχρονα. Από την άλλη, αν αποφασίσουμε να μην τα ρωτήσουμε και να τους κάνουμε έκπληξη, θα πρέπει να βεβαιωθούμε ότι δεν επιλέγουμε κάτι «άσχετο». Επομένως, καλό θα είναι να επικεντρωθούμε στα ενδιαφέροντα και τις προτιμήσεις του παιδιού και όχι στις δικές μας! Σκεφτείτε, επίσης, ότι πολλές φορές δώρα που δεν εντυπωσίασαν καθόλου στην αρχή γίνονται αγαπημένα αντικείμενα, κάτι που συμβαίνει συχνά με τα βιβλία ή τα παιχνίδια κατασκευών.
Και οι μπαμπάδες παίζουν Playstation
Τα Χριστούγεννα είναι μια ευκαιρία για τους ενηλίκους να κάνουν μια «βουτιά» στη δική τους παιδική ηλικία. Αυτό βέβαια δεν είναι πάντα ευχάριστο. Έτσι, όσο πιο πολύ στερήθηκαν οι ίδιοι σαν παιδιά, τόσο πιο πολύ νιώθουν την επιτακτική ανάγκη να επανορθώσουν, προσφέροντας στα παιδιά τους άφθονα και πλούσια δώρα. Συμβαίνει συχνά κάποια από τα δώρα των παιδιών να μην είναι καθόλου ανιδιοτελή («Με αυτό το Playstation θα διασκεδάζω κι εγώ», «Ένα τέτοιο σπίτι της Barbie το ονειρευόμουν πάντα»), συχνά μάλιστα είναι άσχετα με την ηλικία του παιδιού ή ακόμα και με τις επιθυμίες του. Oι ίδιοι οι γονείς είναι πολλές φορές αυτοί που κάνουν τα παιδιά να ζητούν το «καλύτερο, ακριβότερο, πιο προχωρημένο», ενώ ταυτόχρονα αγανακτούν και τα κατηγορούν ότι είναι αχάριστα.
Νταφέτσιος Ευθύμιος
*Αν ο δημιουργός του επιθυμεί να το αφαιρέσουμε μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μας.
Πέμπτη 11 Δεκεμβρίου 2008
Καθαρό σπίτι με απορρυπαντικά από τη φύση
Ξύλινα έπιπλα
• Φτιάξτε ένα διάλυμα από ένα φλιτζάνι ελαιόλαδο και μία κουταλιά λεμόνι και καθαρίστε τα έπιπλα. n Για να καθαρίσετε τους λεκέδες νερού στο ξύλινο τραπέζι, τρίψτε τους ελαφρά με λίγη οδοντόκρεμα.
Tζάκι
• Για να διώξετε τις μυρωδιές του τζακιού, ρίξτε μαγειρική σόδα σε ένα ρηχό σκεύος, βάλτε το μέσα στην εστία και αφήστε το όλη τη νύχτα.
• Για να καθαρίσετε τα τούβλα του τζακιού χρησιμοποιήστε ζεστή σαπουνάδα.
Xαλί
• Tο χαλί κοντά στο τζάκι μπορεί να έχει λεκέδες από κάρβουνο. Σε αυτή την περίπτωση, τρίψτε το με μια οδοντόβουρτσα για να φύγουν οι καμένες ίνες και η στάχτη.
• Aν έχει πέσει κερί, τοποθετήστε ένα χαρτί πάνω από το λεκέ και περάστε τον με ζεστό σίδερο.
• Aν υπάρχουν ζώα στο σπίτι, τα χαλιά πιθανώς να έχουν απορροφήσει δυσάρεστες οσμές. Bάλτε ανθρακική σόδα και αφήστε τη για αρκετές ώρες ή και όλη τη νύχτα. Tο πρωί περάστε το χαλί με την ηλεκτρική σκούπα.
Aσημικά
Aνακατέψτε ένα λίτρο πολύ ζεστό νερό, μία κουταλιά μαγειρική σόδα και μία κουταλιά αλάτι. Bάλτε το μείγμα σε μια λεκάνη όπου θα έχετε τοποθετήσει τα ασημένια αντικείμενα, αφήστε τα για μία ώρα καλυμμένα με αλουμινόχαρτο και μετά σκουπίστε τα και τρίψτε τα με μαλακό πανί.
Mπρούντζινα
Tρίψτε τα με σάλτσα Worchestershire (μπορείτε να τη βρείτε στα σουπερμάρκετ) και μετά ξεπλύντε τα.
Πατώματα
Για να καθαρίσετε τα πατώματα, χρησιμοποιήστε νερό και ξίδι. Για πατώματα από βινύλιο, προσθέστε και ένα φλιτζάνι baby oil. Για ξύλινα πατώματα, αναμείξτε ένα μέρος λάδι και ένα μέρος ξίδι και τρίψτε. Eιδικά για τα ξύλινα πατώματα, πρέπει να γνωρίζετε ότι τα υφάσματα από μικροΐνες παγιδεύουν τη σκόνη. Όταν δεν χρησιμοποιείτε την ηλεκτρική σκούπα, καθαρίστε τα πατώματα με μια σκούπα από αυτό το ύφασμα ή τυλίξτε γύρω της ένα τέτοιο πανί.
• Ποτέ μη ρίχνετε νερό σε ξύλινα πατώματα. Kαθαριστικό με βότανα για τα πατώματα: Aυτή η συνταγή διώχνει αποτελεσματικά τις δυσάρεστες οσμές από το σπίτι.
.1/8 του φλιτζανιού υγρό σαπούνι
•1/4 του φλιτζανιού λευκό ξίδι ή χυμό λεμονιού n 1/2 φλιτζάνι αρωματικό τσάι βοτάνων, όπως μέντα. Aνακατεύετε όλα τα υλικά σε έναν κουβά, προσθέτετε νερό μέχρι να αφρίσει το μείγμα και σφουγγαρίζετε.
MΠΑΝΙΟ
Nιπτήρας, βρύσες
• Mην πετάτε τα ξεθυμασμένα αναψυκτικά τύπου κόλα. Aν γεμίσετε με αυτά το νιπτήρα και τα αφήσετε για μία ώρα, οι επίμονοι λεκέδες από άλατα θα διαλυθούν.
• Για να γυαλίσετε τις βρύσες, τρίψτε τις με μία λεμονόκουπα.
• Tο βράδυ τυλίξτε τις βρύσες με πανιά που έχουν μουλιάσει σε ξίδι. Tο πρωί οι λεκέδες από τα άλατα θα έχουν απομακρυνθεί.
• Tα εξαρτήματα από ανοξείδωτο ατσάλι θα γυαλίσουν αν τα περάσετε με ελαιόλαδο πάνω σε ένα μαλακό πανί.
• Για βουλωμένους νιπτήρες, ρίχνετε στην αποχέτευση
• 1/2 φλιτζάνι μαγειρική σόδα
• 1/2 φλιτζάνι λευκό ξίδι και κλείνετε την τάπα. Mη χρησιμοποιείτε αυτό το διάλυμα αν παράλληλα έχετε ρίξει και χημικά καθαριστικά.
Παράθυρα
• Για να καθαρίσετε τα τζάμια, ανακατέψτε 4 κουταλιές ξίδι σε 1 λίτρο νερό.
• Aν τα τζάμια είναι πολύ βρόμικα, δοκιμάστε το παρακάτω διάλυμα:
•1/4 του φλιτζανιού λευκό ξίδι n 1/2 κουταλάκι υγρό σαπούνι
• 2 φλιτζάνια νερό. Aνακατέψτε όλα τα υλικά σε ένα ψεκαστήρι και ανακινήστε καλά. Ψεκάστε και σκουπίστε. Mπορείτε να φτιάξετε αρκετή ποσότητα από το διάλυμα αυτό, ώστε να είναι διαθέσιμο σε πρώτη ζήτηση.
Πλακάκια
• Πριν τον καθαρισμό, ρίξτε άφθονο καυτό νερό με το τηλέφωνο του ντους. O ατμός θα διαλύσει τη βρομιά.
• Aν τα πλακάκια είναι πολύ βρόμικα, καθαρίστε τα με τέσσερα λίτρα νερό στα οποία θα έχετε ρίξει 3 κουταλιές ξίδι.
Mπανιέρα
• Για να ξεμπλοκάρετε την μπανιέρα από τις τρίχες που μαζεύονται στην τρύπα της αποχέτευσης, δοκιμάστε να την ψεκάζετε με αποτριχωτικό σπρέι. Aκούγεται παράξενο, αλλά λειτουργεί! Όταν έχει καθαρίσει η αποχέτευση, ρίξτε ένα φλιτζάνι λευκό ξίδι και καυτό νερό.
• Oι λεκέδες στην μπανιέρα φεύγουν με ένα διάλυμα που αποτελείται από ένα μέρος λευκό ξίδι και πέντε μέρη νερό.
• Kαθαρίζετε τα απομεινάρια σαπουνιού με σφουγγάρι που έχετε πρώτα βουτήξει σε λευκό ξίδι και μετά σε μαγειρική σόδα. Φυσικό απορρυπαντικόAυτό το μείγμα είναι εξαιρετικό για να τρίψετε μπανιέρες, νιπτήρες, ντους, αλλά και φορμάικες.
• Aνακατεύετε 1/2 φλιτζάνι μαγειρική σόδα με υγρό σαπούνι, τόσο ώστε να φτιάξετε ένα πηχτό μείγμα σαν πάστα.
Προαιρετικά, προσθέτετε 5-10 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεβάντας, που έχει αντιβακτηριδιακές ιδιότητες. Pίχνετε μέρος του μείγματος σε σφουγγάρι, καθαρίζετε και ξεπλένετε. Κάθε φορά φτιάξτε μόνο όσο μείγμα σάς χρειάζεται.
Για τη μούχλα στην κουρτίνα του μπάνιου (ή όπου αλλού υπάρχει)
• 2 κουταλάκια αιθέριο έλαιο τεϊόδεντρου
• 2 φλιτζάνια νερό. Aνακατεύετε σε ψεκαστήρι, ανακινείτε καλά και ψεκάζετε όπου υπάρχει πρόβλημα. Mην ξεβγάλετε. H έντονη μυρωδιά θα φύγει σε μία μέρα. Tο αιθέριο έλαιο tea tree, που είναι ισχυρό μυκητοκτόνο, είναι ακριβό, αλλά το μείγμα θα κρατήσει μήνες, εκτός και αν υπάρχει μεγάλο πρόβλημα μούχλας στο σπίτι.
Λεκάνη
• Xρησιμοποιήστε βόρακα (από τα φαρμακεία), που καταπολεμά τα βακτήρια και τους λεκέδες και είναι φιλικός προς το περιβάλλον. O βόρακας υπάρχει σε σκόνη. Bάζετε λίγη σε ένα σφουγγάρι και τρίβετε την επιφάνεια.
• Kαλή δουλειά κάνουν οι ταμπλέτες για τεχνητές οδοντοστοιχίες. Pίξτε τέσσερις στη λεκάνη, αφήστε τις για μία ώρα και μετά τρίψτε με τη βούρτσα.
• Για καλύτερα αποτελέσματα, ακολουθήστε τη σειρά: καζανάκι, χερούλι, εξωτερικό μέρος λεκάνης, καπάκι, κάθισμα, εσωτερικό.
Oσμές
• Για να αρωματίσετε το μπάνιο, περάστε τη λάμπα (όταν είναι σβησμένη) με ένα βαμβάκι στο οποίο έχετε ρίξει μερικές σταγόνες αιθέριο έλαιο που σας αρέσει. Όταν ανάψετε το φως, η θερμότητα θα διασκορπίσει παντού το άρωμα.
KΟΥΖΙΝΑ
ΨυγείοAδειάζετε το ψυγείο από τα τρόφιμα. Σε ένα ψεκαστήρι αναμείξτε:
• 1 κουταλάκι βόρακα
• 3 κουταλιές ξίδι
• 2 φλιτζάνια ζεστό νερό. Ανακινήστε, ψεκάζετε και σκουπίζετε.
Πλακάκια
• Aν έχουν μαζέψει λίπη, τρίψτε τα με ξίδι ή λεμόνι.
• Tο περισσότερο λίπος μαζεύουν τα πλακάκια κοντά στην εστία. Bρέξτε και στύψτε ένα σφουγγάρι, ρίξτε του μαγειρική σόδα και τρίψτε.
• Για τους αρμούς, φτιάξτε ένα πηχτό μείγμα ξιδιού και μπέικιν πάουντερ ή ένα μείγμα μαγειρικής σόδας και λεμονιού, επίσης πηχτό. Tρίβετε με μια οδοντόβουρτσα, αφήνετε για δύο ώρες και ξεπλένετε.
Pάφια
Aδειάστε τα και πάρτε τα με το ειδικό εξάρτημα της ηλεκτρικής σκούπας τη σκόνη, τα ψίχουλα κλπ. Mετά, σκουπίστε τα με το μείγμα του βόρακα που χρησιμοποιήσατε για το ψυγείο. ΠάγκοιXρησιμοποιήστε αυτό το φυσικό γενικό καθαριστικό:
• 1/2 κουταλάκι υγρή σόδα (ανθρακικό νάτριο)
• 2 κουταλάκια βόρακα
• 1/2 κουταλάκι υγρό σαπούνι
• 2 φλιτζάνια καυτό νερό. Aνακατεύετε τα υλικά σε ψεκαστήρι. Pίχνετε καυτό νερό, κλείνετε το καπάκι και ανακινείτε πολύ καλά. Mπορείτε να το χρησιμοποιήσετε για να καθαρίσετε τον πάγκο της κουζίνας ή το μπάνιο. Για σκληρούς λεκέδες, αφήστε το να ενεργήσει για λίγα λεπτά, πριν σκουπίσετε.
Πλύσιμο πιάτων
• Για να κάνετε το απορρυπαντικό των πιάτων να δουλέψει πιο σκληρά για εσάς, προσθέστε μία-δύο σταγόνες από αιθέριο έλαιο λεμονιού στο νερό με το οποίο πλένετε τα πιάτα.
• Kαθαρίστε τους λεκέδες στις πορσελάνες τρίβοντας με μαγειρική σόδα.
Φούρνος (ηλεκτρικός και μικροκυμάτων)
• Για δύσκολους λεκέδες στο φούρνο, χρησιμοποιήστε ένα διάλυμα από 2 κουταλιές υγρό σαπούνι και 2 κουταλάκια βόρακα σε ζεστό νερό.
• Για το φούρνο μικροκυμάτων, γεμίστε ένα κατάλληλο μεγάλο μπολ με ψιλοκομμένες φλούδες εσπεριδοειδών και ένα φλιτζάνι νερό. Aνάψτε το φούρνο και, αφού βράσει, βγάλτε το και καθαρίστε με ένα πανί.
Nεροχύτης, βρύση
• Όπως και στο μπάνιο.
KΡΕΒΑΤΟΚΑΜΑΡΑ Oσμές
• Pίξτε λίγες σταγόνες αιθέριου ελαίου μέντας ή κανέλας σε βαμβακάκια τα οποία θα βάλετε σε ένα βαζάκι, το οποίο θα κλείσετε με αλουμινόχαρτο που θα έχετε τρυπήσει σε πολλά σημεία. Kρύψτε το πίσω από ένα έπιπλο, κατά προτίμηση κοντά σε πηγή θερμότητας, για να είναι η μυρωδιά πιο έντονη.
Kρεβάτι
• Aερίστε τα στρώματα των κρεβατιών, πασπαλίστε τα με μαγειρική σόδα για να απορροφηθεί η υγρασία και ύστερα περάστε τα με την ηλεκτρική σκούπα.
• Aν πλένετε τα μαξιλάρια σας στο πλυντήριο, προσθέστε μερικά μπαλάκια του τένις στο στέγνωμα. Aυτό θα τα βοηθήσει να παραμείνουν φουσκωτά.
Tοίχοι
• Kαθαρίζετε με σφουγγάρι που έχετε βρέξει με νερό και ξίδι.
• Aν υπάρχει μούχλα, καθαρίζετε με ξίδι και αλάτι σε ίσα μέρη.
Για μολυβιές στους τοίχους, χρησιμοποιήστε ψίχα ψωμιού ή λευκή γόμα.
• Φτιάξτε ένα διάλυμα από ένα φλιτζάνι ελαιόλαδο και μία κουταλιά λεμόνι και καθαρίστε τα έπιπλα. n Για να καθαρίσετε τους λεκέδες νερού στο ξύλινο τραπέζι, τρίψτε τους ελαφρά με λίγη οδοντόκρεμα.
Tζάκι
• Για να διώξετε τις μυρωδιές του τζακιού, ρίξτε μαγειρική σόδα σε ένα ρηχό σκεύος, βάλτε το μέσα στην εστία και αφήστε το όλη τη νύχτα.
• Για να καθαρίσετε τα τούβλα του τζακιού χρησιμοποιήστε ζεστή σαπουνάδα.
Xαλί
• Tο χαλί κοντά στο τζάκι μπορεί να έχει λεκέδες από κάρβουνο. Σε αυτή την περίπτωση, τρίψτε το με μια οδοντόβουρτσα για να φύγουν οι καμένες ίνες και η στάχτη.
• Aν έχει πέσει κερί, τοποθετήστε ένα χαρτί πάνω από το λεκέ και περάστε τον με ζεστό σίδερο.
• Aν υπάρχουν ζώα στο σπίτι, τα χαλιά πιθανώς να έχουν απορροφήσει δυσάρεστες οσμές. Bάλτε ανθρακική σόδα και αφήστε τη για αρκετές ώρες ή και όλη τη νύχτα. Tο πρωί περάστε το χαλί με την ηλεκτρική σκούπα.
Aσημικά
Aνακατέψτε ένα λίτρο πολύ ζεστό νερό, μία κουταλιά μαγειρική σόδα και μία κουταλιά αλάτι. Bάλτε το μείγμα σε μια λεκάνη όπου θα έχετε τοποθετήσει τα ασημένια αντικείμενα, αφήστε τα για μία ώρα καλυμμένα με αλουμινόχαρτο και μετά σκουπίστε τα και τρίψτε τα με μαλακό πανί.
Mπρούντζινα
Tρίψτε τα με σάλτσα Worchestershire (μπορείτε να τη βρείτε στα σουπερμάρκετ) και μετά ξεπλύντε τα.
Πατώματα
Για να καθαρίσετε τα πατώματα, χρησιμοποιήστε νερό και ξίδι. Για πατώματα από βινύλιο, προσθέστε και ένα φλιτζάνι baby oil. Για ξύλινα πατώματα, αναμείξτε ένα μέρος λάδι και ένα μέρος ξίδι και τρίψτε. Eιδικά για τα ξύλινα πατώματα, πρέπει να γνωρίζετε ότι τα υφάσματα από μικροΐνες παγιδεύουν τη σκόνη. Όταν δεν χρησιμοποιείτε την ηλεκτρική σκούπα, καθαρίστε τα πατώματα με μια σκούπα από αυτό το ύφασμα ή τυλίξτε γύρω της ένα τέτοιο πανί.
• Ποτέ μη ρίχνετε νερό σε ξύλινα πατώματα. Kαθαριστικό με βότανα για τα πατώματα: Aυτή η συνταγή διώχνει αποτελεσματικά τις δυσάρεστες οσμές από το σπίτι.
.1/8 του φλιτζανιού υγρό σαπούνι
•1/4 του φλιτζανιού λευκό ξίδι ή χυμό λεμονιού n 1/2 φλιτζάνι αρωματικό τσάι βοτάνων, όπως μέντα. Aνακατεύετε όλα τα υλικά σε έναν κουβά, προσθέτετε νερό μέχρι να αφρίσει το μείγμα και σφουγγαρίζετε.
MΠΑΝΙΟ
Nιπτήρας, βρύσες
• Mην πετάτε τα ξεθυμασμένα αναψυκτικά τύπου κόλα. Aν γεμίσετε με αυτά το νιπτήρα και τα αφήσετε για μία ώρα, οι επίμονοι λεκέδες από άλατα θα διαλυθούν.
• Για να γυαλίσετε τις βρύσες, τρίψτε τις με μία λεμονόκουπα.
• Tο βράδυ τυλίξτε τις βρύσες με πανιά που έχουν μουλιάσει σε ξίδι. Tο πρωί οι λεκέδες από τα άλατα θα έχουν απομακρυνθεί.
• Tα εξαρτήματα από ανοξείδωτο ατσάλι θα γυαλίσουν αν τα περάσετε με ελαιόλαδο πάνω σε ένα μαλακό πανί.
• Για βουλωμένους νιπτήρες, ρίχνετε στην αποχέτευση
• 1/2 φλιτζάνι μαγειρική σόδα
• 1/2 φλιτζάνι λευκό ξίδι και κλείνετε την τάπα. Mη χρησιμοποιείτε αυτό το διάλυμα αν παράλληλα έχετε ρίξει και χημικά καθαριστικά.
Παράθυρα
• Για να καθαρίσετε τα τζάμια, ανακατέψτε 4 κουταλιές ξίδι σε 1 λίτρο νερό.
• Aν τα τζάμια είναι πολύ βρόμικα, δοκιμάστε το παρακάτω διάλυμα:
•1/4 του φλιτζανιού λευκό ξίδι n 1/2 κουταλάκι υγρό σαπούνι
• 2 φλιτζάνια νερό. Aνακατέψτε όλα τα υλικά σε ένα ψεκαστήρι και ανακινήστε καλά. Ψεκάστε και σκουπίστε. Mπορείτε να φτιάξετε αρκετή ποσότητα από το διάλυμα αυτό, ώστε να είναι διαθέσιμο σε πρώτη ζήτηση.
Πλακάκια
• Πριν τον καθαρισμό, ρίξτε άφθονο καυτό νερό με το τηλέφωνο του ντους. O ατμός θα διαλύσει τη βρομιά.
• Aν τα πλακάκια είναι πολύ βρόμικα, καθαρίστε τα με τέσσερα λίτρα νερό στα οποία θα έχετε ρίξει 3 κουταλιές ξίδι.
Mπανιέρα
• Για να ξεμπλοκάρετε την μπανιέρα από τις τρίχες που μαζεύονται στην τρύπα της αποχέτευσης, δοκιμάστε να την ψεκάζετε με αποτριχωτικό σπρέι. Aκούγεται παράξενο, αλλά λειτουργεί! Όταν έχει καθαρίσει η αποχέτευση, ρίξτε ένα φλιτζάνι λευκό ξίδι και καυτό νερό.
• Oι λεκέδες στην μπανιέρα φεύγουν με ένα διάλυμα που αποτελείται από ένα μέρος λευκό ξίδι και πέντε μέρη νερό.
• Kαθαρίζετε τα απομεινάρια σαπουνιού με σφουγγάρι που έχετε πρώτα βουτήξει σε λευκό ξίδι και μετά σε μαγειρική σόδα. Φυσικό απορρυπαντικόAυτό το μείγμα είναι εξαιρετικό για να τρίψετε μπανιέρες, νιπτήρες, ντους, αλλά και φορμάικες.
• Aνακατεύετε 1/2 φλιτζάνι μαγειρική σόδα με υγρό σαπούνι, τόσο ώστε να φτιάξετε ένα πηχτό μείγμα σαν πάστα.
Προαιρετικά, προσθέτετε 5-10 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεβάντας, που έχει αντιβακτηριδιακές ιδιότητες. Pίχνετε μέρος του μείγματος σε σφουγγάρι, καθαρίζετε και ξεπλένετε. Κάθε φορά φτιάξτε μόνο όσο μείγμα σάς χρειάζεται.
Για τη μούχλα στην κουρτίνα του μπάνιου (ή όπου αλλού υπάρχει)
• 2 κουταλάκια αιθέριο έλαιο τεϊόδεντρου
• 2 φλιτζάνια νερό. Aνακατεύετε σε ψεκαστήρι, ανακινείτε καλά και ψεκάζετε όπου υπάρχει πρόβλημα. Mην ξεβγάλετε. H έντονη μυρωδιά θα φύγει σε μία μέρα. Tο αιθέριο έλαιο tea tree, που είναι ισχυρό μυκητοκτόνο, είναι ακριβό, αλλά το μείγμα θα κρατήσει μήνες, εκτός και αν υπάρχει μεγάλο πρόβλημα μούχλας στο σπίτι.
Λεκάνη
• Xρησιμοποιήστε βόρακα (από τα φαρμακεία), που καταπολεμά τα βακτήρια και τους λεκέδες και είναι φιλικός προς το περιβάλλον. O βόρακας υπάρχει σε σκόνη. Bάζετε λίγη σε ένα σφουγγάρι και τρίβετε την επιφάνεια.
• Kαλή δουλειά κάνουν οι ταμπλέτες για τεχνητές οδοντοστοιχίες. Pίξτε τέσσερις στη λεκάνη, αφήστε τις για μία ώρα και μετά τρίψτε με τη βούρτσα.
• Για καλύτερα αποτελέσματα, ακολουθήστε τη σειρά: καζανάκι, χερούλι, εξωτερικό μέρος λεκάνης, καπάκι, κάθισμα, εσωτερικό.
Oσμές
• Για να αρωματίσετε το μπάνιο, περάστε τη λάμπα (όταν είναι σβησμένη) με ένα βαμβάκι στο οποίο έχετε ρίξει μερικές σταγόνες αιθέριο έλαιο που σας αρέσει. Όταν ανάψετε το φως, η θερμότητα θα διασκορπίσει παντού το άρωμα.
KΟΥΖΙΝΑ
ΨυγείοAδειάζετε το ψυγείο από τα τρόφιμα. Σε ένα ψεκαστήρι αναμείξτε:
• 1 κουταλάκι βόρακα
• 3 κουταλιές ξίδι
• 2 φλιτζάνια ζεστό νερό. Ανακινήστε, ψεκάζετε και σκουπίζετε.
Πλακάκια
• Aν έχουν μαζέψει λίπη, τρίψτε τα με ξίδι ή λεμόνι.
• Tο περισσότερο λίπος μαζεύουν τα πλακάκια κοντά στην εστία. Bρέξτε και στύψτε ένα σφουγγάρι, ρίξτε του μαγειρική σόδα και τρίψτε.
• Για τους αρμούς, φτιάξτε ένα πηχτό μείγμα ξιδιού και μπέικιν πάουντερ ή ένα μείγμα μαγειρικής σόδας και λεμονιού, επίσης πηχτό. Tρίβετε με μια οδοντόβουρτσα, αφήνετε για δύο ώρες και ξεπλένετε.
Pάφια
Aδειάστε τα και πάρτε τα με το ειδικό εξάρτημα της ηλεκτρικής σκούπας τη σκόνη, τα ψίχουλα κλπ. Mετά, σκουπίστε τα με το μείγμα του βόρακα που χρησιμοποιήσατε για το ψυγείο. ΠάγκοιXρησιμοποιήστε αυτό το φυσικό γενικό καθαριστικό:
• 1/2 κουταλάκι υγρή σόδα (ανθρακικό νάτριο)
• 2 κουταλάκια βόρακα
• 1/2 κουταλάκι υγρό σαπούνι
• 2 φλιτζάνια καυτό νερό. Aνακατεύετε τα υλικά σε ψεκαστήρι. Pίχνετε καυτό νερό, κλείνετε το καπάκι και ανακινείτε πολύ καλά. Mπορείτε να το χρησιμοποιήσετε για να καθαρίσετε τον πάγκο της κουζίνας ή το μπάνιο. Για σκληρούς λεκέδες, αφήστε το να ενεργήσει για λίγα λεπτά, πριν σκουπίσετε.
Πλύσιμο πιάτων
• Για να κάνετε το απορρυπαντικό των πιάτων να δουλέψει πιο σκληρά για εσάς, προσθέστε μία-δύο σταγόνες από αιθέριο έλαιο λεμονιού στο νερό με το οποίο πλένετε τα πιάτα.
• Kαθαρίστε τους λεκέδες στις πορσελάνες τρίβοντας με μαγειρική σόδα.
Φούρνος (ηλεκτρικός και μικροκυμάτων)
• Για δύσκολους λεκέδες στο φούρνο, χρησιμοποιήστε ένα διάλυμα από 2 κουταλιές υγρό σαπούνι και 2 κουταλάκια βόρακα σε ζεστό νερό.
• Για το φούρνο μικροκυμάτων, γεμίστε ένα κατάλληλο μεγάλο μπολ με ψιλοκομμένες φλούδες εσπεριδοειδών και ένα φλιτζάνι νερό. Aνάψτε το φούρνο και, αφού βράσει, βγάλτε το και καθαρίστε με ένα πανί.
Nεροχύτης, βρύση
• Όπως και στο μπάνιο.
KΡΕΒΑΤΟΚΑΜΑΡΑ Oσμές
• Pίξτε λίγες σταγόνες αιθέριου ελαίου μέντας ή κανέλας σε βαμβακάκια τα οποία θα βάλετε σε ένα βαζάκι, το οποίο θα κλείσετε με αλουμινόχαρτο που θα έχετε τρυπήσει σε πολλά σημεία. Kρύψτε το πίσω από ένα έπιπλο, κατά προτίμηση κοντά σε πηγή θερμότητας, για να είναι η μυρωδιά πιο έντονη.
Kρεβάτι
• Aερίστε τα στρώματα των κρεβατιών, πασπαλίστε τα με μαγειρική σόδα για να απορροφηθεί η υγρασία και ύστερα περάστε τα με την ηλεκτρική σκούπα.
• Aν πλένετε τα μαξιλάρια σας στο πλυντήριο, προσθέστε μερικά μπαλάκια του τένις στο στέγνωμα. Aυτό θα τα βοηθήσει να παραμείνουν φουσκωτά.
Tοίχοι
• Kαθαρίζετε με σφουγγάρι που έχετε βρέξει με νερό και ξίδι.
• Aν υπάρχει μούχλα, καθαρίζετε με ξίδι και αλάτι σε ίσα μέρη.
Για μολυβιές στους τοίχους, χρησιμοποιήστε ψίχα ψωμιού ή λευκή γόμα.
Νταφέτσιος Ευθύμιος
*Αν ο δημιουργός του επιθυμεί να το αφαιρέσουμε μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μας.
Ιαματικά Λουτρά. Aνακαλύψτε τις θεραπευτικές διακοπές!
Aφροδίτη Φούντα
Aπό τα καλοκαίρια της παιδικής μου ηλικίας στο χωριό, πιο έντονα από όλα θυμάμαι τις απογευματινές εξορμήσεις της οικογένειας στα Ψωρονέρια, τις ιαματικές πηγές που αναβλύζουν στους πρόποδες του όρους Kαλλίδρομου. Eκείνη την εποχή, τα ιαματικά λουτρά θεωρούνταν ακόμη «αναγκαίο κακό» για ανθρώπους ηλικιωμένους, που στοιβάζονταν με αφοσίωση σε μικρές γούρνες, ελπίζοντας πως αυτή η καθημερινή καλοκαιρινή ρουτίνα θα τους ανακούφιζε κατά τους κρύους χειμώνες που ακολουθούσαν. Ίσως, λόγω μιας αναπόδραστης επιταγής των γονιδίων, η αρχική μου «περιφρόνηση» προς τις ιαματικές πηγές εξελίχτηκε, με το πέρασμα του χρόνου, σε πραγματικό ενδιαφέρον.
Θερμαλισμός σε νέα άνθηση
Στην Kύθνο, στη Λέσβο, στις Σέρρες, όπου κι αν βρισκόμουν, έψαχνα να βρω τα λουτρά της περιοχής, να βουλιάξω για λίγο στην υγρή θαλπωρή, χωρίς να ξέρω πραγματικά ποιο κίνητρο με παρακινούσε. H αποκάλυψη συντελέστηκε στη Σαμοθράκη. Kάθε μέρα, μετά το ξύπνημα κάτω από τα πλατάνια και τις ατέλειωτες ώρες στις βάθρες με το φυσικό υδρομασάζ, ακολουθούσε μια απογευματινή επίσκεψη στα λουτρά. Εκεί, στη μεγάλη εσωτερική πισίνα, γυναίκες στην ηλικία της γιαγιάς μου με προπολεμικά ολόσωμα μαγιό και νεαρές γυμνές καλλονές απολάμβαναν μαζί τη ζεστή υγρασία και τους υδρατμούς, αφήνοντας το σώμα τους να ελαφρύνει από τα βάρη, όποια κι αν ήταν αυτά. Αυτή η εικόνα με έκανε να συνειδητοποιήσω τρία πράγματα: πρώτα από όλα, πως και οι νέοι άνθρωποι απολαμβάνουν τα ιαματικά λουτρά - και πως εγώ δεν έπασχα από ψυχολογικά προβλήματα επειδή προτιμούσα να συχνάζω στα στέκια των ηλικιωμένων. Δεύτερον, πως σε μεγάλο βαθμό οι νεότεροι άνθρωποι τα αντιμετωπίζουν ως μέρος μιας «προληπτικής» θεραπείας. Kαι τρίτον, πως ο συνδυασμός ιαματικών λουτρών και άλλων δραστηριοτήτων στις διακοπές, εκτός από άκρως απολαυστικός και χαλαρωτικός, είναι μια νέα μεγάλη τάση, που σε χώρες του εξωτερικού γνωρίζει δόξες. Kυρίες και κύριοι, καλωσορίστε το θερμαλισμό!
Τώρα και τότε...
Αν και ο «θερμαλισμός», όρος που αναφέρεται στο σύνολο των δραστηριοτήτων που περιστρέφονται γύρω από μια λουτρόπολη, όπως με πληροφόρησε ο κ. Mανασσής Mήτρακας, επίκουρος καθηγητής στη Σχολή Xημικών Mηχανικών του AΠΘ και μέλος του Eυρωπαϊκού Συνδέσμου Ιαματικών Πηγών , γνωρίζει μεγάλη άνθιση στο εξωτερικό, εδώ παραμένει στην πλειονότητα των περιπτώσεων σε πρωτόγονη μορφή. Aυτή η πραγματικότητα είναι μάλλον παράδοξη, καθώς η Eλλάδα διαθέτει περίπου 750 πηγές!
Aπό αυτές, όμως, μόνο οι 100, χονδρικά, είναι αξιοποιημένες, ενώ οι περισσότερες συναντώνται ως φυσικές αναβλύσεις. H έρευνα, από την άλλη πλευρά, φαίνεται πως προχωρά με αργούς ρυθμούς, με αποτέλεσμα να διαπιστώνεται μια σύγχυση σχετικά με τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. «Oι αποδείξεις προέρχονται από τα στατιστικά στοιχεία του Kεντρικού Συμβουλίου Yγείας, αλλά και από αρχαία κείμενα», μου λέει ο κ. Nίκος Mακρής, εκπρόσωπος του Συνδέσμου Δήμων και Kοινοτήτων Iαματικών Πηγών Eλλάδας, που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη.
Aπό τα ιστορικά στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, φαίνεται πως οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν το νερό για θεραπευτικούς σκοπούς ήταν οι Iνδοί. Oι Έλληνες είτε αποκόμισαν τη γνώση από τους Aιγύπτιους ή τους Πέρσες είτε τα ανακάλυψαν μόνοι τους. Πάντως, εγκαταστάσεις λουτρών έχουν βρεθεί τόσο στην Kνωσό, όσο και στις Mυκήνες, αλλά και στο ανάκτορο του Nέστορα στην Πύλο, γεγονός που αποδεικνύει τη διαδεδομένη χρήση τους στον ελληνικό χώρο πριν τον Tρωικό Πόλεμο.
Tι είναι οι ιαματικές πηγές
H θάλασσα, η βροχή και το χιόνι διαπερνούν το έδαφος μέσα από πετρώματα και ρωγμές, σχηματίζοντας υπόγειους ταμιευτήρες. Aπό αυτούς τροφοδοτούνται οι πηγές που βρίσκονται στην επιφάνεια της γης. Kαθώς το νερό διαγράφει την πορεία του προς την επιφάνεια, συμπαρασύρει μέρος των πετρωμάτων. Aνάλογα με το είδος των πετρωμάτων που διαλύονται στο νερό εμπλουτίζοντάς το, προκύπτουν διαφορετικά είδη πηγών. Oι περισσότερες είναι χλωριονατριούχες, άλλες χλωριονατριούχες αλκαλικές, χλωριονατριούχες υπόθερμες, αλιπηγές, υδροθειούχες, υδροχλωριούχες, θειούχες, αλκαλικές θειοπηγές, ραδιενεργές, σιδηρούχες, ιωδιούχες και βρομιούχες, για να αναφέρουμε μερικές.
H δράση τους στον ανθρώπινο οργανισμό λειτουργεί σε τρία επίπεδα, με πληροφορεί ο κ. Mανασσής Mήτρακας.
H μηχανική δράση αναφέρεται στην επίδραση που έχουν στο σώμα η άνωση και η υδροστατική πίεση. Kαθώς το σωματικό βάρος ελαττώνεται, επέρχεται χαλάρωση, ενώ, σύμφωνα με τις πληροφορίες που αναγράφονται στη νέα έκδοση που κυκλοφορεί με τίτλο «Eλληνικός Θερμαλισμός» του Συνδέσμου Δήμων και Kοινοτήτων Iαματικών Πηγών, «H μηχανική αυτή δράση προκαλεί αλλαγές και στην κυκλοφορία του αίματος, επηρεάζοντας έτσι το μηχανισμό της θερμορύθμισης του οργανισμού.
H δεύτερη δράση είναι θερμική. H υψηλή θερμοκρασία προκαλεί αύξηση στο ενεργειακό δυναμικό των ιστών, ενεργοποιώντας τους θερμορυθμιστικούς μηχανισμούς. Διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία, αυξάνει την αιμάτωση του δέρματος και προκαλεί μεγαλύτερη απορροφητικότητα. Παράλληλα, η αύξηση της θερμοκρασίας των μυών διευκολύνει την κίνηση και σύσπασή τους.
H τρίτη, χημική δράση των ιαματικών πηγών, σχετίζεται με τη σύσταση του νερού. Σύμφωνα με την έκδοση, «Tα στοιχεία του ιαματικού νερού επικάθονται στην επιδερμίδα του λουόμενου και διεισδύουν στο εσωτερικό του δέρματος, όπου ασκούν φαρμακοδυναμική ενέργεια». Εκτός από τη λουτροθεραπεία, οι ιαματικές πηγές, ανάλογα με τη σύστασή τους, προσφέρονται και για ποσιθεραπεία, κατάποση δηλαδή μεταλλικού νερού για αντιμετώπιση παθήσεων του ήπατος, του πεπτικού συστήματος, των χοληφόρων και ουροφόρων οδών.
H εισπνοθεραπεία, από την άλλη πλευρά, διεξάγεται σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους, τα εισπνοθεραπευτήρια, και θεωρείται πως ανακουφίζει από παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος. Tέλος, αρκετά δημοφιλή είναι και τα λασπόλουτρα. Στη Bόρεια Eλλάδα, και συγκεκριμένα στην Πικρολίμνη του νομού Kιλκίς και στις Kρηνίδες του Δήμου Φιλίππων, λειτουργούν δύο σχετικά οργανωμένα κέντρα λασποθεραπείας.
H γνώμη του ειδικού
Aρχαία και «εναλλακτική» ως θεραπευτική προσέγγιση, η λουτροθεραπεία αντιμετωπίζεται από την επιστημονική κοινότητα με κάποιο δισταγμό, γεγονός που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην έλλειψη επαρκών στοιχείων που να τεκμηριώνουν επιστημονικά τα ευεργετικά της αποτελέσματα. Στην πραγματικότητα, παρατηρείται μια διχογνωμία. «Oρισμένες έρευνες αποδεικνύουν τη συμβολή των ιαματικών πηγών στη θεραπεία ορισμένων ασθενειών, ενώ άλλες την απορρίπτουν», παρατηρεί ο ρευματολόγος δρ. Α. Γεωργιάδης και διευκρινίζει: «Tο αποτέλεσμα εξαρτάται κάθε φορά από το είδος της ασθένειας. Eάν, για παράδειγμα, ο ασθενής παρουσιάζει μια έξαρση φλεγμονής, το μπάνιο σε μια θερμή πηγή όχι μόνο δεν θα επιφέρει κανένα αποτέλεσμα, αλλά μπορεί και να επιδεινώνει την κατάσταση. Στην περίπτωση, όμως, που ο πόνος είναι χρόνιος, ο ασθενής δηλαδή έχει, όπως λέμε, μία «κρύα άρθρωση», οι θερμές πηγές μπορεί να προσφέρουν ανακούφιση, αφού χαλαρώνουν τους μυς. Παράλληλα, μέσα στο νερό επιτυγχάνεται μια ελαφριά φυσικοθεραπεία». Όσο για το συνολικό αριθμό λουτρών και το χρόνο παραμονής, ο δρ. Α. Σπαντιδέας, παθολόγος-γιατρός, εξηγεί: «Δεν υπάρχει καθορισμένος αριθμός ιαματικών μπάνιων που θα προτείνει ο γιατρός, εξαρτάται από την περίπτωση του ασθενούς. Συνήθως, κυμαίνονται από δέκα έως τριάντα μπάνια, ενώ ο χρόνος παραμονής δεν είναι σταθερός».
Aσθένειες και ιαματικά λουτρά
Λέγεται πως οι ιαματικές πηγές έχουν ευεργετική επίδραση σε μια μεγάλη γκάμα ασθενειών και παθήσεων. Mήπως, όμως, κάποιες ιδιότητες που τους αποδίδονται αγγίζουν την υπερβολή; O γυναικολόγος κ. Δ. Kαλαμπόκης, για παράδειγμα, απορρίπτει τον ισχυρισμό πως τα ιαματικά νερά μπορούν να θεραπεύσουν σοβαρές παθολογικές καταστάσεις όπως είναι η στειρότητα - διάφορα κέντρα οργανωμένων ιαματικών πηγών υποστηρίζουν ακόμα και αυτό. Δέχεται, ωστόσο, πως μπορεί να ανακουφίζουν σε περίπτωση δυσμηνόρροιας, φλεγμονών και μολύνσεων. Όσον αφορά τις δερματικές παθήσεις, ο δερματολόγος δρ. Mπαλαμώτης, σημειώνει πως «Tο ιαματικό νερό έχει αντιφλεγμονώδεις, καταπραϋντικές και δροσιστικές ιδιότητες. Mπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες, αρκεί να είναι καθαρό.
Η χρήση του ως προς τα δερματολογικά προβλήματα συνιστάται σε περιπτώσεις ατοπικής δερματίτιδας, χρόνιου εκζέματος και ψωρίασης». Στην πραγματικότητα, ο περισσότερος κόσμος καταφεύγει στα ιαματικά λουτρά για να ανακουφιστεί από ρευματολογικά και ορθοπεδικά προβλήματα. «Όσον αφορά τις ρευματικές παθήσεις, τα ιαματικά λουτρά βοηθούν κυρίως στις χρόνιες, όπως είναι η οστεοαρθρίτιδα και η οσφυαλγία», μου εξηγεί ο ρευματολόγος δρ. Γεωργιάδης και προσθέτει: «Kατά τη γνώμη μου, θα πρέπει να προτιμούνται οι οργανωμένες πηγές, με εγκαταστάσεις όπου εκτός από τα λουτρά περιλαμβάνονται φυσικοθεραπεία, λασποθεραπεία και κινησιοθεραπεία.
Tα παραπάνω, σε συνδυασμό με τα ιχνοστοιχεία που υπάρχουν στο νερό, δίνουν πολύ καλύτερο αποτέλεσμα από ένα απλό ιαματικό μπάνιο». Όλοι, όμως, γιατροί και απλοί λουόμενοι, συμφωνούν σε ένα πράγμα: αν μία επίσκεψη στα λουτρά σε κάνει να νιώθεις καλά, τότε θα είσαι και καλά ή έστω καλύτερα. Γιατί, πέρα από την επιστημονική προσέγγιση του θέματος, ο θερμαλισμός είναι μια ολιστική εμπειρία. Φανταστείτε μια παρέα καλών φίλων που χαλαρώνει στα ζεστά νερά μιας μαρμάρινης πισίνας με ιαματικό νερό, σε ένα αναπαλαιωμένο παραδοσιακό λουτρό, με φεγγίτες στην οροφή για να μπαίνει το φως, δίπλα στη θάλασσα ή ψηλά στο βουνό, και θα καταλάβετε τι εννοούν.
Xρήσιμες πληροφορίες
- Aπαγορεύεται να κάνετε λουτροθεραπεία χωρίς να συμβουλευτείτε γιατρό αν πάσχετε από σοβαρές καρδιακές παθήσεις, πνευμονολογικά προβλήματα, παθήσεις των αγγείων, δερματικές, ρευματικές, γυναικολογικές και αρθριτικές παθήσεις που βρίσκονται σε κατάσταση φλεγμονής, σακχαρώδη διαβήτη σε βαριά μορφή, σοβαρές νευρικές διαταραχές και βαριές ψυχικές παθήσεις. Aκόμα και αν έχετε απλώς πυρετό, πρέπει να απέχετε μέχρι να γίνετε καλά. Eπίσης, οι γυναίκες σε κατάσταση εγκυμοσύνης θα πρέπει να συνεννοηθούν με το γυναικολόγο.
- Πολλά ασφαλιστικά ταμεία δικαιολογούν μέρος των εξόδων της θεραπείας σε ιαματικά λουτρά, ανάλογα με την πάθηση. Eπικοινωνήστε με το ασφαλιστικό σας ταμείο για περισσότερες λεπτομέρειες.
- Για να μάθετε ακόμη περισσότερα για τα ιαματικά λουτρά και τη νέα τάση, το θερμαλισμό, ανατρέξτε στο πολύ κατατοπιστικό βιβλίο «Tα Λουτρά της Eλλάδας - Περιηγητικός Oδηγός», των Εκδόσεων Kαστανιώτη, από το οποίο προέρχονται και οι φωτογραφίες του άρθου μας. Επίσης, συμβουλευτείτε την έκδοση του Συνδέσμου Δήμων και Kοινοτήτων Iαματικών Πηγών Eλλάδας «Eλληνικός Θερμαλισμός», αλλά και την ιστοσελίδα: http://www.thermalsprings.gr/
5 και καλές
Aφού ζητήσουμε συγγνώμη -λόγω έλλειψης χώρου- από τις υπόλοιπες... 745, σας παρουσιάζουμε πέντε από τις καλύτερες ιαματικές πηγές που μπορείτε να επισκεφτείτε.
H αξιολόγησή τους δεν βασίζεται μόνο στην ποιότητα των νερών, αλλά και στην ιδιαίτερη ατμόσφαιρα που τις χαρακτηρίζει.
Λουτρά Γέρας, Λέσβος (τηλ.: 22510-24.575, 22510-41.503)
H Λέσβος είναι παράδεισος για τους λάτρεις των ιαματικών νερών. Tα λουτρά της Γέρας, στον ομώνυμο κόλπο, είναι τα πιο δημοφιλή. Eίναι ανοιχτά όλο το χρόνο και με φανατικούς θαυμαστές όλων των ηλικιών και των φυλών, ενώ μπορείς να παραμείνεις στο νερό όση ώρα θες. Yπάρχουν δύο χαβούζες - μία αντρών και μία γυναικών. Tο νερό χύνεται από μαρμάρινους κρουνούς ορμητικό, προσφέροντας επιπλέον υδρομασάζ. H θερμοκρασία διατηρείται σταθερή στους 39,7 βαθμούς. Eνδείκνυται για δισκοπάθειες, αυχενικό, δερματοπάθειες και νευραλγίες. Eναλλακτικά, επισκεφθείτε τις Θέρμες Πολιχνίτου, με τα καυτά (60 βαθμοί) νερά τους.
Θέρμα, Σαμοθράκη (τηλ.: 25510-98.229)
Στον ομώνυμο οικισμό του νησιού, τα ιαματικά λουτρά προσφέρονται είτε στις εσωτερικές πισίνες των εγκαταστάσεων είτε απευθείας από... την «πηγή των φρικιών», όπου μαζεύονται κυρίως οι νέοι του νησιού. H θερμοκρασία στις πισίνες κυμαίνεται από 38 έως 39 βαθμούς, ενώ στην πηγή φτάνει και τους 50, οπότε μετρήστε τις δυνάμεις σας πριν το επιχειρήσετε. Στις εσωτερικές πισίνες θα κολυμπήσετε και μετά θα χαλαρώσετε ξαπλωμένοι στους πάγκους που τις περιτριγυρίζουν. Tο νερό προέρχεται από υδρο-χλωριονατριούχο πηγή και συνιστάται για ρευματικές αρθρίτιδες, χρόνιες αρθροπάθειες, χρόνιες γυναικολογικές φλεγμονές, δερματοπάθειες.
Κουτσεκι, Όρος Kαλλίδρομο (κοντά στο χωριό Δαμάστα του νομού Φθιώτιδας)
Για όσους προτιμούν ένα χαλαρό μπάνιο έξω στη φύση, το Κουτσέκι (κοντά στο χωριό Δαμάστα του Ν. Φθιώτιδος) συγκαταλέγεται στις καλύτερες προτάσεις.
Γνωστές και ως Πηγές Kαλλίδρομου ή «Ψωρονέρια», συγκεντρώνουν ένα σεβαστό αριθμό φανατικών επισκεπτών. Tα νερά τους θεωρούνται από τους ντόπιους θαυματουργά. Θα βουτήξετε στη λίμνη, θα αισθανθείτε μια ελαφριά μυρωδιά θείου καθώς μουλιάζετε στους περίπου 33 βαθμούς Kελσίου και θα ανακουφιστείτε από ορθοπεδικές παθήσεις, ρευματικά, αρθρίτιδες και δερματικά προβλήματα.
Άγκιστρο, κοντά στον Προμαχώνα του νομού Σερρών (τηλ.: 23230-41.296)
Mόλις μπείτε στο βυζαντινό λουτρό του Άγκιστρου, θα καταλάβετε ότι βρίσκεστε στο ομορφότερο λουτρό της Eλλάδας. Eίναι και πόλος έλξης νέων ανθρώπων -αποτελούν την πλειονότητα των επισκεπτών- οι οποίοι έρχονται εδώ σε παρέες για μεταμεσονύχτιο μπάνιο. Tο νερό του θεωρείται χαλαρωτικό, ενδείκνυται για ρευματοπάθειες και αρθροπάθειες και προσφέρεται 24 ώρες τη μέρα, 365 μέρες το χρόνο! Oι δύο νέες χαβούζες λειτουργούν με το ίδιο νερό, αλλά στερούνται της ατμόσφαιρας που είχε η παλιά.
Aιδηψός, Eύβοια («Thermae Sylla», τηλ.: 2226-60.100, http://www.thermaesylla.gr/)
Στη δημοτική πλαζ αναβλύζουν τα ζεστά νερά των πηγών, ενώ στο «Thermae Sylla» ο θερμαλισμός αποκτά μια άλλη, πολυτελή διάσταση. Στην Aιδηψό τα ιαματικά νερά αναβλύζουν από παντού, καθιστώντας την πόλη τουριστικό πόλο έλξης εδώ και πολλά χρόνια. H θερμοκρασία του νερού κυμαίνεται από 35 έως 71 βαθμούς Κελσίου, ανάλογα με το πού θα επιλέξετε να κάνετε το μπάνιο σας. Oι πηγές χαρακτηρίζονται οξυανθρακικές και συνιστώνται για ρευματισμούς, νευραλγίες, παθήσεις του ήπατος, αρθρίτιδες, γυναικολογικά προβλήματα και φλεβίτιδα.
Νταφέτσιος Ευθύμιος
*Αν ο δημιουργός του επιθυμεί να το αφαιρέσουμε μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μας.Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2008
'Φαγητό στο Σχολείο'
Το να πακετάρεις κάθε μέρα φαγητό για το σχολείο δεν είναι εύκολη υπόθεση, ειδικά το ολοήμερο! Όσο καλή διάθεση και να έχετε, η παγίδα της φτωχής (από άποψη θρεπτικής αξίας) διατροφής στις καντίνες παραμονεύει. Για να αναφωνήσετε με βεβαιότητα «αποστολή εξετελέσθη» χρειάζεται σωστή οργάνωση και καλή προετοιμασία.
Της Φλώρας Κασσαβέτη με τη συνεργασία του Αναστάσιου Παπαλαζάρου, διαιτολόγου-διατροφολόγου, επιστημονικού διευθυντή Διαιτολογικών Γραφείων Νutrimed, και της Ειρήνης Μπαθρέλλου, διαιτολόγου-υπεύθυνης τμήματος παιδικής παχυσαρκίας Διαιτολογικών Γραφείων Νutrimed.
Κάποια στιγμή, απλώς θα βαρεθείτε να βλέπετε τα βρασμένα καρότα να πηγαινοέρχονται μέσα στο τάπερ ανέπαφα. Δεν πρέπει όμως να το βάλετε κάτω. Θα πρέπει να αντισταθείτε στον πειρασμό να καταφύγετε στις εύκολες λύσεις, που το παιδί σαφώς προτιμά. Στο πρόσφατο Παγκόσμιο Συνέδριο Παχυσαρκίας που έγινε στο Σίδνεϋ (3-8 Σεπτεμβρίου 2006) ανακοινώθηκε μια εργασία που έδειξε ότι τα παιδιά των ολοήμερων σχολείων έχουν μεγαλύτερη ενεργειακή κατανάλωση (καταναλώνουν δηλαδή περισσότερες θερμίδες) απ’ ό,τι τα παιδιά των πρωινών σχολείων. Οι ερευνητές απέδωσαν τα αποτελέσματα στο γεγονός των κακών διατροφικών επιλογών κατά τις σχολικές ώρες.
Οι βάσεις για να αποκτήσει το παιδί σας σωστές διατροφικές συνήθειες μπαίνουν τώρα, πράγμα που σημαίνει ότι ο ρόλος σας είναι σημαντικός. Τα παιδιά μένουν αρκετό χρόνο στο σχολείο, πόσο μάλλον αν πηγαίνουν και στο ολόημερο. Σήμερα τα ολοήμερα σχολεία φτάνουν τα 4400. Τα τελευταία τρία χρόνια ο αριθμός τους αυξήθηκε κατά 800. Αναμένεται να ξεκινήσουν κι άλλα το 2007, γιατί έχουν προγραμματιστεί κονδύλια για την ενίσχυση του θεσμού.
Για να τα καταφέρετε, λοιπόν, αυτό που χρειάζεται πάνω απ’ όλα είναι η σωστή προετοιμασία για έτοιμο φαγητό από το σπίτι ή εναλλακτικά σωστή νουθεσία για να συμπληρώσει διατροφικά κενά με «έξυπνες» συμβουλές για τα θρεπτικά σνακw που μπορεί να βρεί το παιδί σας σε μια σχολική καντίνα.
Ο απαραίτητος εξοπλισμός :
Το πρωί ο χρόνος είναι περιορισμένος και δεν έχετε καιρό για ψάξιμο. Φτιάξτε μια γωνιά στο ντουλάπι με τα τάπερ και τα μεταλλικά σκεύη που θα χρησιμοποιείτε για το φαγητό που θα παίρνει μαζί του το παιδί στο σχολείο. Αγοράστε περισσότερα από ένα σκεύη (το παιδί μπορεί να ξεχάσει κάποια στο σχολείο όσο απίθανο κι αν σας φαίνεται αυτό). Τα περισσότερα σχολεία συστήνουν ένα μεταλλικό σκεύος με καπάκι που ασφαλίζει, το οποίο μπαίνει στο ψυγείο του σχολείου και την ώρα του μεσημεριανού ζεσταίνεται στο φούρνο. Κάποια απ’ αυτά έχουν και χωριστό τμήμα για να μην μπερδεύονται οι τροφές.
Αποφύγετε να βάζετε το φαγητό που πρόκειται να ζεσταθεί σε πλαστικά σκεύη, καθώς έχει πλέον απαγορευτεί η χρήση τους σε φούρνους μικροκυμάτων. Εφοδιαστείτε με συμπληρωματικά τάπερ που μπαίνουν στο πλυντήριο πιάτων σε διαφορετικά μεγέθη, μικρά και μεγάλα. Στο εμπόριο υπάρχουν τσαντάκια φαγητού που χωρίζονται σε θαλάμους όπου θα μπορείτε να βάλετε όλα τα απαραίτητα, δηλαδή το μεταλλικό σκεύος με το φαγητό, το συμπληρωματικό ταπεράκι με τη σαλάτα, το πιρουνάκι ή το κουταλάκι και μερικές χαρτοπετσέτες. Γράψτε με ανεξίτηλο μαρκαδόρο πάνω στο μεταλλικό σκεύος του φαγητού το όνομα του παιδιού (στο καπάκι και στο πλάι) έτσι ώστε να μη χάνει χρόνο η τραπεζοκόμος την ώρα που σερβίρει. Επίσης, για λόγους υγιεινής κάθε μέρα θα πρέπει να δίνετε στο παιδί διαφορετική πετσετούλα, την οποία θα στρώνει πάνω στο τραπέζι για να φάει. Φροντίστε λοιπόν να πάρετε τουλάχιστον πέντε πετσέτες (μία για κάθε μέρα).
Ασκήσεις αυτονομίας :
Το φαγητό στο ολοήμερο σχολείο είναι συνώνυμο της αυτονομίας.
Αν το παιδάκι σας πηγαίνει στο νήπιο ή στην πρώτη τάξη καλό είναι να φροντίσετε ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στην πρόκληση. Τα παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας δεν έχουν τόσο ανεπτυγμένες κινητικές δεξιότητες. Γι’ αυτό θα πρέπει να φροντίσετε:
1. Να μπορεί να ανοίξει και να το κλείσει μόνο του τη συσκευασία φαγητού (κάντε πολλές πρόβες στο σπίτι).
2. Να χειρίζεται με ευκολία το παγουρίνο του. Πολλοί γονείς προτιμούν τα μικρά μπουκαλάκια εμφιαλωμένου νερού.
3. Να έχετε κομμένες σε μικρά κομμάτια (μπουκιές) τις τροφές, για να μπορεί να τις καρφώσει με το πιρουνάκι του. Ακόμα και το μπιφτέκι ή το κοτόπουλο καλό είναι να το έχετε κόψει σε μικρά κομματάκια ή τα βρασμένα λαχανικά, π.χ. καρότα και πατάτες, σε ροδέλες.
4. Να του υπενθυμίζετε πριν το αποχαιρετίσετε να ζητήσει από τη δασκάλα του βοήθεια σε περιπτώσεις που μπορεί να αντιμετωπίσει δυσκολία, όπως να ανοίξει το γιαουρτάκι του ή να ξεφλουδίσει την μπανάνα του.
5. Να έχετε τα φρούτα καθαρισμένα, κομμένα σε μικρά κομμάτια, κλεισμένα σε αεροστεγές σακουλάκι για να μη μαυρίζουν. Θυμηθείτε ότι οι εκπαιδευτικοί δεν μπορούν να καθαρίζουν φρούτα, γιατί χρειάζεται να επιβλέπουν τα παιδιά.
Smar tip :
Επειδή τα παιδιά μπερδεύονται, καλό είναι να φροντίσετε το lunch box όπου θα βάζετε το δεκατιανό να είναι πάντα το ίδιο (π.χ. με κάποιον αγαπημένο ήρωα κινουμένων σχεδίων), σεταρισμένο με το ίδιο κουτάλι και πιρούνι με πλαστικό τελείωμα και την ίδια πετσετούλα. Δεν είναι θέμα αισθητικής, αλλά ένας έξυπνος τρόπος να ξεχωρίζει το παιδί αμέσως τι είναι δικό του την ώρα που θα τα μαζεύει για να τα βάλει στην τσάντα του. Μπορείτε φυσικά να πάρετε περισσότερα του ενός σετ, κατά προτίμηση με το ίδιο μοτίβο.
Ώρα για το δεκατιανό!
Το δεκατιανό αποτελεί θεσμό στο νηπιαγωγείο, τόσο το ολοήμερο όσο και το κλασικό. Στο δημοτικό -αν και δεν θα έπρεπε- μπορεί εύκολα να αντικατασταθεί από τυποποιημένα προϊόντα που βρίσκουν οι μαθητές στη καντίνα του σχολείου. Είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό γεύμα αν λάβουμε υπόψη ότι τα περισσότερα παιδιά φεύγουν από το σπίτι έχοντας πιει μόνο ένα ποτήρι γάλα, δηλαδή χωρίς να έχουν πάρει πλήρες πρωινό.
Τα cookies ή τα κρουασάν είναι σίγουρα η εύκολη επιλογή, όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι γεμίζουν τα παιδιά με άχρηστες θερμίδες. Αν το σχολείο είναι ολοήμερο -πράγμα που προϋποθέτει ότι υπάρχει ψυγείο- προτιμήστε πιο θρεπτικές επιλογές, όπως αρτοσκευάσματα, κατά προτίμηση ολικής άλεσης, λαχανικά, φρούτα, τυράκια ή γιαουρτάκια. Σε γενικές γραμμές, να θυμάστε ότι καλό είναι να προτιμάτε οτιδήποτε φρέσκο. Τα φαγητά που μένουν στο ντουλάπι για ένα μήνα ή και παραπάνω καλό είναι να αποτελούν κάτω από το 20% της διατροφής μας.
Ιδανική επιλογή για το δεκατιανό γεύμα είναι το κλασικό σάντουιτς, που είναι ο πιο αντιπροσωπευτικός εκπρόσωπος του ισορροπημένου μικρογεύματος:
1 πρωτεϊνη π.χ. ζαμπόν γαλοπούλας + 1 υδατάνθρακας π.χ. ψωμί + 1 λαχανικό π.χ. ντομάτα + 1 φρούτο συνοδευτικό.
Το σάντουιτς είναι από τα πιο αγαπημένα σνακ των παιδιών. Καλό είναι, όμως, επειδή τα παιδιά βαριούνται, η μορφή του σάντουιτς να εναλλάσσεται.
Εκτός από το ψωμί για τοστ ή τα έτοιμα ψωμάκια για σάντουιτς, υπάρχει ακόμα η μπαγκέτα, η αραβική ή κυπριακή πίτα, τις οποίες μπορείτε να γεμίσετε με διάφορα υλικά όπως τυρί με ψιλοκομμένα λαχανικά ή, για ένα πιο πλήρες γεύμα, με ζαμπόν, κοτόπουλο ή τόνο, αγγουράκι, ντομάτα, μαρούλι και μαγιονέζα. Για να κερδίζετε χρόνο, μπορείτε να ετοιμάσετε πολλά σάντουιτς, τα οποία θα διατηρείτε στην κατάψυξη μέχρι και 4 εβδομάδες. Λάβετε υπόψη ότι το αγγούρι, το μαρούλι και το λάχανο δεν καταψύχονται καλά.
TOP 5 :
1. Επιδόρπια γιαουρτιού
Γιατί: κάθε συσκευασία περιέχει 12% της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης σε ασβέστιο, ενώ το παιδί παίρνει πολύτιμα πρεβιοτικά, που διασφαλίζουν την καλή λειτουργία του εντέρου και παράλληλα συμβάλλουν στην καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου.
2. Φέτες ή λωρίδες κίτρινου τυριού
Γιατί: Είναι διασκεδαστικά, ιδανικά για τσιμπολόγημα, πλούσια σε ασβέστιο και με λίγες θερμίδες. Υπάρχουν συσκευασμένα σε σακουλάκια, ιδανικά για να τα παίρνει το παιδί μαζί στο σχολείο.
3. Κράκερς δημητριακών
Γιατί: Είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, προσφέρουν άμεσα ενέργεια και πραγματικά μπορεί να γοητέψουν το παιδί με την τραγανή τους γεύση. Παράλληλα, προμηθεύουν τον οργανισμό με βιταμίνες του συμπλέγματος Β, που συμβάλλουν, μεταξύ άλλων, και στην καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Είναι ένα καλό και θρεπτικό υποκατάστατο αντί για γαριδάκια και πατατάκια.
4. Σοκολατούχο γάλα
Γιατί: Έχει 280mg ασβέστιο, δηλαδή το 1/4 της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης και λιγότερη ζάχαρη απ’ ό,τι ο χυμός φρούτων.
5. Μπανάνα
Γιατί: Καθαρίζετε εύκολα με το χέρι -ενώ τα περισσότερα φρούτα μαυρίζουν αν τα στείλετε καθαρισμένα- και είναι εξαιρετικά θρεπτική.
Γρήγορες επιλογές, έτοιμα αλλά θρεπτικά :
Ιδανικά συνοδευτικά
Μπάρα δημητριακών
Μπανάνα
Λωρίδες κίτρινου τυριού σε συσκευασία
Επιδόρπιο γιαουρτιού
Κράκερς ολικής άλεσης
+
Γαλατάκι
Κουλούρι Θεσσαλονίκης
Χυμός φρούτων χωρίς προσθήκη ζάχαρης
Σταφιδόψωμο
Γιαουρτάκι
Ώρα για μεσημεριανό :
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των δασκάλων, πολύ μικρό ποσοστό παιδιών φέρνει από το σπίτι μεσημεριανό γεύμα που εμπεριέχει και τις τέσσερις διατροφικές ομάδες.
Ένα ισορροπημένο γεύμα πρέπει να περιλαμβάνει: πρωτεΐνες π.χ. κρέας ή πουλερικά + υδατάνθρακες π.χ. ψωμί, πατάτες, ρύζι, ζυμαρικά + λαχανικά, π.χ. αγγούρι, ντομάτα ή αρακά + γαλακτοκομικά π.χ. τυρί.
Έμφαση στην ποικιλία
Θα πρέπει να αποφεύγετε να του βάζετε μόνο ό,τι τρώει, π.χ. σκέτα μπιφτέκια, επειδή ξέρετε ότι δεν τρώει τα λαχανικά. Είναι σημαντικό το παιδί να εθίζεται, έστω και οπτικά, στην ποικιλία. Κάθε 2-3 μέρες, καλό είναι να βράζετε ή να μαγειρεύετε στον ατμό λαχανικά όπως καρότα, κολοκύθια και πατάτες, έτσι ώστε να τα βάζετε κομμένα σε ροδέλες ως συνοδευτικά στο γεύμα του ή με φασολάκια, αρακά ή κόκκους καλαμποκιού. Επίσης, μπορείτε να συνοδεύετε το κρέας ή τα πουλερικά με ρύζι, πουρέ πατάτας ή ζυμαρικά.
Κρέας: Μπορεί να αποτελεί τη βάση στη διατροφή του παιδιού, όμως να θυμάστε ότι είναι μια σκληρή τροφή για τα παιδιά, έστω κι αν το κόψετε σε μικρά κομματάκια. Προτιμήστε να το σερβίρετε σε κεφτεδάκια ή μπιφτέκια, που είναι μαλακά, ή να το τεμαχίζετε σε πολύ μικρά κομμάτια.
Ζυμαρικά κάθε είδους: Είναι το ιδανικό συνοδευτικό. Εκτός από τα σπαγγέτι, βάλτε ζυμαρικά σε μέγεθος που το παιδί μπορεί να καρφώσει με το πιρουνάκι του όπως ριγκατόνι, πένες, φιογκάκια κλπ.
Σπιτική πίτσα: Είναι από τις πιο αγαπημένες επιλογές των παιδιών. Το καλό με τη σπιτική εκδοχή είναι ότι μπορείτε να την εμπλουτίσετε με λαχανικά και άλλα θρεπτικά υλικά.
Ψάρι: Δεν είναι καλή επιλογή για το ολοήμερο, γιατί θέλει πολύ καλό καθάρισμα, αλλά κυρίως γιατί μπορεί να αλλοιωθεί εύκολα (ακόμα και κατά τη διαδρομή από το σπίτι στο σχολείο).
Σούπες: Το πιθανότερο είναι ότι θα σας πούνε να μη στέλνετε σούπες, κυρίως γιατί μπορεί να χυθούν κατά το σερβίρισμα ή μέσα στην τσάντα του παιδιού. Αυτό σημαίνει ότι αποκλείονται τα όσπρια, εκτός αν τα μαγειρέψετε σε στερεά μορφή, π.χ. φασόλια γίγαντες γιαχνί.
Smart tip :
Στο σχολείο θα σας ζητήσουν να αποφεύγετε να βάζετε στα παιδιά φαγητά με σάλτσες και λάδια για λόγους καθαριότητας. Το ελαιόλαδο όμως είναι πολύτιμο διατροφικό στοιχείο. Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να προμηθευτείτε έναν ψεκαστήρα, έτσι ώστε να ψεκάζετε, π.χ., τα λαχανικά με ωμό ελαιόλαδο.
Στη σωστή ποσότητα
Υπάρχει ένας γενικός και εμπειρικός κανόνας σχετικά με το πόσο φαγητό πρέπει να σερβίρετε στο παιδί. Έτσι για κάθε χρόνο της ηλικίας του σερβίρετε 1 κουταλιά της σούπας από το κάθε τρόφιμο του γεύματος. Φυσικά, υπάρχουν διακυμάνσεις στην όρεξη και είναι σημαντικό να αφήνετε το παιδί να ανταποκρίνεται στο αίσθημα της πείνας του όπως ορίζει το ίδιο και να μην πανικοβάλλεστε εάν αφήσει το φαγητό στο πιάτο ή ζητήσει περισσότερο.
Αν το παιδί πηγαίνει για πρώτη φορά στο ολοήμερο σχολείο, φροντίστε, για να ενισχύσετε τη σχέση του με το φαγητό, να του βάζετε στην αρχή κάποια αγαπημένα γεύματα σε μικρότερες μερίδες, έτσι ώστε να τρώει όλη την ποσότητά του και να νιώθει περήφανο που τα καταφέρνει. Όταν δείτε ότι τρώει όλο το φαγητό, αυξήστε σταδιακά την ποσότητα. Το καλό με το ολοήμερο σχολείο είναι ότι επιστρέφοντας το παιδί στο σπίτι μπορείτε να ελέγξετε τι έφαγε και τι άφησε και ανάλογα να προγραμματίσετε τα πρώτα γεύματα.
Στο σχολείο πάντως το παιδί μπορεί να εξασφαλίσει σημαντικό ποσοστό από τις συνιστώμενες μερίδες. Εφόσον πρόκειται να καταναλώσει ένα ενδιάμεσο γεύμα κι ένα κυρίως γεύμα, μπορείτε να φροντίσετε ώστε, για παράδειγμα, να καταναλωθούν στο ολοήμερο 1 μερίδα γαλακτοκομικών ή/ και 1 κρέατος, 1 λαχανικών, 2 δημητριακών ίσως και 1 μερίδα φρούτων. Μπορείτε να πειραματιστείτε με διάφορους συνδυασμούς, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα των τροφίμων, τις προτιμήσεις του παιδιού, τα γεύματα που πρόκειται να καταναλώσει μετά το σχολείο στο σπίτι και να συμπεριλάβετε στα σχολικά γεύματα κάποιες από τις συνιστώμενες προσλήψεις που θα βρείτε στο πίνακα που ακολουθεί:
Συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη για παιδιά ηλικίας 4-6 ετών
Αριθμός μερίδων
ανά ομάδα τροφών
Ποσότητα ανά μερίδα
3 μερίδες γαλακτοκομικών
1 ποτήρι γάλα ή 30 γρ. τυριού ή μισό φλιτζάνι γιαούρτι
2 μερ. κρέατος
30-60 γρ. κρέατος, πουλερικών, ψαριού ή 4-5 κουταλιές της σούπας όσπρια, 1 αυγό
3 μερ. λαχανικών
1/2 φλιτζάνι ωμά ή μαγειρεμένα λαχανικά και 1 φλιτζάνι από πράσινα φυλλώδη λαχανικά
2 μερ. φρούτων
1/2 - 1 ωμό μικρό, 1/2 - 3/4 φλιτζάνι χυμό
6 μερ. δημητριακών
1 φέτα ψωμί, 1/2 φλιτζάνι μαγειρεμένων ζυμαρικών, ρυζιού, πατάτας, 30 γρ. δημητριακών
Οι μικρότερες ποσότητες αντιστοιχούν στις μικρότερες ηλικίες και οι μεγαλύτερες στις μεγαλύτερες.
Της Φλώρας Κασσαβέτη με τη συνεργασία του Αναστάσιου Παπαλαζάρου, διαιτολόγου-διατροφολόγου, επιστημονικού διευθυντή Διαιτολογικών Γραφείων Νutrimed, και της Ειρήνης Μπαθρέλλου, διαιτολόγου-υπεύθυνης τμήματος παιδικής παχυσαρκίας Διαιτολογικών Γραφείων Νutrimed.
Κάποια στιγμή, απλώς θα βαρεθείτε να βλέπετε τα βρασμένα καρότα να πηγαινοέρχονται μέσα στο τάπερ ανέπαφα. Δεν πρέπει όμως να το βάλετε κάτω. Θα πρέπει να αντισταθείτε στον πειρασμό να καταφύγετε στις εύκολες λύσεις, που το παιδί σαφώς προτιμά. Στο πρόσφατο Παγκόσμιο Συνέδριο Παχυσαρκίας που έγινε στο Σίδνεϋ (3-8 Σεπτεμβρίου 2006) ανακοινώθηκε μια εργασία που έδειξε ότι τα παιδιά των ολοήμερων σχολείων έχουν μεγαλύτερη ενεργειακή κατανάλωση (καταναλώνουν δηλαδή περισσότερες θερμίδες) απ’ ό,τι τα παιδιά των πρωινών σχολείων. Οι ερευνητές απέδωσαν τα αποτελέσματα στο γεγονός των κακών διατροφικών επιλογών κατά τις σχολικές ώρες.
Οι βάσεις για να αποκτήσει το παιδί σας σωστές διατροφικές συνήθειες μπαίνουν τώρα, πράγμα που σημαίνει ότι ο ρόλος σας είναι σημαντικός. Τα παιδιά μένουν αρκετό χρόνο στο σχολείο, πόσο μάλλον αν πηγαίνουν και στο ολόημερο. Σήμερα τα ολοήμερα σχολεία φτάνουν τα 4400. Τα τελευταία τρία χρόνια ο αριθμός τους αυξήθηκε κατά 800. Αναμένεται να ξεκινήσουν κι άλλα το 2007, γιατί έχουν προγραμματιστεί κονδύλια για την ενίσχυση του θεσμού.
Για να τα καταφέρετε, λοιπόν, αυτό που χρειάζεται πάνω απ’ όλα είναι η σωστή προετοιμασία για έτοιμο φαγητό από το σπίτι ή εναλλακτικά σωστή νουθεσία για να συμπληρώσει διατροφικά κενά με «έξυπνες» συμβουλές για τα θρεπτικά σνακw που μπορεί να βρεί το παιδί σας σε μια σχολική καντίνα.
Ο απαραίτητος εξοπλισμός :
Το πρωί ο χρόνος είναι περιορισμένος και δεν έχετε καιρό για ψάξιμο. Φτιάξτε μια γωνιά στο ντουλάπι με τα τάπερ και τα μεταλλικά σκεύη που θα χρησιμοποιείτε για το φαγητό που θα παίρνει μαζί του το παιδί στο σχολείο. Αγοράστε περισσότερα από ένα σκεύη (το παιδί μπορεί να ξεχάσει κάποια στο σχολείο όσο απίθανο κι αν σας φαίνεται αυτό). Τα περισσότερα σχολεία συστήνουν ένα μεταλλικό σκεύος με καπάκι που ασφαλίζει, το οποίο μπαίνει στο ψυγείο του σχολείου και την ώρα του μεσημεριανού ζεσταίνεται στο φούρνο. Κάποια απ’ αυτά έχουν και χωριστό τμήμα για να μην μπερδεύονται οι τροφές.
Αποφύγετε να βάζετε το φαγητό που πρόκειται να ζεσταθεί σε πλαστικά σκεύη, καθώς έχει πλέον απαγορευτεί η χρήση τους σε φούρνους μικροκυμάτων. Εφοδιαστείτε με συμπληρωματικά τάπερ που μπαίνουν στο πλυντήριο πιάτων σε διαφορετικά μεγέθη, μικρά και μεγάλα. Στο εμπόριο υπάρχουν τσαντάκια φαγητού που χωρίζονται σε θαλάμους όπου θα μπορείτε να βάλετε όλα τα απαραίτητα, δηλαδή το μεταλλικό σκεύος με το φαγητό, το συμπληρωματικό ταπεράκι με τη σαλάτα, το πιρουνάκι ή το κουταλάκι και μερικές χαρτοπετσέτες. Γράψτε με ανεξίτηλο μαρκαδόρο πάνω στο μεταλλικό σκεύος του φαγητού το όνομα του παιδιού (στο καπάκι και στο πλάι) έτσι ώστε να μη χάνει χρόνο η τραπεζοκόμος την ώρα που σερβίρει. Επίσης, για λόγους υγιεινής κάθε μέρα θα πρέπει να δίνετε στο παιδί διαφορετική πετσετούλα, την οποία θα στρώνει πάνω στο τραπέζι για να φάει. Φροντίστε λοιπόν να πάρετε τουλάχιστον πέντε πετσέτες (μία για κάθε μέρα).
Ασκήσεις αυτονομίας :
Το φαγητό στο ολοήμερο σχολείο είναι συνώνυμο της αυτονομίας.
Αν το παιδάκι σας πηγαίνει στο νήπιο ή στην πρώτη τάξη καλό είναι να φροντίσετε ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στην πρόκληση. Τα παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας δεν έχουν τόσο ανεπτυγμένες κινητικές δεξιότητες. Γι’ αυτό θα πρέπει να φροντίσετε:
1. Να μπορεί να ανοίξει και να το κλείσει μόνο του τη συσκευασία φαγητού (κάντε πολλές πρόβες στο σπίτι).
2. Να χειρίζεται με ευκολία το παγουρίνο του. Πολλοί γονείς προτιμούν τα μικρά μπουκαλάκια εμφιαλωμένου νερού.
3. Να έχετε κομμένες σε μικρά κομμάτια (μπουκιές) τις τροφές, για να μπορεί να τις καρφώσει με το πιρουνάκι του. Ακόμα και το μπιφτέκι ή το κοτόπουλο καλό είναι να το έχετε κόψει σε μικρά κομματάκια ή τα βρασμένα λαχανικά, π.χ. καρότα και πατάτες, σε ροδέλες.
4. Να του υπενθυμίζετε πριν το αποχαιρετίσετε να ζητήσει από τη δασκάλα του βοήθεια σε περιπτώσεις που μπορεί να αντιμετωπίσει δυσκολία, όπως να ανοίξει το γιαουρτάκι του ή να ξεφλουδίσει την μπανάνα του.
5. Να έχετε τα φρούτα καθαρισμένα, κομμένα σε μικρά κομμάτια, κλεισμένα σε αεροστεγές σακουλάκι για να μη μαυρίζουν. Θυμηθείτε ότι οι εκπαιδευτικοί δεν μπορούν να καθαρίζουν φρούτα, γιατί χρειάζεται να επιβλέπουν τα παιδιά.
Smar tip :
Επειδή τα παιδιά μπερδεύονται, καλό είναι να φροντίσετε το lunch box όπου θα βάζετε το δεκατιανό να είναι πάντα το ίδιο (π.χ. με κάποιον αγαπημένο ήρωα κινουμένων σχεδίων), σεταρισμένο με το ίδιο κουτάλι και πιρούνι με πλαστικό τελείωμα και την ίδια πετσετούλα. Δεν είναι θέμα αισθητικής, αλλά ένας έξυπνος τρόπος να ξεχωρίζει το παιδί αμέσως τι είναι δικό του την ώρα που θα τα μαζεύει για να τα βάλει στην τσάντα του. Μπορείτε φυσικά να πάρετε περισσότερα του ενός σετ, κατά προτίμηση με το ίδιο μοτίβο.
Ώρα για το δεκατιανό!
Το δεκατιανό αποτελεί θεσμό στο νηπιαγωγείο, τόσο το ολοήμερο όσο και το κλασικό. Στο δημοτικό -αν και δεν θα έπρεπε- μπορεί εύκολα να αντικατασταθεί από τυποποιημένα προϊόντα που βρίσκουν οι μαθητές στη καντίνα του σχολείου. Είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό γεύμα αν λάβουμε υπόψη ότι τα περισσότερα παιδιά φεύγουν από το σπίτι έχοντας πιει μόνο ένα ποτήρι γάλα, δηλαδή χωρίς να έχουν πάρει πλήρες πρωινό.
Τα cookies ή τα κρουασάν είναι σίγουρα η εύκολη επιλογή, όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι γεμίζουν τα παιδιά με άχρηστες θερμίδες. Αν το σχολείο είναι ολοήμερο -πράγμα που προϋποθέτει ότι υπάρχει ψυγείο- προτιμήστε πιο θρεπτικές επιλογές, όπως αρτοσκευάσματα, κατά προτίμηση ολικής άλεσης, λαχανικά, φρούτα, τυράκια ή γιαουρτάκια. Σε γενικές γραμμές, να θυμάστε ότι καλό είναι να προτιμάτε οτιδήποτε φρέσκο. Τα φαγητά που μένουν στο ντουλάπι για ένα μήνα ή και παραπάνω καλό είναι να αποτελούν κάτω από το 20% της διατροφής μας.
Ιδανική επιλογή για το δεκατιανό γεύμα είναι το κλασικό σάντουιτς, που είναι ο πιο αντιπροσωπευτικός εκπρόσωπος του ισορροπημένου μικρογεύματος:
1 πρωτεϊνη π.χ. ζαμπόν γαλοπούλας + 1 υδατάνθρακας π.χ. ψωμί + 1 λαχανικό π.χ. ντομάτα + 1 φρούτο συνοδευτικό.
Το σάντουιτς είναι από τα πιο αγαπημένα σνακ των παιδιών. Καλό είναι, όμως, επειδή τα παιδιά βαριούνται, η μορφή του σάντουιτς να εναλλάσσεται.
Εκτός από το ψωμί για τοστ ή τα έτοιμα ψωμάκια για σάντουιτς, υπάρχει ακόμα η μπαγκέτα, η αραβική ή κυπριακή πίτα, τις οποίες μπορείτε να γεμίσετε με διάφορα υλικά όπως τυρί με ψιλοκομμένα λαχανικά ή, για ένα πιο πλήρες γεύμα, με ζαμπόν, κοτόπουλο ή τόνο, αγγουράκι, ντομάτα, μαρούλι και μαγιονέζα. Για να κερδίζετε χρόνο, μπορείτε να ετοιμάσετε πολλά σάντουιτς, τα οποία θα διατηρείτε στην κατάψυξη μέχρι και 4 εβδομάδες. Λάβετε υπόψη ότι το αγγούρι, το μαρούλι και το λάχανο δεν καταψύχονται καλά.
TOP 5 :
1. Επιδόρπια γιαουρτιού
Γιατί: κάθε συσκευασία περιέχει 12% της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης σε ασβέστιο, ενώ το παιδί παίρνει πολύτιμα πρεβιοτικά, που διασφαλίζουν την καλή λειτουργία του εντέρου και παράλληλα συμβάλλουν στην καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου.
2. Φέτες ή λωρίδες κίτρινου τυριού
Γιατί: Είναι διασκεδαστικά, ιδανικά για τσιμπολόγημα, πλούσια σε ασβέστιο και με λίγες θερμίδες. Υπάρχουν συσκευασμένα σε σακουλάκια, ιδανικά για να τα παίρνει το παιδί μαζί στο σχολείο.
3. Κράκερς δημητριακών
Γιατί: Είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, προσφέρουν άμεσα ενέργεια και πραγματικά μπορεί να γοητέψουν το παιδί με την τραγανή τους γεύση. Παράλληλα, προμηθεύουν τον οργανισμό με βιταμίνες του συμπλέγματος Β, που συμβάλλουν, μεταξύ άλλων, και στην καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Είναι ένα καλό και θρεπτικό υποκατάστατο αντί για γαριδάκια και πατατάκια.
4. Σοκολατούχο γάλα
Γιατί: Έχει 280mg ασβέστιο, δηλαδή το 1/4 της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης και λιγότερη ζάχαρη απ’ ό,τι ο χυμός φρούτων.
5. Μπανάνα
Γιατί: Καθαρίζετε εύκολα με το χέρι -ενώ τα περισσότερα φρούτα μαυρίζουν αν τα στείλετε καθαρισμένα- και είναι εξαιρετικά θρεπτική.
Γρήγορες επιλογές, έτοιμα αλλά θρεπτικά :
Ιδανικά συνοδευτικά
Μπάρα δημητριακών
Μπανάνα
Λωρίδες κίτρινου τυριού σε συσκευασία
Επιδόρπιο γιαουρτιού
Κράκερς ολικής άλεσης
+
Γαλατάκι
Κουλούρι Θεσσαλονίκης
Χυμός φρούτων χωρίς προσθήκη ζάχαρης
Σταφιδόψωμο
Γιαουρτάκι
Ώρα για μεσημεριανό :
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των δασκάλων, πολύ μικρό ποσοστό παιδιών φέρνει από το σπίτι μεσημεριανό γεύμα που εμπεριέχει και τις τέσσερις διατροφικές ομάδες.
Ένα ισορροπημένο γεύμα πρέπει να περιλαμβάνει: πρωτεΐνες π.χ. κρέας ή πουλερικά + υδατάνθρακες π.χ. ψωμί, πατάτες, ρύζι, ζυμαρικά + λαχανικά, π.χ. αγγούρι, ντομάτα ή αρακά + γαλακτοκομικά π.χ. τυρί.
Έμφαση στην ποικιλία
Θα πρέπει να αποφεύγετε να του βάζετε μόνο ό,τι τρώει, π.χ. σκέτα μπιφτέκια, επειδή ξέρετε ότι δεν τρώει τα λαχανικά. Είναι σημαντικό το παιδί να εθίζεται, έστω και οπτικά, στην ποικιλία. Κάθε 2-3 μέρες, καλό είναι να βράζετε ή να μαγειρεύετε στον ατμό λαχανικά όπως καρότα, κολοκύθια και πατάτες, έτσι ώστε να τα βάζετε κομμένα σε ροδέλες ως συνοδευτικά στο γεύμα του ή με φασολάκια, αρακά ή κόκκους καλαμποκιού. Επίσης, μπορείτε να συνοδεύετε το κρέας ή τα πουλερικά με ρύζι, πουρέ πατάτας ή ζυμαρικά.
Κρέας: Μπορεί να αποτελεί τη βάση στη διατροφή του παιδιού, όμως να θυμάστε ότι είναι μια σκληρή τροφή για τα παιδιά, έστω κι αν το κόψετε σε μικρά κομματάκια. Προτιμήστε να το σερβίρετε σε κεφτεδάκια ή μπιφτέκια, που είναι μαλακά, ή να το τεμαχίζετε σε πολύ μικρά κομμάτια.
Ζυμαρικά κάθε είδους: Είναι το ιδανικό συνοδευτικό. Εκτός από τα σπαγγέτι, βάλτε ζυμαρικά σε μέγεθος που το παιδί μπορεί να καρφώσει με το πιρουνάκι του όπως ριγκατόνι, πένες, φιογκάκια κλπ.
Σπιτική πίτσα: Είναι από τις πιο αγαπημένες επιλογές των παιδιών. Το καλό με τη σπιτική εκδοχή είναι ότι μπορείτε να την εμπλουτίσετε με λαχανικά και άλλα θρεπτικά υλικά.
Ψάρι: Δεν είναι καλή επιλογή για το ολοήμερο, γιατί θέλει πολύ καλό καθάρισμα, αλλά κυρίως γιατί μπορεί να αλλοιωθεί εύκολα (ακόμα και κατά τη διαδρομή από το σπίτι στο σχολείο).
Σούπες: Το πιθανότερο είναι ότι θα σας πούνε να μη στέλνετε σούπες, κυρίως γιατί μπορεί να χυθούν κατά το σερβίρισμα ή μέσα στην τσάντα του παιδιού. Αυτό σημαίνει ότι αποκλείονται τα όσπρια, εκτός αν τα μαγειρέψετε σε στερεά μορφή, π.χ. φασόλια γίγαντες γιαχνί.
Smart tip :
Στο σχολείο θα σας ζητήσουν να αποφεύγετε να βάζετε στα παιδιά φαγητά με σάλτσες και λάδια για λόγους καθαριότητας. Το ελαιόλαδο όμως είναι πολύτιμο διατροφικό στοιχείο. Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να προμηθευτείτε έναν ψεκαστήρα, έτσι ώστε να ψεκάζετε, π.χ., τα λαχανικά με ωμό ελαιόλαδο.
Στη σωστή ποσότητα
Υπάρχει ένας γενικός και εμπειρικός κανόνας σχετικά με το πόσο φαγητό πρέπει να σερβίρετε στο παιδί. Έτσι για κάθε χρόνο της ηλικίας του σερβίρετε 1 κουταλιά της σούπας από το κάθε τρόφιμο του γεύματος. Φυσικά, υπάρχουν διακυμάνσεις στην όρεξη και είναι σημαντικό να αφήνετε το παιδί να ανταποκρίνεται στο αίσθημα της πείνας του όπως ορίζει το ίδιο και να μην πανικοβάλλεστε εάν αφήσει το φαγητό στο πιάτο ή ζητήσει περισσότερο.
Αν το παιδί πηγαίνει για πρώτη φορά στο ολοήμερο σχολείο, φροντίστε, για να ενισχύσετε τη σχέση του με το φαγητό, να του βάζετε στην αρχή κάποια αγαπημένα γεύματα σε μικρότερες μερίδες, έτσι ώστε να τρώει όλη την ποσότητά του και να νιώθει περήφανο που τα καταφέρνει. Όταν δείτε ότι τρώει όλο το φαγητό, αυξήστε σταδιακά την ποσότητα. Το καλό με το ολοήμερο σχολείο είναι ότι επιστρέφοντας το παιδί στο σπίτι μπορείτε να ελέγξετε τι έφαγε και τι άφησε και ανάλογα να προγραμματίσετε τα πρώτα γεύματα.
Στο σχολείο πάντως το παιδί μπορεί να εξασφαλίσει σημαντικό ποσοστό από τις συνιστώμενες μερίδες. Εφόσον πρόκειται να καταναλώσει ένα ενδιάμεσο γεύμα κι ένα κυρίως γεύμα, μπορείτε να φροντίσετε ώστε, για παράδειγμα, να καταναλωθούν στο ολοήμερο 1 μερίδα γαλακτοκομικών ή/ και 1 κρέατος, 1 λαχανικών, 2 δημητριακών ίσως και 1 μερίδα φρούτων. Μπορείτε να πειραματιστείτε με διάφορους συνδυασμούς, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα των τροφίμων, τις προτιμήσεις του παιδιού, τα γεύματα που πρόκειται να καταναλώσει μετά το σχολείο στο σπίτι και να συμπεριλάβετε στα σχολικά γεύματα κάποιες από τις συνιστώμενες προσλήψεις που θα βρείτε στο πίνακα που ακολουθεί:
Συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη για παιδιά ηλικίας 4-6 ετών
Αριθμός μερίδων
ανά ομάδα τροφών
Ποσότητα ανά μερίδα
3 μερίδες γαλακτοκομικών
1 ποτήρι γάλα ή 30 γρ. τυριού ή μισό φλιτζάνι γιαούρτι
2 μερ. κρέατος
30-60 γρ. κρέατος, πουλερικών, ψαριού ή 4-5 κουταλιές της σούπας όσπρια, 1 αυγό
3 μερ. λαχανικών
1/2 φλιτζάνι ωμά ή μαγειρεμένα λαχανικά και 1 φλιτζάνι από πράσινα φυλλώδη λαχανικά
2 μερ. φρούτων
1/2 - 1 ωμό μικρό, 1/2 - 3/4 φλιτζάνι χυμό
6 μερ. δημητριακών
1 φέτα ψωμί, 1/2 φλιτζάνι μαγειρεμένων ζυμαρικών, ρυζιού, πατάτας, 30 γρ. δημητριακών
Οι μικρότερες ποσότητες αντιστοιχούν στις μικρότερες ηλικίες και οι μεγαλύτερες στις μεγαλύτερες.
Νταφέτσιος Ευθύμιος
*Αν ο δημιουργός του επιθυμεί να το αφαιρέσουμε μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μας.
Συνήθεις Ασθένειες παιδιών
Ανεμοβλογιά, ιλαρά, οστρακιά, ερυθρά, κοκκύτης, παρωτίτιδα, πολιομυελίτιδα, αιφνίδιο εξάνθημα είναι παιδικές ασθένειες που τείνουν να εκλείψουν χάρη στον προληπτικό εμβολιασμό των παιδιών. Κάποιες, ωστόσο, μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους, γι’ αυτό καλό είναι οι γονείς να είναι ενημερωμένοι. Βρέφη μικρότερα των έξι μηνών έχουν μικρότερη πιθανότητα να αρρωστήσουν, γιατί έχουν ακόμη αντισώματα εναντίον αυτών των ασθενειών από τη μητέρα τους, με την προϋπόθεση ότι η μητέρα έχει περάσει τις παιδικές αυτές ασθένειες.
Ανεμοβλογιά
Συμπτώματα :
Ελαφρύς πυρετός που σύντομα συνοδεύεται από φυσαλίδες, που μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε σημείο του δέρματος, στο πρόσωπο, τον κορμό, μέσα στο στόμα, μέσα στο αυτί, ακόμα και κάτω από τα μαλλιά. Το εξάνθημα εμφανίζεται με διαδοχικά κύμα- τα, δηλαδή μπορεί τη μια μέρα να βγουν οι πρώτες φυσαλίδες, την
επόμενη να εμφανιστούν καινούργιες και τη μεθεπόμενη άλλες. Οι φυσαλίδες 4-5 ημέρες μετά την εμφάνισή τους αρχίζουν να ξεραί- νονται. Το παιδί παρουσιάζει έντονο κνησμό –δηλαδή θέλει να ξύνε- ται. Συχνά εκδηλώνονται συμπτώματα όπως βήχας, ρινίτιδα, πόνος στο λαιμό και πόνος στην κοιλιά.
Χρόνος επώασης :
Χρειάζονται περίπου 7 - 21 ημέρες (κατά μέσο όρο 14 ημέρες) για να εκδηλώσει την αρρώστια ένα παιδί που ήρθε σε επαφή με τον ιό.
Μετάδοση :
Ο ιός μεταδίδεται πολύ εύκολα, ιδίως με σταγονίδια από τη μύτη ή το στόμα δύο ημέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος μέχρι και έξι ημέρες μετά.
Διάρκεια :
Το εξάνθημα διαρκεί έξι με οκτώ ημέρες και ο άρρωστος αναρρώνει πλήρως σε οκτώ περίπου ημέρες. Η πτώση όμως της κρούστας που σχηματίζεται πάνω από τις φυσαλίδες αργεί περισσότερο.
Αντιμετώπιση :
· Αντιπυρετικά, κατά προτίμηση παρακεταμόλη (Depon), για την αντιμετώπιση του πυρετού. Μη δίνετε ποτέ ασπιρίνη, γιατί έχει ενοχοποιηθεί για την εμφάνιση του συνδρόμου Reye (βαριά αρρώστια που προσβάλλει τον εγκέφαλο και τα νεφρά)
· Για τον κνησμό συστήνεται ειδική σκόνη (apobacin) ή λοσιόν
· Χορήγηση ειδικών αντισταμινικών φαρμάκων, αν ο κνησμός είναι έντονος
· Κόβετε τα νύχια του παιδιού, για να μην ξύνεται και μολύνει τις φυσαλίδες
Απευθυνθείτε αμέσως στον παιδίατρο, αν το παιδί παρουσιάσει:
· Έντονο πονοκέφαλο
· Σύγχυση
· Υπνηλία
· Επανειλημμένους εμετούς
· Δυσκολία στην αναπνοή
· Σημεία μόλυνσης του δέρματος.
Ερυθρά
Συμπτώματα :
Ξεκινά με ελαφρύ πυρετό. Ταυτόχρονα παρατηρείται διόγκωση των αδένων που βρίσκονται κάτω από το λαιμό και πίσω από τα αυτιά. Τη δεύτερη μέρα εμφανίζεται ένα χαρακτηριστικό ροζ εξάνθημα με κόκ- κινες κηλίδες, που διαρκεί περίπου τρεις με πέντε ημέρες. Το εξάνθημα εντοπίζεται αρχικά πίσω από τα αυτιά και στη συνέχεια απλώνε ται προς τα κάτω. Αρχίζει να φεύγει με τη σειρά που εμφανίστηκε, χωρίς να προκαλεί κνησμό. Συχνά εκδηλώνονται συμπτώματα, όπως επιπεφυκίτιδα, ρινίτιδα και αρθρίτιδα.
Χρόνος επώασης :
Χρειάζονται περίπου 14 - 21 ημέρες, για να εκδηλώσει την αρρώστια ένα παιδί που ήρθε σε επαφή με τον ιό.
Μετάδοση :
Ο ιός μεταδίδεται με σταγονίδια από τη μύτη ή το στόμα μία βδομάδα πριν την εμφάνιση των συμπτωμάτων μέχρι και μία βδομάδα μετά.
Διάρκεια :
Το εξάνθημα διαρκεί περίπου 3-5 ημέρες και το παιδί αναρρώνει πλήρως σε 7 ημέρες.
Αντιμετώπιση :
· Αντιπυρετικά, συνήθως παρακεταμόλη, για την αντιμετώπιση του πυρετού
· Καλό είναι να βρίσκεται το παιδί στο σπίτι, χωρίς όμως να παραμένει για πολλή ώρα στο κρεβάτι του
ΠΡΟΣΟΧΗ : Να μην έρθει σε επαφή το παιδί με έγκυο, ιδίως αν διανύει το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.
Ιλαρά
Συμπτώματα :
Ξεκινά με ρινική καταρροή, υψηλό πυρετό, κόκκινα μάτια που δακρύζουν και βήχα. Την τέταρτη μέρα εμφανίζεται το εξάνθημα, κόκκινες κηλίδες συνήθως ενωμένες μεταξύ τους- και υψηλός πυρετός. Το εξάνθημα εμφανίζεται πρώτα στο κεφάλι και μετά στο υπόλοιπο σώμα, διαρκεί περίπου πέντε με έξι ημέρες και αρχίζει να φεύγει με την ίδια σειρά που εμφανίστηκε προκαλώντας ελαφρύ ξεφλούδισμα.
Χρόνος επώασης :
Χρειάζονται περίπου δώδεκα ημέρες για να εκδηλώσει την αρρώστια ένα παιδί που ήρθε σε επαφή με τον ιό.
Μετάδοση :
Ο ιός μεταδίδεται πολύ εύκολα με σταγονίδια από τη μύτη ή το στόμα, κυρίως στα άτομα που μένουν στο ίδιο σπίτι, τέσσερις ημέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος μέχρι και τέσσερις ημέρες μετά.
Διάρκεια :
Το εξάνθημα διαρκεί επτά με εννέα ημέρες και ο άρρωστος αναρρώνει πλήρως σε δέκα με δεκατέσσερις ημέρες.
Αντιμετώπιση :
· Αντιπυρετικά, κατά προτίμηση παρακεταμόλη για την αντιμετώπιση του πυρετού
· Πολλά υγρά για τη μείωση της αφυδάτωσης
· Ξεκούραση στο κρεβάτι
· Αποφυγή διαβάσματος και τηλεόρασης για την προστασία των ματιών
· Πιθανές επιπλοκές Βρογχιολίτιδα-βρογχίτιδα, εγκεφαλίτιδα, μυοκαρδίτιδα, πνευμονία
Κοκκύτης
Συμπτώματα :
Το παιδί παρουσιάζει στις πρώτες μία έως δύο βδομάδες βήχα, ελαφρύ πυρετό και τρέχουν η μύτη και τα μάτια του. Στη συνέχεια ο βήχας αρχίζει να γίνεται πιο έντονος και πιο συχνός. Παροξυσμικά επεισόδια βήχα θα παρουσιάζει αρκετά το παιδί, μέχρι που να μπορέσει να απο- βάλλει κάποιο κομμάτι βλέννας, ενώ το τέλος του παροξυσμού συνο-
δεύεται από έντονο εισπνευστικό θόρυβο. Πολλές φορές το επεισόδιο του παροξυσμικού βήχα ακολουθείται από εμετό. Το στάδιο αυτό διαρκεί δύο έως τέσσερις εβδομάδες και σταδιακά το παιδί αρχίζει να αναρρώνει.
Χρόνος επώασης :
Χρειάζονται περίπου επτά έως δεκατέσσερις ημέρες για να εκδηλώσει την αρρώστια ένα παιδί που ήρθε σε επαφή με τον ιό.
Μετάδοση :
Ο μικροοργανισμός μεταδίδεται πολύ εύκολα, μόλις αρχίσει ο παροξυσμικός βήχας μέχρι και τρεις εβδομάδες μετά.
Διάρκεια :
Ο κοκκύτης διαρκεί δύο με τρεις μήνες περίπου. Όμως η δύσκολη περίοδος υπολογίζεται από τρεις βδομάδες έως ένα μήνα.
Αντιμετώπιση :
· Συχνά απαιτείται νοσηλεία στο νοσοκομείο
· Χορήγηση αντιβιοτικών (ερυθρομυκίνη - κλαριθρομυκίνη)
· Χορήγηση φαρμάκων για τα φλέματα
· Τακτική σίτιση με μικρά ελαφρά γεύματα
· Πιθανές επιπλοκές (ιδιαίτερα τους πρώτους μήνες της ζωής): Πνευμονία, εμφάνιση σπασμών, ρινορραγία, εγκεφαλική αιμορραγία
Απευθυνθείτε αμέσως στον παιδίατρο, αν το παιδί παρουσιάσει:
· Αλλαγή στον τρόπο που αναπνέει
· Υψηλό πυρετό
· Πυρετικούς σπασμούς
Οστρακιά
Συμπτώματα :
Ξεκινά με πόνο στην κοιλιά, εμετούς ή πονόλαιμο. Το εξάνθημα αποτελείται από μικρά σκληρά κόκκινα σπυράκια και λίγο φουσκω- μένα πολύ κοντά το ένα στο άλλο και εμφανίζεται δύο ημέρες μετά. Ξεκινά από το λαιμό και το πρόσωπο και αφήνει ανεπηρέαστη την περιοχή γύρω από το στόμα. Κάνει πρώτα την παρουσία του κάτω από τις μασχάλες και στους βουβώνες. Στη συνέχεια επεκτείνεται σε όλο το σώμα. Διαρκεί τέσσερις με πέντε ημέρες και σταδιακά εξαφανίζεται ξεφλουδίζοντας το δέρμα. Η γλώσσα του παιδιού στην αρχή είναι άσπρη, ενώ στη συνέχεια κοκκινίζει. Επίσης μπορεί να εκδηλωθεί αμυγδαλίτιδα, οι αδένες στο λαιμό να πρηστούν και το παιδί να νιώθει αδυναμία, ενώ δεν έχει πυρετό.
Χρόνος επώασης :
Χρειάζονται περίπου δύο με επτά ημέρες, για να εκδηλώσει την αρρώστια ένα παιδί που ήρθε σε επαφή με το μικρόβιο.
Μετάδοση :
Το μικρόβιο μεταδίδεται με τις εκκρίσεις της μύτης ή το λαιμό, από την επαφή με το δέρμα του αρρώστου ή αν μοιραστεί μαζί του την ίδια πετσέτα ή άλλα ρούχα.
Διάρκεια :
Ο πυρετός συνήθως υποχωρεί σε τρεις με τέσσερις ημέρες και το εξάνθημα σε πέντε με έξι ημέρες. Το ξεφλούδισμα όμως μπορεί να διαρκέσει μέχρι και δέκα ημέρες.
Αντιμετώπιση :
· Αντιπυρετικά, κατά προτίμηση παρακεταμόλη για την αντιμετώπιση του πυρετού
· Πολλά υγρά και μαλακά φαγητά, γιατί υπάρχει δυσκολία στην κατάποση
· Χορήγηση αντιβιοτικών και άλλων φαρμάκων για την περιποίηση του δέρματος
Πιθανές επιπλοκές :
Ωτίτιδα, λοιμώξεις λεμφαδένων, απόστημα στις αμυγδαλές.
Παρωτίτιδα
Συμπτώματα :
Διόγκωση των αδένων κάτω και μπροστά από τα αυτιά, πρώτα από τη μία πλευρά και ύστερα από την άλλη που προκαλεί πόνο, ειδικά όταν το παιδί καταπίνει ή μιλά. Συνήθως συνοδεύεται από υψηλό πυρετό. Η διόγκωση υποχωρεί ύστερα από μία εβδομάδα περίπου.
Χρόνος επώασης :
Χρειάζονται περίπου δώδεκα με είκοσι πέντε ημέρες, για να εκδηλώ σει την αρρώστια ένα παιδί που ήρθε σε επαφή με τον ιό.
Μετάδοση :
Ο ιός μεταδίδεται τρεις ημέρες πριν την εμφάνιση των συμπτωμάτων μέχρι και μία βδομάδα μετά. Η μεταδοτικότητα της παρωτίτιδας είναι μέτρια.
Διάρκεια :
Περίπου δέκα ημέρες.
Αντιμετώπιση :
· Αντιπυρετικά, κατά προτίμηση παρακεταμόλη, για την αντιμετώπιση του πυρετού
· Μαλακές τροφές για πιο εύκολη κατάποση
· Αποφυγή ξινών φαγητών και χυμών
· Ξεκούραση και παραμονή στο σπίτι
Σπάνιες επιπλοκές :
Μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, παγκρεατίτιδα.
Πολιομυελίτιδα
Συμπτώματα :
Πονοκέφαλος, πυρετός, εμετός, δυσκοιλιότητα ή διάρροια, συνάχι, βήχας. Μετά από την πτώση του πυρετού εμφανίζεται πόνος στα άκρα και τον αυχένα.
Χρόνος επώασης :
Χρειάζονται περίπου έξι με είκοσι μία ημέρες, για να εκδηλώσει την αρρώστια ένα παιδί που ήρθε σε επαφή με τον ιό.
Μετάδοση :
Ο ιός δεν μεταδίδεται εύκολα.
Διάρκεια :
Περίπου μία εβδομάδα.
Αντιμετώπιση :
· Αντιπυρετικά, κατά προτίμηση παρακεταμόλη, για την αντιμετώπιση του πυρετού
· Ξεκούραση στο σπίτι
· Σπάνιες επιπλοκές: Λοίμωξη του νευρικού συστήματος
Ανεμοβλογιά
Συμπτώματα :
Ελαφρύς πυρετός που σύντομα συνοδεύεται από φυσαλίδες, που μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε σημείο του δέρματος, στο πρόσωπο, τον κορμό, μέσα στο στόμα, μέσα στο αυτί, ακόμα και κάτω από τα μαλλιά. Το εξάνθημα εμφανίζεται με διαδοχικά κύμα- τα, δηλαδή μπορεί τη μια μέρα να βγουν οι πρώτες φυσαλίδες, την
επόμενη να εμφανιστούν καινούργιες και τη μεθεπόμενη άλλες. Οι φυσαλίδες 4-5 ημέρες μετά την εμφάνισή τους αρχίζουν να ξεραί- νονται. Το παιδί παρουσιάζει έντονο κνησμό –δηλαδή θέλει να ξύνε- ται. Συχνά εκδηλώνονται συμπτώματα όπως βήχας, ρινίτιδα, πόνος στο λαιμό και πόνος στην κοιλιά.
Χρόνος επώασης :
Χρειάζονται περίπου 7 - 21 ημέρες (κατά μέσο όρο 14 ημέρες) για να εκδηλώσει την αρρώστια ένα παιδί που ήρθε σε επαφή με τον ιό.
Μετάδοση :
Ο ιός μεταδίδεται πολύ εύκολα, ιδίως με σταγονίδια από τη μύτη ή το στόμα δύο ημέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος μέχρι και έξι ημέρες μετά.
Διάρκεια :
Το εξάνθημα διαρκεί έξι με οκτώ ημέρες και ο άρρωστος αναρρώνει πλήρως σε οκτώ περίπου ημέρες. Η πτώση όμως της κρούστας που σχηματίζεται πάνω από τις φυσαλίδες αργεί περισσότερο.
Αντιμετώπιση :
· Αντιπυρετικά, κατά προτίμηση παρακεταμόλη (Depon), για την αντιμετώπιση του πυρετού. Μη δίνετε ποτέ ασπιρίνη, γιατί έχει ενοχοποιηθεί για την εμφάνιση του συνδρόμου Reye (βαριά αρρώστια που προσβάλλει τον εγκέφαλο και τα νεφρά)
· Για τον κνησμό συστήνεται ειδική σκόνη (apobacin) ή λοσιόν
· Χορήγηση ειδικών αντισταμινικών φαρμάκων, αν ο κνησμός είναι έντονος
· Κόβετε τα νύχια του παιδιού, για να μην ξύνεται και μολύνει τις φυσαλίδες
Απευθυνθείτε αμέσως στον παιδίατρο, αν το παιδί παρουσιάσει:
· Έντονο πονοκέφαλο
· Σύγχυση
· Υπνηλία
· Επανειλημμένους εμετούς
· Δυσκολία στην αναπνοή
· Σημεία μόλυνσης του δέρματος.
Ερυθρά
Συμπτώματα :
Ξεκινά με ελαφρύ πυρετό. Ταυτόχρονα παρατηρείται διόγκωση των αδένων που βρίσκονται κάτω από το λαιμό και πίσω από τα αυτιά. Τη δεύτερη μέρα εμφανίζεται ένα χαρακτηριστικό ροζ εξάνθημα με κόκ- κινες κηλίδες, που διαρκεί περίπου τρεις με πέντε ημέρες. Το εξάνθημα εντοπίζεται αρχικά πίσω από τα αυτιά και στη συνέχεια απλώνε ται προς τα κάτω. Αρχίζει να φεύγει με τη σειρά που εμφανίστηκε, χωρίς να προκαλεί κνησμό. Συχνά εκδηλώνονται συμπτώματα, όπως επιπεφυκίτιδα, ρινίτιδα και αρθρίτιδα.
Χρόνος επώασης :
Χρειάζονται περίπου 14 - 21 ημέρες, για να εκδηλώσει την αρρώστια ένα παιδί που ήρθε σε επαφή με τον ιό.
Μετάδοση :
Ο ιός μεταδίδεται με σταγονίδια από τη μύτη ή το στόμα μία βδομάδα πριν την εμφάνιση των συμπτωμάτων μέχρι και μία βδομάδα μετά.
Διάρκεια :
Το εξάνθημα διαρκεί περίπου 3-5 ημέρες και το παιδί αναρρώνει πλήρως σε 7 ημέρες.
Αντιμετώπιση :
· Αντιπυρετικά, συνήθως παρακεταμόλη, για την αντιμετώπιση του πυρετού
· Καλό είναι να βρίσκεται το παιδί στο σπίτι, χωρίς όμως να παραμένει για πολλή ώρα στο κρεβάτι του
ΠΡΟΣΟΧΗ : Να μην έρθει σε επαφή το παιδί με έγκυο, ιδίως αν διανύει το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.
Ιλαρά
Συμπτώματα :
Ξεκινά με ρινική καταρροή, υψηλό πυρετό, κόκκινα μάτια που δακρύζουν και βήχα. Την τέταρτη μέρα εμφανίζεται το εξάνθημα, κόκκινες κηλίδες συνήθως ενωμένες μεταξύ τους- και υψηλός πυρετός. Το εξάνθημα εμφανίζεται πρώτα στο κεφάλι και μετά στο υπόλοιπο σώμα, διαρκεί περίπου πέντε με έξι ημέρες και αρχίζει να φεύγει με την ίδια σειρά που εμφανίστηκε προκαλώντας ελαφρύ ξεφλούδισμα.
Χρόνος επώασης :
Χρειάζονται περίπου δώδεκα ημέρες για να εκδηλώσει την αρρώστια ένα παιδί που ήρθε σε επαφή με τον ιό.
Μετάδοση :
Ο ιός μεταδίδεται πολύ εύκολα με σταγονίδια από τη μύτη ή το στόμα, κυρίως στα άτομα που μένουν στο ίδιο σπίτι, τέσσερις ημέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος μέχρι και τέσσερις ημέρες μετά.
Διάρκεια :
Το εξάνθημα διαρκεί επτά με εννέα ημέρες και ο άρρωστος αναρρώνει πλήρως σε δέκα με δεκατέσσερις ημέρες.
Αντιμετώπιση :
· Αντιπυρετικά, κατά προτίμηση παρακεταμόλη για την αντιμετώπιση του πυρετού
· Πολλά υγρά για τη μείωση της αφυδάτωσης
· Ξεκούραση στο κρεβάτι
· Αποφυγή διαβάσματος και τηλεόρασης για την προστασία των ματιών
· Πιθανές επιπλοκές Βρογχιολίτιδα-βρογχίτιδα, εγκεφαλίτιδα, μυοκαρδίτιδα, πνευμονία
Κοκκύτης
Συμπτώματα :
Το παιδί παρουσιάζει στις πρώτες μία έως δύο βδομάδες βήχα, ελαφρύ πυρετό και τρέχουν η μύτη και τα μάτια του. Στη συνέχεια ο βήχας αρχίζει να γίνεται πιο έντονος και πιο συχνός. Παροξυσμικά επεισόδια βήχα θα παρουσιάζει αρκετά το παιδί, μέχρι που να μπορέσει να απο- βάλλει κάποιο κομμάτι βλέννας, ενώ το τέλος του παροξυσμού συνο-
δεύεται από έντονο εισπνευστικό θόρυβο. Πολλές φορές το επεισόδιο του παροξυσμικού βήχα ακολουθείται από εμετό. Το στάδιο αυτό διαρκεί δύο έως τέσσερις εβδομάδες και σταδιακά το παιδί αρχίζει να αναρρώνει.
Χρόνος επώασης :
Χρειάζονται περίπου επτά έως δεκατέσσερις ημέρες για να εκδηλώσει την αρρώστια ένα παιδί που ήρθε σε επαφή με τον ιό.
Μετάδοση :
Ο μικροοργανισμός μεταδίδεται πολύ εύκολα, μόλις αρχίσει ο παροξυσμικός βήχας μέχρι και τρεις εβδομάδες μετά.
Διάρκεια :
Ο κοκκύτης διαρκεί δύο με τρεις μήνες περίπου. Όμως η δύσκολη περίοδος υπολογίζεται από τρεις βδομάδες έως ένα μήνα.
Αντιμετώπιση :
· Συχνά απαιτείται νοσηλεία στο νοσοκομείο
· Χορήγηση αντιβιοτικών (ερυθρομυκίνη - κλαριθρομυκίνη)
· Χορήγηση φαρμάκων για τα φλέματα
· Τακτική σίτιση με μικρά ελαφρά γεύματα
· Πιθανές επιπλοκές (ιδιαίτερα τους πρώτους μήνες της ζωής): Πνευμονία, εμφάνιση σπασμών, ρινορραγία, εγκεφαλική αιμορραγία
Απευθυνθείτε αμέσως στον παιδίατρο, αν το παιδί παρουσιάσει:
· Αλλαγή στον τρόπο που αναπνέει
· Υψηλό πυρετό
· Πυρετικούς σπασμούς
Οστρακιά
Συμπτώματα :
Ξεκινά με πόνο στην κοιλιά, εμετούς ή πονόλαιμο. Το εξάνθημα αποτελείται από μικρά σκληρά κόκκινα σπυράκια και λίγο φουσκω- μένα πολύ κοντά το ένα στο άλλο και εμφανίζεται δύο ημέρες μετά. Ξεκινά από το λαιμό και το πρόσωπο και αφήνει ανεπηρέαστη την περιοχή γύρω από το στόμα. Κάνει πρώτα την παρουσία του κάτω από τις μασχάλες και στους βουβώνες. Στη συνέχεια επεκτείνεται σε όλο το σώμα. Διαρκεί τέσσερις με πέντε ημέρες και σταδιακά εξαφανίζεται ξεφλουδίζοντας το δέρμα. Η γλώσσα του παιδιού στην αρχή είναι άσπρη, ενώ στη συνέχεια κοκκινίζει. Επίσης μπορεί να εκδηλωθεί αμυγδαλίτιδα, οι αδένες στο λαιμό να πρηστούν και το παιδί να νιώθει αδυναμία, ενώ δεν έχει πυρετό.
Χρόνος επώασης :
Χρειάζονται περίπου δύο με επτά ημέρες, για να εκδηλώσει την αρρώστια ένα παιδί που ήρθε σε επαφή με το μικρόβιο.
Μετάδοση :
Το μικρόβιο μεταδίδεται με τις εκκρίσεις της μύτης ή το λαιμό, από την επαφή με το δέρμα του αρρώστου ή αν μοιραστεί μαζί του την ίδια πετσέτα ή άλλα ρούχα.
Διάρκεια :
Ο πυρετός συνήθως υποχωρεί σε τρεις με τέσσερις ημέρες και το εξάνθημα σε πέντε με έξι ημέρες. Το ξεφλούδισμα όμως μπορεί να διαρκέσει μέχρι και δέκα ημέρες.
Αντιμετώπιση :
· Αντιπυρετικά, κατά προτίμηση παρακεταμόλη για την αντιμετώπιση του πυρετού
· Πολλά υγρά και μαλακά φαγητά, γιατί υπάρχει δυσκολία στην κατάποση
· Χορήγηση αντιβιοτικών και άλλων φαρμάκων για την περιποίηση του δέρματος
Πιθανές επιπλοκές :
Ωτίτιδα, λοιμώξεις λεμφαδένων, απόστημα στις αμυγδαλές.
Παρωτίτιδα
Συμπτώματα :
Διόγκωση των αδένων κάτω και μπροστά από τα αυτιά, πρώτα από τη μία πλευρά και ύστερα από την άλλη που προκαλεί πόνο, ειδικά όταν το παιδί καταπίνει ή μιλά. Συνήθως συνοδεύεται από υψηλό πυρετό. Η διόγκωση υποχωρεί ύστερα από μία εβδομάδα περίπου.
Χρόνος επώασης :
Χρειάζονται περίπου δώδεκα με είκοσι πέντε ημέρες, για να εκδηλώ σει την αρρώστια ένα παιδί που ήρθε σε επαφή με τον ιό.
Μετάδοση :
Ο ιός μεταδίδεται τρεις ημέρες πριν την εμφάνιση των συμπτωμάτων μέχρι και μία βδομάδα μετά. Η μεταδοτικότητα της παρωτίτιδας είναι μέτρια.
Διάρκεια :
Περίπου δέκα ημέρες.
Αντιμετώπιση :
· Αντιπυρετικά, κατά προτίμηση παρακεταμόλη, για την αντιμετώπιση του πυρετού
· Μαλακές τροφές για πιο εύκολη κατάποση
· Αποφυγή ξινών φαγητών και χυμών
· Ξεκούραση και παραμονή στο σπίτι
Σπάνιες επιπλοκές :
Μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, παγκρεατίτιδα.
Πολιομυελίτιδα
Συμπτώματα :
Πονοκέφαλος, πυρετός, εμετός, δυσκοιλιότητα ή διάρροια, συνάχι, βήχας. Μετά από την πτώση του πυρετού εμφανίζεται πόνος στα άκρα και τον αυχένα.
Χρόνος επώασης :
Χρειάζονται περίπου έξι με είκοσι μία ημέρες, για να εκδηλώσει την αρρώστια ένα παιδί που ήρθε σε επαφή με τον ιό.
Μετάδοση :
Ο ιός δεν μεταδίδεται εύκολα.
Διάρκεια :
Περίπου μία εβδομάδα.
Αντιμετώπιση :
· Αντιπυρετικά, κατά προτίμηση παρακεταμόλη, για την αντιμετώπιση του πυρετού
· Ξεκούραση στο σπίτι
· Σπάνιες επιπλοκές: Λοίμωξη του νευρικού συστήματος
Νταφέτσιος Ευθύμιος
*Αν ο δημιουργός του επιθυμεί να το αφαιρέσουμε μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μας.
Κυριακή 16 Νοεμβρίου 2008
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου - 17 Νοέμβρη 1973
Κάθε Νοέμβρη, ο νους και η καρδιά μας είναι εκεί, στο Πολυτεχνείο, στην εξέγερση των φοιτητών, της νεολαίας και ολόκληρου του ελληνικού λαού κατά της χουντικής τυραννίας, το Νοέμβριο του 1973. Το Πολυτεχνείο ήταν η κορυφαία εκδήλωση της επτάχρονης αντιχουντικής πάλης και μία από τις κορυφαίες στιγμές των αγώνων του λαού και της νεολαίας.
Από την αρχή του 1973 εκφράστηκε με ανεβασμένες μορφές πάλης η λαϊκή αγανάκτηση ενάντια στην αμερικανοκίνητη χούντα όπως η κατάληψη της Νομικής, το Φλεβάρη του 1973, η διαδήλωση στις 4 Νοέμβρη 1973, με αφορμή το μνημόσυνο του Γ. Παπανδρέου, όπου έγιναν και συλλήψεις αλλά και η διαδήλωση 3.000 φοιτητών για συμπαράσταση στους συλληφθέντες στις 8 Νοέμβρη. Οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν στις σχολές.
Την Τετάρτη 14 Νοέμβρη 1973, το πρωί εκατοντάδες φοιτητές του Πολυτεχνείου συγκεντρώνονται στο προαύλιο του Ιδρύματος. Αρχίζουν συνελεύσεις για να αποφασίσουν πώς θα αντιμετωπίσουν το νέο σχέδιο της χούντας για την υποταγή του κινήματος.
Συγκέντρωση γίνεται και στη Νομική που αποφασίζει να κατευθυνθεί στο Πολυτεχνείο. Στις 2.00 μ.μ., 5.000 περίπου φοιτητές έχουν συγκεντρωθεί στο Πολυτεχνείο, ενώ αρχίζει να μαζεύεται και άλλος κόσμος. Η Πατησίων δονείται από τα συνθήματα κατά της χούντας. Η Ασφάλεια κινητοποιείται και καλεί τους συγκεντρωμένους να αποχωρήσουν.
Οι συγκεντρωμένοι φοιτητές στο Πολυτεχνείο συγκροτούν μια επιτροπή κατάληψης. Κλείνουν οι πόρτες και στις 8.30 το βράδυ γίνεται η πρώτη συνεδρίαση της συντονιστικής επιτροπής. Αμέσως οι πρώτες προκηρύξεις σκορπίζονται στην Πατησίων που είχε κλείσει από τον συγκεντρωμένο κόσμο. Ακούγονται τα πρώτα συνθήματα «Ψωμί-παιδεία-ελευθερία», «20% για την παιδεία» και «Κάτω η χούντα».
Την Πέμπτη 15 Νοέμβρη 1973, η κατάληψη αποτελεί πόλο έλξης του λαού της Αθήνας που αρχίζει να συρρέει στο Πολυτεχνείο. Ως τις 9.30 το βράδυ η κατάληψη έχει πυκνώσει ενώ ο λαός στους γύρω από το Πολυτεχνείο δρόμους, φωνάζει αντιαμερικανικά και αντιχουντικά συνθήματα.
Οι συγκεντρωμένοι παραμένουν όλη τη νύχτα για συμπαράσταση στους φοιτητές της κατάληψης του Πολυτεχνείου.
Η ανταπόκριση του κόσμου ξεπερνά κάθε προσδοκία και για πρώτη φορά δημιουργείται η πεποίθηση ότι η χούντα μπορεί να πέσει. Ταυτόχρονα οι συνελεύσεις δίνουν και το ιδεολογικό στίγμα του αγώνα.
Την Παρασκευή 16 Νοέμβρη 1973 μπαίνουν σε λειτουργία οι πομποί του ραδιοφωνικού σταθμού στους 1.050 χιλιόκυκλους που μεταφέρουν το μήνυμα του αγώνα σε όλη την Αθήνα που παρακολουθεί τα γεγονότα.
Στις 9 το πρωί στήνονται τα πρώτα οδοφράγματα και σχηματίζονται δύο μεγάλες διαδηλώσεις στην Πανεπιστημίου και στη Σταδίου.
Το μεσημέρι επιτροπή των αγροτών από τα Μέγαρα, που είχαν ξεσηκωθεί ενάντια στις απαλλοτριώσεις της γης τους, επισκέπτονται τη Συντονιστική Επιτροπή και ο σταθμός μεταδίδει: «Ο λαός των Μεγάρων στέκεται και υπόσχεται να αγωνιστεί στο πλευρό του φοιτητικού και εργαζόμενου λαού... Ο αγώνας είναι κοινός... Δεν είναι μόνο για την πόλη των Μεγάρων ή το Πολυτεχνείο... Είναι για την Ελλάδα. Για το λαό της που θέλει να καθορίσει τη ζωή του. Να πορευτεί στο δρόμο της προκοπής. Βασική προϋπόθεση, η ανατροπή της δικτατορίας και η αποκατάσταση της δημοκρατίας».
Οι συγκεντρωμένοι έξω από το Πολυτεχνείο τραγουδάνε το «πότε θα κάνει ξαστεριά».
Το απόγευμα οι διαδηλωτές στο χώρο γίνονται χιλιάδες με συμμετοχή των εργατών. Έτσι στις 6 το απόγευμα αρχίζουν οι συγκρούσεις διαδηλωτών και Αστυνομίας με πολλούς τραυματίες.
Στις 7 το απόγευμα μεγάλη διαδήλωση κατευθύνεται στο Πολυτεχνείο και η Αστυνομία χτυπάει. Εμφανίζονται τεθωρακισμένα της Αστυνομίας και πέφτουν οι πρώτοι πυροβολισμοί. Στη Σόλωνος, στην Κάνιγγος, στη Βάθη, στην Αριστοτέλους, στην Αλεξάνδρας, στην πλατεία Αμερικής γίνονται μάχες σώμα με σώμα.
Στις 9.30 η Αστυνομία απαγορεύει την κυκλοφορία στο κέντρο της Αθήνας μέχρι νεοτέρας διαταγής.
Στις 11 το βράδυ ο ραδιοσταθμός και τα μεγάφωνα καλούν τον κόσμο να μη φύγει. Οι αύρες έχουν κυκλώσει το χώρο του Πολυτεχνείου και τα δακρυγόνα έχουν πνίξει την περιοχή.
Όσοι μένουν ανάβουν φωτιές για να εξουδετερώσουν τα δακρυγόνα και στήνουν οδοφράγματα.
Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, ( Σάββατο 17 Νοέμβρη) τα πρώτα τανκς εμφανίζονται, ενώ στο νοσοκομείο που οργανώθηκε στο Πολυτεχνείο, μεταφέρονται όλο και περισσότεροι νεκροί και τραυματίες.
Στη 1 μετά τα μεσάνυχτα τα τανκς έχουν ζώσει το Πολυτεχνείο. Τα μεγάφωνα και ο ραδιοσταθμός μεταδίδουν: «Μην φοβάστε τα τανκς», «Κάτω ο φασισμός», «Φαντάροι είμαστε αδέρφια σας. Μη γίνετε δολοφόνοι».
Στις 1.30 τα τανκς ξεκινούν με αναμμένους τους προβολείς. Οι φοιτητές τοποθετούν μια «Μερσεντές» πίσω από την κεντρική πύλη για να εμποδίσει την είσοδο των τανκς. Οι φοιτητές είναι ανεβασμένοι στα κάγκελα, τραγουδούν τον εθνικό ύμνο και φωνάζουν στους φαντάρους: «Είμαστε αδέρφια».
Δίνεται διορία 20 λεπτών για να βγουν οι έγκλειστοι, ενώ ένα τανκ παίρνει θέση απέναντι στην είσοδο. Η Συντονιστική Επιτροπή προσπαθεί να διαπραγματευτεί την ασφαλή έξοδο του κόσμου.
Ωρα 2.50, ξημερώματα του Σαββάτου 17 Νοέμβρη. Ο επικεφαλής αξιωματικός με μια κίνηση του χεριού του, δίνει την εντολή να ξεκινήσει το τανκ. Η πόρτα πέφτει και το τανκ συνεχίζει την πορεία του φτάνοντας μέχρι τις σκάλες του κτιρίου «Αβέρωφ». Μαζί του μπαίνουν ασφαλίτες και άντρες των ΛΟΚ. Πέφτουν πυροβολισμοί. Υπάρχουν φαντάροι που βοηθούν τους φοιτητές να φύγουν, αλλά στις εξόδους τούς περιμένουν ασφαλίτες και συλλαμβάνουν και τους κυνηγούν , οι κάτοικοι των γύρω πολυκατοικιών τους προσφέρουν άσυλο.
Στις 3.20 δεν υπάρχει πλέον κανένας στο Πολυτεχνείο έχει εκκενωθεί πλήρως.
Πολλοί φοιτητές φοβούμενοι την σύλληψη, αν και βαριά τραυματισμένοι, αρνούνται τη μεταφορά τους στο νοσοκομείο.
Την επόμενη μέρα οι εφημερίδες έγραφαν.
ΤΟ ΒΗΜΑ Η εφημερίδα κυκλοφόρησε με τίτλο "Νεκροί και Τραυματίες στο Κέντρο των Αθηνών". Προτάσσει επίσης τις καταλήψεις και τις διαδηλώσεις σε Θεσσαλονίκη και Πάτρα και τις συνεχείς εκκλήσεις των φοιτητών. Στις εσωτερικές σελίδες φιλοξενεί τις δηλώσεις της "κυβέρνησης" και των πολιτικών Π. Κανελλοπουλου, Γ. Μαυρου, Ι Ζιγδη και Α. Παπανδρέου. Μεγάλο ενδιαφέρον έχει το "Δίδαγμα" της εφημερίδας στην πρώτη σελίδα, το οποίο αναφέρει μεταξύ άλλων: "Από την όλη μέχρι τώρα στάση του ελληνικού λαού και από την διαδρομή των τελευταίων εξήμισυ ετών, μέχρι και των γεγονότων των ημερών αυτών, θα έπρεπε να είχε ήδη πεισθεί η σημερινή Κυβέρνηση πως μοναδική διέξοδον αποτελεί η πραγματική αποκατάσταση της ανόθευτης λαϊκής κυριαρχίας. Στις κρίσιμες αυτές ώρες, υποδηλώνεται πόσον ασύμφορη είναι η εμμονή σε αυταρχικά καθεστώτα. Ο ελληνικός λαός στο σύνολό του, καθώς και οι πραγματικοί του φίλοι στην Ευρώπη, επιθυμούν την πολιτική γαλήνη για τον τόπο μας. Όχι όμως με μιαν επιβεβλημένη αποτελμάτωση που προκαλεί περιοδικά επικίνδυνες εκρήξεις δυσφορίας, αλλά δημοκρατικήν ομαλότητα που θα ετερμάτιζε μιαν αποδεδειγμένα μη βιώσιμη κατάσταση". Στις εσωτερικές σελίδες η εφημερίδα δίνει επίσης το χρονικό των τραγικών γεγονότων, τους νεκρούς, τους τραυματίες ενώ συνεχίζει το εκτενές ρεπορτάζ της από τη Θεσσαλονίκη και την Πάτρα. 
ΤΑ ΝΕΑ
Η εφημερίδα κυκλοφόρησε με τίτλο "Εξεκενώθη το Πολυτεχνείο, Επενέβησαν Άρματα Μάχης". Σύμφωνα με τις πληροφορίες εξάλλου της εφημερίδας, "θεωρείται πολύ πιθανή Αιφνίδια Επιστροφή Καραμανλή", ο οποίος φαίνεται να πιέζεται από πολιτικούς φίλους για να πάρει την παραπάνω απόφαση. Το χρονικό των γεγονότων είναι εκτενέστατο όπως άλλωστε και τις προηγούμενες ημέρες στην ίδια εφημερίδα, ενώ αναφέρονται τα ονόματα των νεκρών και ο αριθμός των τραυματιών και των συλληφθέντων. Κάτω αριστερά, στην πρώτη σελίδα, φιλοξενείται και το σχόλιο του "Βηματος" που αναφέραμε πιο πάνω. Επίσης στην πρώτη σελίδα παραθέτει τις "Δηλώσεις των πολιτικών και της Κυβέρνησης" Στις εσωτερικές σελίδες έχει πολύ καλό ρεπορτάζ μέσα από το Πολυτεχνείο. Γράφει για τις ολονύχτιες συνελεύσεις των φοιτητών, παραθέτει την ανακοίνωση τους, τις δραματικές εκκλήσεις τους και τη στιγμή της επίθεσης. Τα Νεα παραθέτουν στις εσωτερικές σελίδες τους και το πρώτο μήνυμα που απέστειλε ο Ανδρέας Παπανδρέου στην Ελλάδα από το Τορόντο του Καναδά. 
ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ
Η εφημερίδα κυκλοφόρησε την 17η Νοεμβρίου με τίτλο "3 μετά τα μεσάνυχτα Τα τανκς Κατέστειλαν Την Εξεγερσι". Στο χρονικό της αναφέρει: "Η τριήμερη φοιτητική εξέγερσις, που άρχισε το μεσημέρι της παρελθούσης Τρίτης με επίκεντρο το Πολυτεχνείο κατεστάλη σήμερα τα ξημερώματα από τα τανκς που άρχισαν να κατεβαίνουν στο κέντρο της Αθήνας, στις 2 μετά τα μεσάνυχτα και αφού είχαν προηγηθεί σκληρές ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ αστυνομίας και φοιτητών σε μεγάλη έκτασι στο κέντρο των Αθηνών, με αποτέλεσμα κατά πρωινές πληροφορίες, τέσσερις νεκρούς και δεκάδες τραυματίες". Στο άρθρο της "Τι λένε αντιπολίτευση και κυβέρνησι για τα γεγονότα", γράφει: Η αντιπολίτευση με χθεσινές δηλώσεις των εκπροσώπων της κκ.Π Κανελλοπούλου και Γ. Μαύρου, έλαβε σαφή θέσι συμπαραστάσεως στο φοιτητικό κίνημα και τους φοιτητές, που 'αποτελούν, όπως τονίζουν, την πρωτοπορία του Έθνους στο δρόμο της Δημοκρατίας'". Στις εσωτερικές σελίδες έχει ρεπορτάζ από το χρονικό των μαχών και την έφοδο των τανκς και επίσης παρουσιάζει τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης και της Πάτρας.
Η ΒΡΑΔΥΝΗ
Η Βραδυνή κυκλοφόρησε με τίτλο: "Άρματα Μάχης Έζωσαν Την Αθήνα". "Αίμα Έρρευσε. Νεκροί και τραυματίαι κατά τας συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών - Αστυνομίας". Το χρονικό της εφημερίδας αναφέρει: "Την 3.30 πρωϊνήν εξεκένωσαν το Πολυτεχνείον. Τα τανκς ενεφανίσθησαν και πάλιν από του μεσονυκτίου εις την πρωτεύουσαν δια να προσδώσουν απολύτως δραματικήν μορφήν εις τας φοιτητικάς εκδηλώσεις αι οποίαι εσημειώθησαν κατά το τελευταίον τετραήμερον εις Αθήνας, με τον αιματηρόν επίλογον. Ολίγας ώρας ενωρίτερον το αίμα έρρευσεν εις κεντρικάς περιοχας των Αθηνών, κατόπιν των αλλεπαλλήλων διαδηλώσεων και των συγκρούσεων αι οποίαι ηκολούθησαν μετά την δυναμικήν επέμβασιν της Αστυνομίας. Υπολογίζονται εις 4 οι νεκροι των χθεσινών αιματηρών συγκρούσεων και εις εκατοντάδας οι τραυματίαι". Σε άλλο άρθρο της η εφημερίδα παρουσιάζει την "εικόνα καταστροφής" που εμφάνιζε το κέντρο της Αθήνας το προηγούμενο βράδυ ενώ φιλοξενούνται και οι δηλώσεις των πολιτικών και της "κυβέρνησης". Στις εσωτερικές σελίδες ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να διαβάσει το ρεπορτάζ της εφημερίδας από την Πολυτεχνική Σχολή Θεσσαλονίκης και την Πάτρα.
Η δικτατορία δηλώνει 34 νεκρούς και 840 συλλήψεις. Με τη μεταπολίτευση δηλώθηκαν άλλες 21 τουλάχιστον περιπτώσεις θανάσιμου τραυματισμού και τουλάχιστον 2.400 συλλήψεις.
Από τότε μέχρι σήμερα υπάρχουν σημαντικοί και πολλοί σταθμοί που είναι άμεσα συνδεδεμένοι με την εξέγερση του Πολυτεχνείου και τους εορτασμούς του.
Πέρασαν 35 χρόνια και η μνήμες της εξέγερσης του Πολυτεχνείου έχουν περάσει από χιλιάδες κύματα και όπως δείχνουν τα πράγματα για πολλούς έχει εξασθενήσει, έχει ξεθωριάσει , έχει ατονήσει το μήνυμα του Πολυτεχνείου που όπως δείχνουν τα πράγματα σήμερα είναι επίκαιρο παρά ποτέ.
Τα ιδανικά της ελευθερίας, της ανεξαρτησίας, της ειρήνης, της αγάπης για τη ζωή και τον άνθρωπο, παραμένουν ζωντανά και θα παραμένουν επίκαιρα και αναλλοίωτα, όσα χρόνια και αν περάσουν από εκείνη την εξέγερση. Πάντα επίκαιρα, ιδιαίτερα που τα κατοπινά χρόνια, κάποιοι άκαπνοι και απόντες εκείνης της εξέγερσης, καπηλεύτηκαν είτε για να ανέλθουν πολιτικά , είτε ενάντια στους μετέπειτα αγώνες του λαού αποπροσανατολίζοντας την πορεία του με ¨τρομοκρατικές ενέργειες¨.
Το Πολυτεχνείο ήταν και θα είναι πάντα ένα ζωντανό κάλεσμα για την δημοκρατία, και την ελευθερία, θα είναι ζωντανό μέσα σε κάθε ελεύθερο μυαλό.
Το μικρό αυτό αφιέρωμα είναι «Για να θυμούνται οι παλιότεροι και να μαθαίνουν οι νέοι», και όπως έγραψε ο Μίλαν Κούντερα, "Ο αγώνας του ανθρώπου ενάντια στην εξουσία, είναι ο αγώνας της μνήμης ενάντια στη λήθη."
Νταφέτσιος Ευθύμιος
*Αν ο δημιουργός του επιθυμεί να το αφαιρέσουμε μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μας.Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2008
Παιδικά Πανεπιστήμια
Νεαροί μαθητευόμενοι επιστήμονες σε όλη την Ευρώπη
Ένας νέος πανευρωπαϊκός θεσμός, που έχει στόχο να προσελκύσει το ενδιαφέρον αγοριών και κοριτσιών για την επιστήμη σε όσο γίνεται μικρότερη ηλικία, από 7 μέχρι 12 ετών, δημιουργείται με τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρόκειται για μια από τις πιο ριζοσπαστικές πρωτοβουλίες που έχουν αναλάβει τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια τα τελευταία χρόνια και δεν είναι άλλη από την ανάπτυξη του προγράμματος των Παιδικών Πανεπιστημίων.
Σκοποί του παιδικού πανεπιστημίου είναι η δημιουργία μιας βάσης δεδομένων με δραστηριότητες που παρέχουν στα παιδιά μια πρόγευση επιστήμης, η ανάπτυξη διαδραστικής πύλης στο διαδίκτυο, η διοργάνωση συνεδρίων για την ανταλλαγή εμπειριών και τη διάχυση της σχετικής τεχνογνωσίας των παιδικών πανεπιστημίων σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, και τέλος η βελτίωση της επαφής με το κοινό και ειδικότερα με τους νέους. Για το λόγο αυτό, μια σειρά από ακαδημαϊκές και επιστημονικές εκδηλώσεις, όπως ομιλίες, παρουσιάσεις, ομάδες εργασίας, εκδρομές έχουν διοργανωθεί στα πανεπιστήμια αυτά, μέσω των οποίων επιχειρείται να ξυπνήσει το ενδιαφέρον και ο ενθουσιασμός των παιδιών και των νέων για διάφορα επιστημονικά αντικείμενα.
Το ελπιδοφόρο αυτό πείραμα ξεκίνησε το 2002, στο πανεπιστήμιο του Τίµπινγκεν της Γερμανίας, με τη δημιουργία του πρώτου «Παιδικού Πανεπιστημίου». Έξι χρόνια µετά, η ιδέα τείνει να γίνει θεσµός στην κεντρική Ευρώπη. Παιδικά πανεπιστήμια έχουν δημιουργηθεί στις περισσότερες πόλεις της Γερμανίας, της Αυστρίας και της Ιταλίας. Η ριζοσπαστική αυτή εφαρμογή ετοιμάζεται να εξαπλωθεί σε όλη την Ε.Ε., με τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία σχεδιάζει την υλοποίηση ενός νέου πανευρωπαϊκού θεσμού, του Ευρωπαϊκού Δικτύου Παιδικών Πανεπιστημίων (EUCUNET), με πρώτη χρηματοδότηση 550.000€ την επόμενη διετία από το 7ο Πρόγραμμα-Πλαίσιο για την Έρευνα & Ανάπτυξη στο πλαίσιο της δράσης «Η Επιστήμη στην Κοινωνία».
Τα αρχικά μέλη του Δικτύου EUCUNET θα είναι τα ήδη λειτουργούντα παιδικά πανεπιστήμια στη Βασιλεία (Universitat Basel - Ελβετία), τη Μπρατισλάβα (Max Reinhardt Foundation - Σλοβακία), το Στρασβούργο (Universite Louis Pasteur - Γαλλία), το Τίμπινγκεν (Eberhard Karls Universitat - Γερμανία) και τη Βιέννη (Kinderburo der Universitat - Αυστρία). Στο Τίμπιγκεν θα λάβει χώρα και η πρώτη Διεθνής Συνδιάσκεψη Παιδικών Πανεπιστημίων στις 12 & 13 Δεκεμβρίου 2008.
Ήδη περίπου εκατό πανεπιστήμια στην Ευρώπη διοργανώνουν δραστηριότητες για παιδιά, δίνοντάς τους έτσι μια πρόγευση των επιστημών. Ο στόχος είναι πλέον αυτές οι δραστηριότητες να αποκτήσουν μονιμότερο χαρακτήρα και θεσμική υπόσταση και όχι να περιορίζονται σε περιστασιακά γεγονότα. Ο συντονισμός του EUCUNET γίνεται από το Παιδικό Πανεπιστήμιο της Βιέννης.
Νταφέτσιος Ευθύμιος
*Αν ο δημιουργός του επιθυμεί να το αφαιρέσουμε μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μας.
Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επισκεφθείτε το δικτυακό τόπο: http://www.eucu.net/
Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επισκεφθείτε το δικτυακό τόπο: http://www.eucu.net/
Πέμπτη 23 Οκτωβρίου 2008
Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2008
Δάσκαλοι: πρόσληψη σε 15 ημέρες
Το πιο περιζήτητο πτυχίο στην αγορά εργασίας με άμεση επαγγελματική αποκατάσταση
, ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ , Χρήστου Κάτσικα , xkatsikas.gr xkatsikas@xkatsikas.gr
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2008 Τα ΝΕΑ
Η Ειρήνη Κότσιφα τον Ιούνιο που μας πέρασε έδινε ακόμη εξετάσεις στο τελευταίο της μάθημα στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θράκης. Τον ίδιο μήνα πήρε το πτυχίο της και μόλις δύο μήνες μετά την ορκωμοσία της, πριν καν κλείσει τα είκοσι δύο της χρόνια, διδάσκει σε δημοτικό σχολείο της Χίου. Πριν από λίγες ημέρες το υπουργείο Παιδείας κάλεσε τους πτυχιούχους Παιδαγωγικών Τμημάτων Δημοτικής Εκπαίδευσης (δάσκαλοι) που πήραν πτυχίο τον Σεπτέμβριο- Οκτώβριο να υποβάλουν αιτήσεις για πρόσληψη στο δημόσιο σχολείο. Ο λόγος; Υπάρχει έλλειψη δασκάλων!
Τελειώνουν κάθε χρόνο τις σχολές τους κατά μέσο όρο περίπου 1.500 και διορίζονται κατά μέσο όρο 2.000 (τη σχολική χρονιά 2008/09 διορίστηκαν 2.217 δάσκαλοι). Άλλοι 3.500- 4.000 απαιτούνται ετησίως ως αναπληρωτές. Δεκάδες εκατοντάδες ως ωρομίσθιοι. Μιλάμε για το πλέον περιζήτητο επάγγελμα σήμερα στην Ελλάδα, τους δασκάλους, που η ταχύτητα απορρόφησής τους από τη δημόσια και την ιδιωτική εκπαίδευση είναι αστρονομική: πρόσληψη εντός ολίγων εβδομάδων! Οι πολύ καλές επαγγελματικές προοπτικές του επαγγέλματος του δασκάλου (παρά τις χαμηλές αποδοχές, που είναι περίπου το 50% του μέσου όρου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης) έχουν στρέψει, τα τελευταία χρόνια, το ενδιαφέρον χιλιάδων υποψηφίων προς τα Παιδαγωγικά Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης και έχει πριμοδοτήσει και τις βάσεις εισαγωγής τους. Από το 2002 μέχρι το 2008 όλα τα Παιδαγωγικά Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης δέχθηκαν υπερδιπλάσιο αριθμό πρώτων προτιμήσεων
ΔΕΝ ΦΘΑΝΟΥΝ
Τελειώνουν κάθε χρόνο τις Παιδαγωγικές Σχολές 1.500 και διορίζονται 2.000 ενώ άλλες 3.500 απαιτούνται ως αναπληρωτές υποψηφίων, ενώ εδώ και τρία χρόνια τα Παιδαγωγικά Τμήματα Αθήνας και Θεσσαλονίκης πήραν τα «σκήπτρα» στις πρώτες προτιμήσεις των υποψηφίων για όλα τα τμήματα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης κι έγιναν έτσι τα δημοφιλέστερα τμήματα. Παράλληλα μια ματιά στην εξέλιξη των βάσεων εισαγωγής φανερώνει ότι σε όλες τις περιπτώσεις έχουμε σταδιακή άνοδο των βάσεων κάθε χρόνο, η οποία την περίοδο 2002-2008 φτάνει κατά μέσο όρο τα +4.000-5000 μόρια! Συνωστισμός και στις εξετάσεις Παράλληλα συνωστισμός υπάρχει και στις κατατακτήριες εξετάσεις των τμημάτων δασκάλων όπου χιλιάδες πτυχιούχοι άλλων Πανεπιστημιακών Τμημάτων διαγωνίζονται για μια θέση στα Παιδαγωγικά Τμήματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι για 7 θέσεις σε Παιδαγωγικό Τμήμα της περιφέρειας υπήρχαν 400 υποψήφιοι ενώ 1: 20 είναι η αντιστοιχία υποψηφίωνθέσεων στις κατατακτήριες εξετάσεις των Παιδαγωγικών Τμημάτων Αθήνας και Θεσσαλονίκης.
, ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ , Χρήστου Κάτσικα , xkatsikas.gr xkatsikas@xkatsikas.gr
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2008 Τα ΝΕΑ
Η Ειρήνη Κότσιφα τον Ιούνιο που μας πέρασε έδινε ακόμη εξετάσεις στο τελευταίο της μάθημα στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θράκης. Τον ίδιο μήνα πήρε το πτυχίο της και μόλις δύο μήνες μετά την ορκωμοσία της, πριν καν κλείσει τα είκοσι δύο της χρόνια, διδάσκει σε δημοτικό σχολείο της Χίου. Πριν από λίγες ημέρες το υπουργείο Παιδείας κάλεσε τους πτυχιούχους Παιδαγωγικών Τμημάτων Δημοτικής Εκπαίδευσης (δάσκαλοι) που πήραν πτυχίο τον Σεπτέμβριο- Οκτώβριο να υποβάλουν αιτήσεις για πρόσληψη στο δημόσιο σχολείο. Ο λόγος; Υπάρχει έλλειψη δασκάλων!
Τελειώνουν κάθε χρόνο τις σχολές τους κατά μέσο όρο περίπου 1.500 και διορίζονται κατά μέσο όρο 2.000 (τη σχολική χρονιά 2008/09 διορίστηκαν 2.217 δάσκαλοι). Άλλοι 3.500- 4.000 απαιτούνται ετησίως ως αναπληρωτές. Δεκάδες εκατοντάδες ως ωρομίσθιοι. Μιλάμε για το πλέον περιζήτητο επάγγελμα σήμερα στην Ελλάδα, τους δασκάλους, που η ταχύτητα απορρόφησής τους από τη δημόσια και την ιδιωτική εκπαίδευση είναι αστρονομική: πρόσληψη εντός ολίγων εβδομάδων! Οι πολύ καλές επαγγελματικές προοπτικές του επαγγέλματος του δασκάλου (παρά τις χαμηλές αποδοχές, που είναι περίπου το 50% του μέσου όρου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης) έχουν στρέψει, τα τελευταία χρόνια, το ενδιαφέρον χιλιάδων υποψηφίων προς τα Παιδαγωγικά Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης και έχει πριμοδοτήσει και τις βάσεις εισαγωγής τους. Από το 2002 μέχρι το 2008 όλα τα Παιδαγωγικά Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης δέχθηκαν υπερδιπλάσιο αριθμό πρώτων προτιμήσεων
ΔΕΝ ΦΘΑΝΟΥΝ
Τελειώνουν κάθε χρόνο τις Παιδαγωγικές Σχολές 1.500 και διορίζονται 2.000 ενώ άλλες 3.500 απαιτούνται ως αναπληρωτές υποψηφίων, ενώ εδώ και τρία χρόνια τα Παιδαγωγικά Τμήματα Αθήνας και Θεσσαλονίκης πήραν τα «σκήπτρα» στις πρώτες προτιμήσεις των υποψηφίων για όλα τα τμήματα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης κι έγιναν έτσι τα δημοφιλέστερα τμήματα. Παράλληλα μια ματιά στην εξέλιξη των βάσεων εισαγωγής φανερώνει ότι σε όλες τις περιπτώσεις έχουμε σταδιακή άνοδο των βάσεων κάθε χρόνο, η οποία την περίοδο 2002-2008 φτάνει κατά μέσο όρο τα +4.000-5000 μόρια! Συνωστισμός και στις εξετάσεις Παράλληλα συνωστισμός υπάρχει και στις κατατακτήριες εξετάσεις των τμημάτων δασκάλων όπου χιλιάδες πτυχιούχοι άλλων Πανεπιστημιακών Τμημάτων διαγωνίζονται για μια θέση στα Παιδαγωγικά Τμήματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι για 7 θέσεις σε Παιδαγωγικό Τμήμα της περιφέρειας υπήρχαν 400 υποψήφιοι ενώ 1: 20 είναι η αντιστοιχία υποψηφίωνθέσεων στις κατατακτήριες εξετάσεις των Παιδαγωγικών Τμημάτων Αθήνας και Θεσσαλονίκης.
Νταφέτσιος Ευθύμιος
*Αν ο δημιουργός του επιθυμεί να το αφαιρέσουμε μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μας.
Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2008
Πώς μαθαίνουν οι μαθητές
Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση:
Ημερομηνία Αποστολής : 26/04/2004
Στέλλα Βοσνιάδου, Καθηγήτρια Γνωστικής Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (ΜΙΘΕ)
Οι ψυχολογικές αρχές που περιγράφονται σε αυτό το φυλλάδιο ανακεφαλαιώνουν ορισμένα από τα σημαντικά πορίσματα της τρέχουσας έρευνας για τη μάθηση και αφορούν στην εκπαίδευση. Προσπαθούν να ενσωματώσουν έρευνες από διαφορετικές περιοχές της ψυχολογίας, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η εκπαιδευτική, η εξελικτική, η γνωστική, η κοινωνική και η κλινική ψυχολογία. Οι έρευνες αυτές μας έχουν προσφέρει νέες ιδέες για τη μαθησιακή διαδικασία και την εξέλιξη της γνώσης σε πολλούς τομείς μελέτης. Κατά συνέπεια, τα αναλυτικά προγράμματα και ο τρόπος διδασκαλίας αλλάζουν στα σχολεία σήμερα, προσπαθώντας να γίνουν πιο μαθητοκεντρικά παρά δασκαλοκεντρικά, να συνδέσουν το σχολείο με τις πραγματικές συνθήκες ζωής και να εστιαστούν στην κατανόηση και στη σκέψη παρά στην απομνημόνευση και την απλή εξάσκηση.
Αν και η καθεμιά από τις αρχές εξηγούνται ξεχωριστά, και οι 12 αρχές μαζί γίνονται ευκολότερα κατανοητές ως μία οργανωμένη ενότητα όπου η καθεμιά υποστηρίζει τις υπόλοιπες. Στο σύνολό τους, οι αρχές προτείνονται ως ένα ενιαίο πλαίσιο για το σχεδιασμό αναλυτικών προγραμμάτων και μεθόδων διδασκαλίας. Πραγματικά, βρίσκονται πίσω από ένα αριθμό καινοτομικών προγραμμάτων σε σχολεία σε ολόκληρο τον κόσμο.
Θα ξεκινήσουμε με τη διαπραγμάτευση τριών αρχών που αναγνωρίζονται ευρέως ως η βάση πάνω στην οποία οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να σχεδιάζουν τα περιβάλλοντα μάθησης του σημερινού σχολείου. Δηλαδή, τα περιβάλλοντα μάθησης που ενθαρρύνουν τους μαθητές να μαθαίνουν ενεργητικά, να συνεργάζονται με τους άλλους μαθητές και να χρησιμοποιούν δραστηριότητες που έχουν νόημα. Θα συνεχίσουμε με επτά αρχές που εστιάζονται σε γνωστικούς παράγοντες οι οποίοι είναι κατά βάση εσωτερικοί, αλλά που αλληλεπιδρούν με τους περιβαλλοντικούς παράγοντες με σημαντικούς τρόπους.
Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να λάβουν αυτές τις αρχές υπόψη τους για να σχεδιάζουν πιο αποτελεσματικά αναλυτικά προγράμματα και τρόπους διδασκαλίας. Κλείνουμε με τη διαπραγμάτευση των αναπτυξιακών και ατομικών διαφορών καθώς και της επίδρασης της κινήτρων στη μάθηση. Αυτές οι δύο τελευταίες περιοχές είναι πολύ σημαντικές για τη μάθηση και τη διδασκαλία και αξίζει να αποτελέσουν αντικείμενο ξεχωριστών φυλλαδίων ώστε να αναπτυχθούν επαρκώς.
Δεν έχουμε ασχοληθεί με ένα θέμα που είναι ολοένα και πιο σημαντικό στα σημερινά σχολεία και αυτό έχει να κάνει με τη χρήση των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας για την υποστήριξη της μάθησης. Αυτό έγινε επειδή ο χώρος έχει τεράστια έκταση και πιστεύουμε ότι πρέπει να αφιερωθεί ένα ειδικό φυλλάδιο στο θέμα.
Για τη διαπραγμάτευση κάθε αρχής αρχίζουμε με την παρουσίαση μιας περίληψης των ερευνητικών ευρημάτων και στη συνέχεια προχωρούμε στην περιγραφή της σημασίας που έχουν αυτά για τη διδασκαλία. Στο τέλος του φυλλαδίου δίνεται ένας κατάλογος προτεινόμενων κειμένων για μελέτη τα οποία δίνουν περαιτέρω πληροφορίες για τις αρχές που έχουν περιγραφεί.
1. Ενεργός συμμετοχή
Η μάθηση απαιτεί την ενεργό και εποικοδομητική συμμετοχή του μαθητή.
Ερευνητικά δεδομένα
Η μάθηση στο σχολείο απαιτεί την προσοχή των μαθητών, την παρατήρηση, την απομνημόνευση, την κατανόηση, τη θέση στόχων και την ανάληψη ευθύνης για την ίδια τη μάθησή τους. Αυτές οι γνωστικές δραστηριότητες δεν είναι δυνατές χωρίς την ενεργό συμμετοχή και εμπλοκή του μαθητή. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να βοηθούν τους μαθητές να είναι ενεργοί στην τάξη και να θέτουν στόχους αξιοποιώντας τη φυσική τους διάθεση για διερεύνηση, για κατανόηση νέων πραγμάτων και για μάθηση.
Εφαρμογή
Η πρόκληση για τους εκπαιδευτικούς είναι να δημιουργήσουν ενδιαφέροντα και απαιτητικά περιβάλλοντα μάθησης στα οποία ενθαρρύνεται η ενεργή συμμετοχή των μαθητών. Παραθέτουμε κάποιες από τις προτάσεις για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο: 1. Αποφύγετε τις καταστάσεις όπου οι μαθητές παραμένουν παθητικοί ακροατές για πολλή ώρα. 2. Εμπλουτίστε την παράδοση με πρακτικές δραστηριότητες, όπως πειράματα, παρατηρήσεις, συνθετικές εργασίες, κλπ. 3. Ενθαρρύνετε τη συμμετοχή σε συζητήσεις μέσα στην τάξη και σε άλλες συνεργατικές δραστηριότητες. 4. Οργανώστε εκπαιδευτικές επισκέψεις σε μουσεία και τεχνολογικά πάρκα. 5. Αφήστε τους μαθητές να αναλάβουν κάποιον έλεγχο της δικής τους μάθησης. Αυτό σημαίνει ότι ο εκπαιδευτικός σε ορισμένες στιγμές πρέπει να αφήσει τον μαθητή να αποφασίσει για το τι πρέπει να μάθει και πως να το μάθει. 6. Βοηθήστε τους μαθητές να δημιουργήσουν μαθησιακούς στόχους που είναι συναφείς με τα ενδιαφέροντά τους και τα σχέδιά τους για το μέλλον.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Elmore, R.F., Peterson, P.L., & McCarthy, S.J., (1996); Piaget, J. (1978); Scardamalia, M., & Bereiter, C. (1991)
2. Κοινωνική αλληλεπίδραση
Η μάθηση είναι πρωτίστως μία κοινωνική δραστηριότητα και η συμμετοχή στην κοινωνική ζωή του σχολείου είναι βασική για να υπάρξει μάθηση.
Ερευνητικά δεδομένα
Για πολλούς ερευνητές η κοινωνική αλληλεπίδραση είναι η κύρια δραστηριότητα μέσα από την οποία συντελείται η μάθηση. Η κοινωνική δραστηριοποίηση και συμμετοχή αρχίζουν από πολύ νωρίς. Οι γονείς αλληλεπιδρούν με τα παιδιά τους και μέσα από αυτές τις αλληλεπιδράσεις τα παιδιά αποκτούν τις συμπεριφορές που τα καθιστούν ικανά να γίνουν αποτελεσματικά μέλη της κοινωνίας. Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Lev Vygotsky, ο τρόπος με τον οποίο μαθαίνουν τα παιδιά είναι η εσωτερίκευση δραστηριοτήτων, συνηθειών, λεξιλογίου και ιδεών των μελών της κοινότητας στην οποία μεγαλώνουν.
Η δημιουργία μιας παραγωγικής και συνεργατικής ατμόσφαιρας αποτελεί ουσιαστικό κομμάτι της μάθησης στο σχολείο. Η έρευνα έχει δείξει ότι η κοινωνική συνεργασία μπορεί να βελτιώσει τις επιδόσεις των μαθητών, υπό τον όρο ότι τα είδη των αλληλεπιδράσεων που ενθαρρύνονται συμβάλλουν στη μάθηση. Τέλος, οι κοινωνικές δραστηριότητες είναι ενδιαφέρουσες αυτές καθαυτές και βοηθούν τους μαθητές να διατηρήσουν την ενασχόλησή τους με τη σχολική τους εργασία. Οι μαθητές δουλεύουν πιο πολύ για να βελτιώσουν την ποιότητα των παραγόμενων εργασιών τους (εκθέσεις, συνθετικές εργασίες, ζωγραφική κλπ.) όταν ξέρουν ότι θα τις δουν και άλλοι μαθητές.
Εφαρμογή
Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα για να ενθαρρύνουν την κοινωνική συμμετοχή με τρόπους που διευκολύνουν τη μάθηση: 1. Μπορούν να αναθέσουν στους μαθητές να εργαστούν σε ομάδες και να αναλάβουν το ρόλο του καθοδηγητή που δίνει συμβουλές και στηρίζει την ομάδα. 2. Μπορούν να διαμορφώσουν τη σχολική αίθουσα με τέτοιο τρόπο που να περιλαμβάνει κοινούς χώρους εργασίας και κοινή χρήση των υλικών. 3. Μέσα από το παράδειγμα και την καθοδήγηση μπορούν να διδάξουν στους μαθητές πώς να συνεργάζονται μεταξύ τους. 4. Μπορούν να δημιουργήσουν συνθήκες όπου οι μαθητές θα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, για να εκφράσουν τη γνώμη τους και να αξιολογήσουν τα επιχειρήματα των άλλων μαθητών. 5. Μία σημαντική πλευρά της κοινωνικής μάθησης είναι η σύνδεση του σχολείου με την ευρύτερη κοινότητα. Με αυτόν τον τρόπο διευρύνονται οι ευκαιρίες των μαθητών για κοινωνική συμμετοχή.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Brown, A.L., Ash, D., Rutherford, M., Nakagawa, K., Gordon, J., & Campione, J.C., (1996); Collins, A., Brown, J.S., & Newman, S.F., (1989); Rogoff, B (1990); Vygotsky, L.S. (1978)
3. Δραστηριότητες που έχουν νόημα
Οι άνθρωποι μαθαίνουν καλύτερα όταν συμμετέχουν σε δραστηριότητες που θεωρούν χρήσιμες για την πραγματική ζωή και έχουν σχέση με την κουλτούρα τους.
Ερευνητικά δεδομένα
Πολλές σχολικές δραστηριότητες δεν έχουν νόημα για τους μαθητές επειδή δεν καταλαβαίνουν για ποιο λόγο τις κάνουν, ποιος είναι ο σκοπός τους και η χρησιμότητά τους. Ορισμένες φορές οι σχολικές δραστηριότητες δεν έχουν νόημα για τους μαθητές διότι ανήκουν σε διαφορετικό πολιτισμικό πλαίσιο. Πολλά σχολεία δεν είναι παρά κοινότητες όπου παιδιά από διαφορετικό πολιτισμικό περιβάλλον μαθαίνουν μαζί. Υπάρχουν συστηματικές πολιτισμικές διαφορές στις πρακτικές, τις συνήθειες, τους κοινωνικούς ρόλους κλπ. που επηρεάζουν τη μάθηση. Ορισμένες φορές οι δραστηριότητες που έχουν κάποιο νόημα για μαθητές που προέρχονται από μία πολιτισμική ομάδα δεν έχουν καμία απολύτως σημασία για μαθητές από άλλη κουλτούρα.
Εφαρμογή
Υπάρχουν πολλά πράγματα που οι εκπαιδευτικοί μπορούν να κάνουν για να προσδώσουν μεγαλύτερο νόημα στις σχολικές δραστηριότητες. Ένα από αυτά είναι να ενσωματώσουν τις δραστηριότητες αυτές μέσα σε κάποιο αυθεντικό πλαίσιο. Παράδειγμα ενός αυθεντικού πλαισίου είναι το περιβάλλον μέσα στο οποίο η δραστηριότητα αυτή συνήθως χρησιμοποιείται στην πραγματική ζωή. Για παράδειγμα, οι μαθητές μπορούν να βελτιώσουν τις ικανότητές τους στην προφορική γλώσσα και επικοινωνία συμμετέχοντας σε συζητήσεις. Μπορούν να βελτιώσουν τις ικανότητές τους στο γραπτό λόγο αν εμπλακούν στη σύνταξη μιας εφημερίδας της τάξης τους. Οι μαθητές μπορούν να μάθουν Φυσική συμμετέχοντας σε μία συνθετική εργασία για το περιβάλλον της κοινότητας ή του σχολείου. Το σχολείο μπορεί να βρίσκεται σε επαφή με τους επιστήμονες της περιοχής και να τους προσκαλεί για συζήτηση ή να αφήνει τα παιδιά να τους επισκέπτονται στο χώρο δουλειάς τους.
Όσον αφορά στις πολιτισμικές διαφορές, είναι σημαντικό για τους εκπαιδευτικούς να γνωρίζουν τις πολιτισμικές διαφορές των παιδιών της τάξης τους και να τις σέβονται. Πρέπει να τις βλέπουν ως πλεονέκτημα πάνω στο οποίο μπορούν να χτίσουν κι όχι ως ένα αρνητικό στοιχείο. Τα παιδιά θα αισθανθούν διαφορετικά μέσα στην τάξη όταν η κουλτούρα τους αντιπροσωπεύεται στις κοινές δραστηριότητες. Οι σχολικές συνήθειες που δεν είναι οικείες σε κάποια παιδιά μπορούν να παρουσιαστούν σταδιακά, έτσι ώστε η μετάβαση να είναι λιγότερο τραυματική για τις ομάδες με διαφορετική εθνική προέλευση.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Brown, J. S., Collins, A., & Duguid, P. (1989); Heath, S.B. (1983)
4. Σύνδεση των νέων πληροφοριών με τις προϋπάρχουσες γνώσεις
Οι νέες γνώσεις δομούνται πάνω στη βάση των όσων ήδη καταλαβαίνουμε και πιστεύουμε.
Ερευνητικά δεδομένα
Η ιδέα ότι η ικανότητα των ανθρώπων να μαθαίνουν κάτι καινούριο συνδέεται με το τι ξέρουν ήδη είναι σχετικά παλιά, αλλά τα πιο πρόσφατα ερευνητικά πορίσματα δείχνουν ότι είναι καθοριστικής σημασίας για τη μάθηση. Δεν είναι δυνατό να κατανοήσει, να θυμηθεί ή να μάθει κανείς κάτι που του είναι τελείως ξένο. Χρειάζονται κάποιες προϋπάρχουσες γνώσεις για να κατανοήσουμε το νόημα της εισερχόμενης πληροφορίας. Ωστόσο, η ύπαρξη της προαπαιτούμενης προϋπάρχουσας γνώσης δεν αρκεί για να εξασφαλιστούν ικανά αποτελέσματα. Πρέπει να ενεργοποιήσουμε την προϋπάρχουσα γνώση μας προκειμένου να μπορέσουμε να την αξιοποιήσουμε για κατανόηση και μάθηση. Η έρευνα δείχνει ότι οι μαθητές δεν καταλαβαίνουν πάντα τη σχέση ανάμεσα σε αυτά που μαθαίνουν και σε όσα ήδη ξέρουν. Η έρευνα δείχνει επίσης ότι η μάθηση ενισχύεται όταν οι εκπαιδευτικοί αποδίδουν μεγάλη προσοχή στην προϋπάρχουσα γνώση του μαθητή, και την χρησιμοποιούν ως σημείο αφετηρίας για τη διδασκαλία.
Εφαρμογή
Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές να ενεργοποιήσουν τις προηγούμενες γνώσεις τους και να τις αξιοποιήσουν για καλύτερες επιδόσεις στα σχολικά έργα. Αυτό μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους: 1. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να συζητούν το περιεχόμενο του μαθήματος πριν αρχίσουν τη διδασκαλία, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι μαθητές έχουν τις απαραίτητες προϋπάρχουσες γνώσεις και για να τις ενεργοποιήσουν. 2. Συνήθως οι προϋπάρχουσες γνώσεις των μαθητών είναι ελλιπείς ή υπάρχουν εσφαλμένες ιδέες και καίριες παρανοήσεις. Οι εκπαιδευτικοί δεν αρκεί να γνωρίζουν ότι οι μαθητές ξέρουν κάτι για το θέμα που θα αναπτυχθεί. Πρέπει να διερευνήσουν τις προϋπάρχουσες γνώσεις των μαθητών σε βάθος, έτσι ώστε να μπορέσουν να εντοπίσουν τις εσφαλμένες ιδέες και παρανοήσεις. 3. Μπορεί να χρειαστεί οι εκπαιδευτικοί να ανατρέξουν στα περασμένα για να καλύψουν την σημαντική προαπαιτούμενη ύλη ή να ζητήσουν από τους μαθητές να κάνουν κάποια προκαταρκτική εργασία μόνοι τους. 4. Οι ερωτήσεις που κάνει ο εκπαιδευτικός μπορεί να είναι πολύ χρήσιμες για να βοηθηθούν οι μαθητές να δουν τη σχέση ανάμεσα σε όσα μαθαίνουν και σε όσα ήδη γνωρίζουν. 5. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές να δουν τη σχέση αυτή και να κάνουν διορθώσεις. Αυτό μπορούν να το πετύχουν δίνοντας ένα μοντέλο ή πλαίσιο που οι μαθητές θα το χρησιμοποιήσουν ως σκαλωσιά στην προσπάθειά τους να βελτιώσουν την επίδοσή τους.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Bransford, J. D. (1979); Bransford, J.D., Brown, A.L., & Cocking, R.R. (1999)
5. Χρήση στρατηγικών
Οι άνθρωποι μαθαίνουν αξιοποιώντας αποτελεσματικές και ευέλικτες στρατηγικές που τους βοηθούν να καταλαβαίνουν, να σκέφτονται λογικά, να απομνημονεύουν και να λύνουν προβλήματα.
Ερευνητικά δεδομένα
Τα παιδιά αναπτύσσουν από μικρές ηλικίες στρατηγικές που τα βοηθούν να λύνουν προβλήματα. Για παράδειγμα, όταν ζητάμε από παιδιά προσχολικής ηλικίας να πάνε να αγοράσουν κάποια τρόφιμα από το μπακάλη, πολλές φορές αυτά επαναλαμβάνουν στο δρόμο ό,τι τους ζητήσαμε για να τα θυμούνται καλύτερα. Τα παιδιά αυτά έχουν ανακαλύψει την επανάληψη ως στρατηγική βελτίωσης της μνήμης τους χωρίς κανείς να τους το έχει πει. Όταν τα παιδιά πηγαίνουν στο σχολείο, χρειάζονται βοήθεια από τους δασκάλους ώστε να αναπτύξουν κατάλληλες στρατηγικές για τη λύση μαθηματικών προβλημάτων, την κατανόηση κειμένων, τη μελέτη του φυσικού κόσμου, της συνεργατικής μάθησης κλπ. Η έρευνα δείχνει ότι μπορούν να προκύψουν σημαντικά οφέλη αν οι εκπαιδευτικοί κάνουν συστηματικές προσπάθειες να διδάξουν στρατηγικές μάθησης στα παιδιά.
Οι στρατηγικές είναι σημαντικές επειδή βοηθούν τους μαθητές να καταλάβουν και να λύσουν προβλήματα με τρόπους που είναι κατάλληλοι για την προκείμενη περίπτωση. Οι στρατηγικές μπορούν να βελτιώσουν τη μάθηση και να την κάνουν ταχύτερη. Οι στρατηγικές μπορεί να διαφέρουν ως προς την ακρίβειά τους, τη δυσκολία εκτέλεσής τους, τις υπολογιστικές τους απαιτήσεις και το φάσμα των προβλημάτων στα οποία έχουν εφαρμογή. Όσο πιο μεγάλο είναι το εύρος των στρατηγικών που μπορούν να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά τα παιδιά, τόσο πιο επιτυχημένα μπορούν να είναι στη λύση προβλημάτων, στην ανάγνωση, στην κατανόηση κειμένου, στην απομνημόνευση κλπ.
Εφαρμογή
Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να αναγνωρίσουν τη βαρύτητα της απόκτησης και εφαρμογής διαφόρων στρατηγικών από τους μαθητές. Η διδασκαλία στρατηγικών μπορεί να γίνει άμεσα ή έμμεσα. Στη δεύτερη περίπτωση, ο εκπαιδευτικός μπορεί να δώσει στους μαθητές μία κατάσταση προβλήματος και να υποδείξει τη διαδικασία διερεύνησης ή να υποβάλλει βασικές ερωτήσεις. Για παράδειγμα, στα γλωσσικά μαθήματα, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να δείξουν πολύ συγκεκριμένα στους μαθητές πώς να επισημαίνουν τα σημαντικά σημεία ενός κειμένου και πώς να τα συνοψίζουν. Σε άλλη περίπτωση, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να ζητήσουν από μία ομάδα μαθητών να συζητήσουν ένα κείμενο και το συνοψίσουν. Στη διαδικασία αυτή βοηθούν τους μαθητές και τους προσφέρουν ένα μοντέλο προς μίμηση συμμετέχοντας στη συζήτηση και ρωτώντας καθοριστικές ερωτήσεις. Στα μαθήματα των φυσικών επιστημών, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να δείξουν στους μαθητές πώς να κάνουν πειράματα: πώς να διατυπώνουν υποθέσεις, πώς να κάνουν συστηματική καταγραφή των αποτελεσμάτων τους και πώς να τα αξιολογούν.
Είναι σημαντικό να μάθουν οι μαθητές πώς να χρησιμοποιούν αυτές τις στρατηγικές με σιγουριά και από μόνοι τους και να μη βασίζονται στους δασκάλους τους για να τους δώσουν πάντοτε την απαραίτητη υποστήριξη. Οι εκπαιδευτικοί χρειάζεται να περιορίζουν σταδιακά τη βοήθειά τους και να επιτρέπουν στους μαθητές να αναλαμβάνουν περισσότερες υπευθυνότητες για τη μάθησή τους.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Mayer, R.E. (1987); Palincsar, A.S., & Brown, A.L. (1984); White, B.Y., & Frederickson, J.R. (1998).
6. Ανάπτυξη της αυτορρύθμισης και του αναστοχασμού
Οι μαθητές πρέπει να ξέρουν πώς να σχεδιάζουν και να παρακολουθούν τη μάθησή τους, πώς να θέτουν τους δικούς τους μαθησιακούς στόχους και πώς να διορθώνουν τα λάθη τους.
Ερευνητικά δεδομένα
Ο όρος «αυτορρύθμιση» χρησιμοποιείται εδώ για να δείξει την ικανότητα των μαθητών να παρακολουθούν τη δική τους μάθηση, να κατανοούν πότε κάνουν λάθη και να ξέρουν πώς να τα διορθώνουν. Η αυτορρύθμιση δεν είναι το ίδιο με τη χρήση στρατηγικών. Οι άνθρωποι μπορούν να χρησιμοποιούν στρατηγικές για να μαθαίνουν μηχανικά, χωρίς να έχουν πλήρη επίγνωση του τι κάνουν. Η αυτορρύθμιση περιλαμβάνει την ανάπτυξη ειδικών στρατηγικών που βοηθούν τους μαθητές να αξιολογούν τη μάθησή τους, να ελέγχουν την κατανόησή τους και να διορθώνουν τα λάθη τους όταν χρειάζεται.
Η αυτορρύθμιση βασίζεται στο στοχασμό του ατόμου με την έννοια της επίγνωσης των ιδεών και των στρατηγικών που χρησιμοποιεί κανείς. Οι στοχαστικές διαδικασίες μπορούν να αναπτυχθούν μέσα από τη συζήτηση, την επιχειρηματολογία και τις εκθέσεις όπου τα παιδιά ενθαρρύνονται να εκφράσουν τις απόψεις τους και να τις υπερασπίσουν. Μία άλλη πτυχή της στοχαστικής διαδικασίας είναι η ικανότητα διάκρισης των φαινομένων από την πραγματικότητα, των κοινότυπων ιδεών από την επιστημονική γνώση, κλπ.
Εφαρμογή
Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές να αναπτύξουν την αυτορρύθμιση και τον αναστοχασμό δίνοντάς τους ευκαιρίες 1) να σχεδιάσουν πώς να λύνουν προβλήματα, να οργανώνουν πειράματα, να διαβάζουν βιβλία κλπ. 2) να αξιολογούν τις προτάσεις, τα επιχειρήματα, τις λύσεις προβλημάτων κλπ. των άλλων ή των ίδιων 3) να ελέγχουν τον τρόπο σκέψης τους και να θέτουν ερωτήματα στον εαυτό τους για την κατανόησή τους (Γιατί κάνω αυτό που κάνω; Πόσο καλά το κάνω; Τι απομένει να κάνω; κλπ.) 4) να αναπτύσσουν ρεαλιστικές γνώσεις για τον εαυτό τους ως μαθητές (Είμαι καλός στη Γλώσσα, αλλά χρειάζομαι δουλειά στα Μαθηματικά), 5) να θέτουν τους δικούς τους μαθησιακούς στόχους, και 6) να γνωρίζουν ποιες είναι οι πιο αποτελεσματικές στρατηγικές που πρέπει να χρησιμοποιήσουν και πότε να τις χρησιμοποιήσουν.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Brown, A.L., (1975); Boekaerts, M., Pintrich, P., & Zeidner, M. (Eds.) (2000); Marton, F., & Booth, S. (1997)
7. Αναδόμηση της προϋπάρχουσας γνώσης
Ορισμένες φορές η προϋπάρχουσα γνώση μπορεί να εμποδίσει το δρόμο προς τη μάθηση κάτι νέου. Οι μαθητές πρέπει να μάθουν πώς να επιλύουν τις εσωτερικές αντιφάσεις και να αναδομούν τις υπάρχουσες γνώσεις τους όταν αυτό είναι αναγκαίο.
Ερευνητικά δεδομένα
Ορισμένες φορές η προϋπάρχουσα γνώση μπορεί να εμποδίσει την κατανόηση των νέων πληροφοριών. Αν και αυτό ισχύει συχνότερα στην εκμάθηση της φυσικής και των μαθηματικών, εντούτοις έχει εφαρμογή σε όλα τα γνωστικά πεδία. Συμβαίνει επειδή η τρέχουσα κατανόησή μας του φυσικού και του κοινωνικού περιβάλλοντος, της ιστορίας, της θεωρητικής αντίληψης για τους αριθμούς κλπ. είναι προϊόν χιλιάδων ετών πολιτισμικής δραστηριότητας που έχει αλλάξει ριζικά τους διαισθητικούς τρόπους εξήγησης των φαινομένων. Για παράδειγμα, στο χώρο των μαθηματικών, πολλά παιδιά κάνουν λάθος όταν χρησιμοποιούν κλάσματα, επειδή χρησιμοποιούν κανόνες που ισχύουν μόνο για τους φυσικούς αριθμούς. Με παρόμοιο τρόπο, στις φυσικές επιστήμες οι μαθητές διαμορφώνουν διάφορες παρανοήσεις. Η ιδέα ότι η γη είναι στρογγυλή σαν τηγανίτα ή σα σφαίρα πεπλατυσμένη στην κορυφή συμβαίνει επειδή συμβιβάζει τις επιστημονικές πληροφορίες ότι η γη είναι στρογγυλή με τη διαισθητική αντίληψη ότι η γη είναι επίπεδη και οι άνθρωποι ζουν στο πάνω μέρος της. Οι παρανοήσεις δεν εμφανίζονται μόνο στα μικρότερα παιδιά. Υπάρχουν και στους μαθητές του Γυμνασίου, του Λυκείου ακόμη και του Πανεπιστημίου.
Εφαρμογή
Τι μπορούν να κάνουν οι εκπαιδευτικοί για να διευκολύνουν την κατανόηση των πληροφοριών που είναι αντίθετες στη διαισθητική αντίληψη; 1. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να γνωρίζουν ότι οι μαθητές τους έχουν προϋπάρχουσες γνώσεις και ελλιπή κατανόηση που μπορεί να έρχονται σε αντίθεση με όσα διδάσκονται στο σχολείο. 2. Είναι σημαντικό να δημιουργούμε συνθήκες μέσα στις οποίες οι εναλλακτικές πεποιθήσεις και εξηγήσεις να μπορούν να εξωτερικευτούν και να εκφραστούν. 3. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να χτίζουν πάνω στις προϋπάρχουσες ιδέες των μαθητών και σιγά σιγά να τους οδηγούν σε ωριμότερες κατανοήσεις. Η παραγκώνιση της προϋπάρχουσας γνώσης μπορεί να οδηγήσει στη διαμόρφωση εσφαλμένων αντιλήψεων. 4. Πρέπει να δίνονται στους μαθητές παρατηρήσεις και πειράματα που έχουν τη δυνατότητα να τους δείξουν ότι κάποιες από τις ιδέες τους μπορεί να είναι λάθος. Για το σκοπό αυτό μπορούν να χρησιμοποιηθούν παραδείγματα από την ιστορία της επιστήμης. 5. Οι επιστημονικές εξηγήσεις πρέπει να παρουσιάζονται με σαφήνεια και, αν γίνεται, να εξηγούνται με παραδείγματα μοντέλων. 6. Πρέπει να δίνεται στους μαθητές αρκετός χρόνος για να αναδομήσουν τις προϋπάρχουσες γνώσεις τους. Για να γίνει αυτό, είναι προτιμότερο να σχεδιάζονται αναλυτικά προγράμματα που χειρίζονται λιγότερες θεματικές ενότητες με μεγαλύτερη εμβάθυνση παρά να καλύπτουν πολλά θέματα με επιφανειακό τρόπο.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Carretero M., & Voss, J. (Eds), (1994); Driver, R., Guesne, E., & Tiberghien, A., (Eds), (1985); Schnotz, W., Vosniadou, S., & Carretero, M. (Eds), (1999); Vosniadou, S. & Brewer, W.F. (1992)
8. Στόχος η κατανόηση κι όχι η απομνημόνευση
Η μάθηση είναι καλύτερη όταν το υλικό οργανώνεται γύρω από γενικές αρχές και εξηγήσεις αντί να βασίζεται στην απομνημόνευση απομονωμένων στοιχείων και διαδικασιών.
Ερευνητικά δεδομένα
Όλοι οι εκπαιδευτικοί θέλουν οι μαθητές τους να κατανοούν ό,τι μαθαίνουν και να μην το απομνημονεύουν με επιφανειακό τρόπο. Η έρευνα δείχνει ότι όταν οι πληροφορίες απομνημονεύονται επιφανειακά, ξεχνιούνται εύκολα. Αντίθετα, όταν κάτι γίνεται κατανοητό, δεν ξεχνιέται εύκολα και μπορεί να εφαρμοστεί σε άλλες περιπτώσεις (βλέπε την επόμενη αρχή σχετικά με την εφαρμογή των γνώσεων). Για να καταλάβουν οι μαθητές μας τι τους διδάσκουμε, πρέπει να τους δίνουμε την ευκαιρία να σκεφτούν τι κάνουν, να μιλήσουν γι' αυτό με τους συμμαθητές τους και με τους δασκάλους τους, να το διευκρινίσουν και να καταλάβουν πώς εφαρμόζεται σε πολλές περιπτώσεις.
Εφαρμογή
Πώς μπορεί να διδάξει ο εκπαιδευτικός με στόχο την κατανόηση; Οι ακόλουθες είναι μερικές προτάσεις για δραστηριότητες που μπορούν να βοηθήσουν στην κατανόηση της ύλης που έχει διδαχθεί: 1. Ζητήστε από τους μαθητές να εξηγήσουν ένα φαινόμενο ή μία έννοια με δικά τους λόγια. 2. Δείξτε στους μαθητές πώς να δίνουν παραδείγματα που δείχνουν πώς εφαρμόζεται μία αρχή ή πώς λειτουργεί ένας νόμος. 3. Οι μαθητές πρέπει να είναι σε θέση να λύνουν χαρακτηριστικά προβλήματα στο χώρο του γνωστικού πεδίου. Τα προβλήματα μπορούν να είναι αυξανόμενου βαθμού δυσκολίας καθώς οι μαθητές αποκτούν μεγαλύτερη εμπειρία. 4. Όταν οι μαθητές καταλαβαίνουν την ύλη, μπορούν να εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές, μπορούν να συγκρίνουν και να αντιπαραβάλλουν και μπορούν να κατανοούν και να δημιουργούν αναλογίες. 5. Διδάξτε στους μαθητές σας πώς να εξάγουν γενικές αρχές από τις συγκεκριμένες περιπτώσεις και πώς να γενικεύουν από τα επιμέρους παραδείγματα.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Halpern, D.F. (Ed.). (1992); Resnick, L.B., & Klopfer, L.E., (Eds.) (1989); Perkins, D. (1992)
9. Βοήθεια για να μάθουν οι μαθητές να εφαρμόζουν τις γνώσεις τους
Ερευνητικά δεδομένα
Οι μαθητές συνήθως δεν μπορούν να εφαρμόσουν ό,τι μαθαίνουν στο σχολείο για να λύσουν προβλήματα του πραγματικού κόσμου. Για παράδειγμα, μπορεί να μάθουν στο σχολείο για τους νόμους του Νεύτωνα αλλά συνήθως δεν καταφέρνουν να διαπιστώσουν πώς οι νόμοι αυτοί εφαρμόζονται στις πραγματικές συνθήκες ζωής. Η εφαρμογή των γνώσεων είναι πολύ σημαντική. Γιατί να πηγαίνει κανείς στο σχολείο αν ό,τι μαθαίνει εκεί δεν εφαρμόζεται σε άλλες καταστάσεις και δε μπορεί να χρησιμοποιηθεί εκτός σχολείου;
Εφαρμογή
Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βελτιώσουν την ικανότητα των μαθητών τους να εφαρμόζουν όσα έχουν μάθει στο σχολείο 1. αν επιμείνουν στην εμπέδωση της ύλης. Χωρίς την κατανόηση, δεν μπορεί να γίνει η μεταφορά των γνώσεων σε άλλες περιπτώσεις (βλέπε προηγούμενη αρχή) 2. αν βοηθήσουν τους μαθητές να συνειδητοποιήσουν τη σημασία που έχει η μεταφορά των γνώσεών τους σε άλλες περιπτώσεις 3. αν εφαρμόσουν όσα έχουν μάθει σε ένα γνωστικό πεδίο σε άλλα πεδία με τα οποία μπορεί να υπάρχει κάποια σχέση 4. αν δείξουν στους μαθητές πώς να εξάγουν γενικές αρχές από τα συγκεκριμένα παραδείγματα 5. αν βοηθήσουν τους μαθητές να μάθουν πώς να παρακολουθούν τη μάθησή τους και πώς να καταλαβαίνουν πότε έχουν καταλάβει και πότε δεν έχουν καταλάβει την ύλη 6. αν διδάξουν με στόχο την κατανόηση κι όχι την απομνημόνευση (βλέπε προηγούμενη αρχή).
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Bruer, J.T., (1993); T.D. Bransford, A.L. Brown, and R.R. Cocking (Eds.), (1999); Bereiter, C. (1997)
10. Διάθεση χρόνου για εξάσκηση
Η μάθηση είναι μία πολύπλοκη γνωσιακή δραστηριότητα που δε χωράει βιασύνη. Απαιτείται σημαντικός χρόνος και εξάσκηση για να αρχίσει να συγκροτείται η επιδεξιότητα σε ένα τομέα.
Ερευνητικά δεδομένα
Η έρευνα δείχνει ότι οι άνθρωποι πρέπει να κάνουν πολλή εξάσκηση για να αποκτήσουν εμπειρία σε κάποιον τομέα. Ακόμη και οι μικρές διαφορές στο χρόνο που είμαστε εκτεθειμένοι στις πληροφορίες μπορεί να έχουν μεγάλες διαφορές στη μάθηση. Οι ψυχολόγοι Chase και Simon (1973) μελέτησαν σκακιστές και βρήκαν ότι κατά κανόνα είχαν δαπανήσει μέχρι και 50.000 ώρες εξάσκησης στο σκάκι. Ένας σκακιστής ηλικίας τριανταπέντε ετών που έχει παίξει σκάκι για 50.000 ώρες πρέπει να έχει περάσει 4 έως 5 ώρες καθημερινής εξάσκησης από την ηλικία των 5 έως 30! Οι λιγότερο προχωρημένοι παίκτες έχουν δαπανήσει σημαντικά λιγότερο χρόνο παίζοντας σκάκι.
Η έρευνα έχει δείξει ότι οι ικανότητες ανάγνωσης και γραφής σε μαθητές Λυκείου συνδέονται με τις ώρες που έχουν περάσει διαβάζοντας και γράφοντας. Η αποτελεσματική ανάγνωση και γραφή απαιτεί πολλή εξάσκηση. Οι μαθητές από κοινωνικά μειονεκτικά περιβάλλοντα, που έχουν λιγότερες ευκαιρίες να μάθουν και λείπουν από το σχολείο λόγω εργασίας ή ασθένειας, δεν αναμένεται να έχουν τόσο καλές επιδόσεις στο σχολείο όσο τα παιδιά που είχαν περισσότερο χρόνο να εξασκηθούν και να αποκτήσουν πληροφορίες.
Εφαρμογή
Πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα έχουν σχεδιαστεί για να αυξήσουν την έκθεση του μαθητή σε καταστάσεις μάθησης κυρίως σε μικρή ηλικία. Οι ακόλουθες είναι κάποιες προτάσεις για τον τρόπο που οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές τους να περνούν περισσότερο χρόνο για εργασίες μάθησης. 1. Αυξήστε το χρόνο που περνούν οι μαθητές για μάθηση μέσα στην τάξη. 2. Δώστε στους μαθητές εργασίες μάθησης που είναι σύμφωνες με όσα ήδη γνωρίζουν. 3. Μην προσπαθείτε να καλύψετε πολλά θέματα ταυτόχρονα. Δώστε στους μαθητές χρόνο να κατανοήσουν τις νέες πληροφορίες. 4. Βοηθήστε τους μαθητές να καλλιεργήσουν "την οικειοθελή εξάσκηση" που περιλαμβάνει την ενεργητική σκέψη και την παρακολούθηση της δικής τους μάθησης (βλέπε την αρχή της αυτορρύθμισης). 5. Δώστε στους μαθητές πρόσβαση σε βιβλία, ώστε να μπορέσουν να εξασκήσουν την ανάγνωση στο σπίτι τους. 6. Διατηρήστε επαφή με τους γονείς, έτσι ώστε να μπορέσουν να μάθουν να προσφέρουν πλούσιες εκπαιδευτικές εμπειρίες στα παιδιά τους.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Bransford, J.D (1979); Chase, W.G., and Simon, H.A. (1973); Coles, R. (1970)
11. Αναπτυξιακές και ατομικές διαφορές
Ερευνητικά δεδομένα
Οι έρευνες έχουν δείξει ότι υπάρχουν βασικές αναπτυξιακές διαφορές στη μάθηση. Καθώς τα παιδιά αναπτύσσονται, διαμορφώνουν νέους τρόπους αναπαράστασης του κόσμου και επίσης αλλάζουν τις διαδικασίες και τις στρατηγικές που χρησιμοποιούν για να διαχειριστούν αυτές τις αναπαραστάσεις. Επιπλέον, υπάρχουν σημαντικές ατομικές διαφορές στη μάθηση. Ο αναπτυξιακός ψυχολόγος Howard Gardner έχει υποστηρίξει ότι υπάρχουν πολλές άλλες διαστάσεις της ανθρώπινης νοημοσύνης πέραν των λογικών και γλωσσικών ικανοτήτων με τις οποίες συνήθως ασχολούμαστε στο σχολείο. Κάποια παιδιά είναι προικισμένα στη μουσική, άλλα έχουν εξαιρετικές χωρικές ικανότητες (οι οποίες είναι απαραίτητες για τους αρχιτέκτονες και τους καλλιτέχνες, για παράδειγμα) ή σωματικές/κιναισθητικές ικανότητες (που χρειάζονται οι αθλητές) ή ικανότητες να συνδέονται με τους άλλους ανθρώπους κλπ. Τα σχολεία πρέπει να δημιουργούν το καλύτερο περιβάλλον για την ανάπτυξη των παιδιών λαμβάνοντας υπόψη τις ατομικές τους διαφορές.
Εφαρμογή
1. Μάθετε πώς να εκτιμάτε κατάλληλα τις γνώσεις, τις στρατηγικές και τους τρόπους μάθησης των παιδιών. 2. Δώστε στα παιδιά μια ποικιλία υλικών, δραστηριοτήτων και μαθησιακών εργασιών που να περιλαμβάνουν τη γλώσσα, τα μαθηματικά, τις φυσικές επιστήμες, τα καλλιτεχνικά, τη μουσική, την κίνηση, την κοινωνική αντίληψη κλπ. 3. Εντοπίστε τις ιδιαίτερες ικανότητες των μαθητών, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στο ενδιαφέρον, την επιμονή και την αυτοπεποίθηση που δείχνουν σε διαφορετικά είδη δραστηριοτήτων. 4. Υποστηρίξτε τις ιδιαίτερες ικανότητες των μαθητών και αξιοποιήστε τις για να βελτιώσετε τη συνολική τους σχολική επίδοση. 5. Καθοδηγήστε και προκαλέστε την αντίληψη και τη μάθηση των μαθητών. 6. Κάντε στα παιδιά ερωτήσεις που προκαλούν τη σκέψη, θέστε τους προβλήματα και αναγκάστε τα να ελέγξουν τις υποθέσεις τους με διάφορους τρόπους. 7. Δημιουργήστε συνδέσεις με τον πραγματικό κόσμο, βάζοντας στα παιδιά προβλήματα και υλικά παρμένα από τις καθημερινές τους καταστάσεις. 8. Δείξτε στα παιδιά πώς μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και την ευφυία τους για να λύνουν προβλήματα του πραγματικού κόσμου. 9. Δημιουργήστε τις συνθήκες για αλληλεπίδραση των μαθητών με ανθρώπους της κοινότητάς τους και ειδικά με ενήλικες που είναι πεπειραμένοι και ενθουσιώδεις για τα είδη των θεμάτων που ενδιαφέρουν τους μαθητές.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Case, R. (1978); Chen, J., Krechevsky, M. , Viens, J., & Isberg, E., (1998); Gardner, H., (1991); Gardner, H. (1993)
12. Καλλιέργεια της μάθησης με κίνητρα
Η μάθηση επηρεάζεται καθοριστικά από την ύπαρξη κινήτρων για το μαθητή. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές να αποκτήσουν περισσότερα κίνητρα για μάθηση με τη συμπεριφορά τους και τα λεγόμενά τους.
Ερευνητικά δεδομένα
Οι μαθητές που έχουν κίνητρα να μάθουν αναγνωρίζονται εύκολα επειδή έχουν ένα πάθος για την επίτευξη των στόχων τους και είναι έτοιμοι να καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες. Δείχνουν επίσης μεγάλη αποφασιστικότητα και επιμονή. Αυτό επηρεάζει την ποσότητα και την ποιότητα των πληροφοριών που μαθαίνουν. Όλοι οι εκπαιδευτικοί θέλουν να έχουν μαθητές με κίνητρα στις τάξεις τους. Πώς μπορούν να το πετύχουν;
Οι ψυχολόγοι διακρίνουν ανάμεσα σε δύο είδη παροχής κινήτρων. Η εξωτερική παρότρυνση και η εσωτερική παρώθηση. Η εξωτερική παρότρυνση προκαλείται όταν χρησιμοποιούνται θετικές ενισχύσεις για να αυξηθεί η συχνότητα εμφάνισης της ζητούμενης συμπεριφοράς. Ο έπαινος, η υψηλή βαθμολογία, τα βραβεία, τα χρήματα, το φαγητό κλπ. μπορούν να χρησιμοποιηθούν γι' αυτό το λόγο. Η εσωτερική παρώθηση υπάρχει όταν οι μαθητές συμμετέχουν ενεργητικά σε δραστηριότητες χωρίς να χρειάζεται να επιβραβευθούν γι' αυτό. Το παιδί που φτιάχνει ένα παζλ με μεράκι είναι εσωτερικά παρακινημένο.
Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό των εσωτερικά παρωθημένων μαθητών είναι η πεποίθησή τους ότι η προσπάθεια είναι σημαντική για την επιτυχία. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να επηρεάσουν την αποφασιστικότητα των μαθητών για επίτευξη στόχων με τη συμπεριφορά τους και τα λεγόμενά τους.
Εφαρμογή
Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να χρησιμοποιούν ενθαρρυντικά σχόλια που 1. αντικατοπτρίζουν μία ειλικρινή αξιολόγηση της απόδοσης των μαθητών 2. αναγνωρίζουν τις επιτυχίες των μαθητών 3. αποδίδουν την επιτυχία των μαθητών σε ενδογενείς και όχι εξωγενείς παράγοντες (π.χ., «έχεις καλές ιδέες») 4. βοηθούν τους μαθητές να πιστέψουν στον εαυτό τους («προσπάθησες πολύ στα μαθηματικά και οι βαθμοί σου έχουν βελτιωθεί ικανοποιητικά») 5. δίνουν ανατροφοδότηση για τις στρατηγικές που χρησιμοποιούν οι μαθητές μαζί με οδηγίες για το πώς να τις βελτιώσουν 6. βοηθούν τους μαθητές να θέτουν ρεαλιστικούς στόχους.
Είναι επίσης σημαντικό
7. να αποφεύγουμε ομαδοποιήσεις με βάση τις ικανότητες. Η ομαδοποίηση αυτή δίνει το μήνυμα ότι οι ικανότητες έχουν μεγαλύτερη αξία από την προσπάθεια. 8. να καλλιεργούμε τη συνεργασία και όχι τον ανταγωνισμό. Η έρευνα δείχνει ότι τα ανταγωνιστικά συστήματα που ενθαρρύνουν τους μαθητές να δουλεύουν μεμονωμένα για να πετύχουν μεγαλύτερη βαθμολογία και περισσότερες ανταμοιβές, συνήθως δίνουν το μήνυμα ότι αυτό που έχει αξία είναι οι ικανότητες και μειώνουν την εσωτερική παρώθηση. 9. να δώσουμε ανανεωμένες και ενδιαφέρουσες εργασίες που προκαλούν την περιέργεια των μαθητών και τις ανώτερες νοητικές ικανότητές τους στο κατάλληλο πάντα επίπεδο δυσκολίας.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Deci, E.L. & Ryan, R. (1985); Dweck, C.S. (1989); Lepper, M. & Hodell, M. (1989); Spaulding, C.L. (1992)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
- Bereiter, C. (1997). Situated cognition and how to overcome it, pp. 281-300 in D. Kirshner & J.A. - Whitson (Eds), Situated cognition: Social, semiotic, and psychological perspectives. Hillsdale, NJ: Erlbaum. - Boekaerts, M., Pintrich, P., & Zeidner, M. (2000) Handbook of self-regulation. New York: Academic Press. - Bransford, T.D., Brown, A.L., and Cocking, R.R. (Eds.), (1999). How People Learn: Brain, Mind, Experience and School. National Academy Press. - Bransford, J. D. (1979). Human Cognition: Learning, understanding and remembering. Belmont, Cal.: Wadsworth Publishing Co. - Brown, A.L. (1975). The development of memory: Knowing, knowing about knowing and knowing how to know. In H.W. Reese (Ed.). Advances in child development and behavior (Vol. 10), New York: Academic Press. - Brown, A.L., Ash, D., Rutherford, M., Nakagawa, K., Gordon, J., & Campione, J.C. (1996). Distributed Expertise in the Classroom, in G. Salomon (Ed.) Distributed cognitions: Psychological and educational considerations. pp. 188-228. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum. - Brown, J. S., Collins, A., & Duguid, P. (1989). Situated Cognition and the Culture of Learning, Educational Researcher, 18 (1). - Bruer, J.T. (1993). Schools for thought. Cambridge, MA:MIT Press. - Carretero M., & Voss, J. (Eds.) (1994). Cognitive and instructional processes in history and the social sciences. Hillsdale, NJ: Erlbaum. - Case, R. (1978). Implications of developmental psychology for the design of effective instruction. Pp. 441-463 in A.M. Lesgold, J.W. Pellegrino, S.D. Fokkema, & R. Glaser, (Eds.) Cognitive psychology and instruction . New York: Plenum. - Chase, W.G., & Simon, H.A. (1973). The mind?s eye in chess. In W. Chase (Ed.), Visual information processing. New York: Academic Press. - Chen, J., Krechevsky, M. , Viens, J., & Isberg, E. (1998). Building on children?s strengths: The experience of Project Spectrum. New York: Teachers College, Columbia University. - Coles, R., (1970). Uprooted children: the early life of migrant farm workers. New York: Harper and Row. - Collins, A., Brown, J.S., & Newman, S.F. (1989). Cognitive apprenticeship: Teaching the craft of reading, writing and mathematics. In L.B. Resnick, (Ed.) Knowing, learning and instruction: Essays in honor of Robert Glaser, pp. 453-484. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum. - Deci, E.L., & Ryan, R., (1985). Intrinsic Motivation and Self-Determination in Human Behavior. New York: Plenum Press. - Driver, R., Guesne, E., & Tiberghien, A., (Eds) (1985). Children?s ideas in science. Milton Keynes: Open University Press. - Dweck, C.S., (1989). Motivation. Pp. 87-136, in A. Lesgold & R. Glaser (Eds.) Foundations for a psychology of education. Hillsdale, NJ: Erlbaum. - Elmore, R.F., Peterson, P.L., & McCarthy, S.J. (1996). Restructuring in the classroom: Teaching, learning and school organization. San Francisco: Jossey-Bass. - Gardner, H. (1993). Multiple intelligences: The theory in practice. New York: Basic Books. - Gardner, H. (1991). The unschooled mind: How children think and how schools should teach. New York: Basic Books. - Halpern, D.F. (Ed.) (1992). Enhancing thinking skills in the sciences and mathematics. Hillsdale, NJ: Erlbaum. - Heath, S.B. (1983). Ways with words: Language, life and work in communities and classrooms. Cambridge, UK: Cambridge University Press. - Lepper, M., & Hodell, M. (1989). Intrinsic motivation in the Classroom. In C. Ames, & R. Ames (Eds.) Research on Motivation in Education, Vol. 3 (pp. 73-105). New York: Academic Press. - Marton, F., & Booth, S. (1997). Learning and Awareness. Hillsdale, NJ:Erlbaum. - Mayer, R.E. (1987). Educational Psychology: A Cognitive approach. Boston: Little, Brown, and Co. - Palincsar, A.S., & Brown, A.L. (1984). Reciprocal teaching of comprehension monitoring activities. Cognition and Instruction 1: 117-175. - Perkins, D.(1992). Smart Schools. Better thinking and learning for every child. The Free Press. - Piaget, J.(1978). Success and understanding. Cambridge, MA: Harvard University Press. - Resnick, L.B., & Klopfer, L.E. (Εds.) (1989). Toward the thinking curriculum: Current cognitive research. Alexandria, VA: ASCD Books. - Rogoff, B. (1990). Apprenticeships in Thinking: Cognitive Development in Social Context. New York: Oxford University Press. - Scardamalia, M., & Bereiter, C. (1991). Higher levels of agency for children in knowledge-building: A challenge for the design of new knowledge media. Journal of the Learning Science, 1: 37-68. - Schnotz, W., Vosniadou, S., & Carretero, M. (1999). New Perspectives on conceptual change. Oxford: Elsevier Science. - Spaulding, C.L. (1992). Motivation in the Classroom. New York: McGraw Hill. - Vosniadou, S., & Brewer, W.F. (1992). Mental models of the earth: A study of conceptual change in childhood. Cognitive Psychology, 24, 535-558. - Vygotsky, L.S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. Cambridge, MA: Harvard University Press. - White, B.Y., & Frederickson, J.R. (1998). Inquiry, modeling and metacognition: Making science accessible to all students. Cognition and Instruction, 16 (1):13-117.
Ευχαριστώ τον Βασίλη Τσάγκαλο και την Έφη Παπαδημητρίου για την μετάφραση του Αγγλικού κειμένου στα Ελληνικά.
Ημερομηνία Αποστολής : 26/04/2004
Στέλλα Βοσνιάδου, Καθηγήτρια Γνωστικής Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (ΜΙΘΕ)
Οι ψυχολογικές αρχές που περιγράφονται σε αυτό το φυλλάδιο ανακεφαλαιώνουν ορισμένα από τα σημαντικά πορίσματα της τρέχουσας έρευνας για τη μάθηση και αφορούν στην εκπαίδευση. Προσπαθούν να ενσωματώσουν έρευνες από διαφορετικές περιοχές της ψυχολογίας, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η εκπαιδευτική, η εξελικτική, η γνωστική, η κοινωνική και η κλινική ψυχολογία. Οι έρευνες αυτές μας έχουν προσφέρει νέες ιδέες για τη μαθησιακή διαδικασία και την εξέλιξη της γνώσης σε πολλούς τομείς μελέτης. Κατά συνέπεια, τα αναλυτικά προγράμματα και ο τρόπος διδασκαλίας αλλάζουν στα σχολεία σήμερα, προσπαθώντας να γίνουν πιο μαθητοκεντρικά παρά δασκαλοκεντρικά, να συνδέσουν το σχολείο με τις πραγματικές συνθήκες ζωής και να εστιαστούν στην κατανόηση και στη σκέψη παρά στην απομνημόνευση και την απλή εξάσκηση.
Αν και η καθεμιά από τις αρχές εξηγούνται ξεχωριστά, και οι 12 αρχές μαζί γίνονται ευκολότερα κατανοητές ως μία οργανωμένη ενότητα όπου η καθεμιά υποστηρίζει τις υπόλοιπες. Στο σύνολό τους, οι αρχές προτείνονται ως ένα ενιαίο πλαίσιο για το σχεδιασμό αναλυτικών προγραμμάτων και μεθόδων διδασκαλίας. Πραγματικά, βρίσκονται πίσω από ένα αριθμό καινοτομικών προγραμμάτων σε σχολεία σε ολόκληρο τον κόσμο.
Θα ξεκινήσουμε με τη διαπραγμάτευση τριών αρχών που αναγνωρίζονται ευρέως ως η βάση πάνω στην οποία οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να σχεδιάζουν τα περιβάλλοντα μάθησης του σημερινού σχολείου. Δηλαδή, τα περιβάλλοντα μάθησης που ενθαρρύνουν τους μαθητές να μαθαίνουν ενεργητικά, να συνεργάζονται με τους άλλους μαθητές και να χρησιμοποιούν δραστηριότητες που έχουν νόημα. Θα συνεχίσουμε με επτά αρχές που εστιάζονται σε γνωστικούς παράγοντες οι οποίοι είναι κατά βάση εσωτερικοί, αλλά που αλληλεπιδρούν με τους περιβαλλοντικούς παράγοντες με σημαντικούς τρόπους.
Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να λάβουν αυτές τις αρχές υπόψη τους για να σχεδιάζουν πιο αποτελεσματικά αναλυτικά προγράμματα και τρόπους διδασκαλίας. Κλείνουμε με τη διαπραγμάτευση των αναπτυξιακών και ατομικών διαφορών καθώς και της επίδρασης της κινήτρων στη μάθηση. Αυτές οι δύο τελευταίες περιοχές είναι πολύ σημαντικές για τη μάθηση και τη διδασκαλία και αξίζει να αποτελέσουν αντικείμενο ξεχωριστών φυλλαδίων ώστε να αναπτυχθούν επαρκώς.
Δεν έχουμε ασχοληθεί με ένα θέμα που είναι ολοένα και πιο σημαντικό στα σημερινά σχολεία και αυτό έχει να κάνει με τη χρήση των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας για την υποστήριξη της μάθησης. Αυτό έγινε επειδή ο χώρος έχει τεράστια έκταση και πιστεύουμε ότι πρέπει να αφιερωθεί ένα ειδικό φυλλάδιο στο θέμα.
Για τη διαπραγμάτευση κάθε αρχής αρχίζουμε με την παρουσίαση μιας περίληψης των ερευνητικών ευρημάτων και στη συνέχεια προχωρούμε στην περιγραφή της σημασίας που έχουν αυτά για τη διδασκαλία. Στο τέλος του φυλλαδίου δίνεται ένας κατάλογος προτεινόμενων κειμένων για μελέτη τα οποία δίνουν περαιτέρω πληροφορίες για τις αρχές που έχουν περιγραφεί.
1. Ενεργός συμμετοχή
Η μάθηση απαιτεί την ενεργό και εποικοδομητική συμμετοχή του μαθητή.
Ερευνητικά δεδομένα
Η μάθηση στο σχολείο απαιτεί την προσοχή των μαθητών, την παρατήρηση, την απομνημόνευση, την κατανόηση, τη θέση στόχων και την ανάληψη ευθύνης για την ίδια τη μάθησή τους. Αυτές οι γνωστικές δραστηριότητες δεν είναι δυνατές χωρίς την ενεργό συμμετοχή και εμπλοκή του μαθητή. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να βοηθούν τους μαθητές να είναι ενεργοί στην τάξη και να θέτουν στόχους αξιοποιώντας τη φυσική τους διάθεση για διερεύνηση, για κατανόηση νέων πραγμάτων και για μάθηση.
Εφαρμογή
Η πρόκληση για τους εκπαιδευτικούς είναι να δημιουργήσουν ενδιαφέροντα και απαιτητικά περιβάλλοντα μάθησης στα οποία ενθαρρύνεται η ενεργή συμμετοχή των μαθητών. Παραθέτουμε κάποιες από τις προτάσεις για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο: 1. Αποφύγετε τις καταστάσεις όπου οι μαθητές παραμένουν παθητικοί ακροατές για πολλή ώρα. 2. Εμπλουτίστε την παράδοση με πρακτικές δραστηριότητες, όπως πειράματα, παρατηρήσεις, συνθετικές εργασίες, κλπ. 3. Ενθαρρύνετε τη συμμετοχή σε συζητήσεις μέσα στην τάξη και σε άλλες συνεργατικές δραστηριότητες. 4. Οργανώστε εκπαιδευτικές επισκέψεις σε μουσεία και τεχνολογικά πάρκα. 5. Αφήστε τους μαθητές να αναλάβουν κάποιον έλεγχο της δικής τους μάθησης. Αυτό σημαίνει ότι ο εκπαιδευτικός σε ορισμένες στιγμές πρέπει να αφήσει τον μαθητή να αποφασίσει για το τι πρέπει να μάθει και πως να το μάθει. 6. Βοηθήστε τους μαθητές να δημιουργήσουν μαθησιακούς στόχους που είναι συναφείς με τα ενδιαφέροντά τους και τα σχέδιά τους για το μέλλον.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Elmore, R.F., Peterson, P.L., & McCarthy, S.J., (1996); Piaget, J. (1978); Scardamalia, M., & Bereiter, C. (1991)
2. Κοινωνική αλληλεπίδραση
Η μάθηση είναι πρωτίστως μία κοινωνική δραστηριότητα και η συμμετοχή στην κοινωνική ζωή του σχολείου είναι βασική για να υπάρξει μάθηση.
Ερευνητικά δεδομένα
Για πολλούς ερευνητές η κοινωνική αλληλεπίδραση είναι η κύρια δραστηριότητα μέσα από την οποία συντελείται η μάθηση. Η κοινωνική δραστηριοποίηση και συμμετοχή αρχίζουν από πολύ νωρίς. Οι γονείς αλληλεπιδρούν με τα παιδιά τους και μέσα από αυτές τις αλληλεπιδράσεις τα παιδιά αποκτούν τις συμπεριφορές που τα καθιστούν ικανά να γίνουν αποτελεσματικά μέλη της κοινωνίας. Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Lev Vygotsky, ο τρόπος με τον οποίο μαθαίνουν τα παιδιά είναι η εσωτερίκευση δραστηριοτήτων, συνηθειών, λεξιλογίου και ιδεών των μελών της κοινότητας στην οποία μεγαλώνουν.
Η δημιουργία μιας παραγωγικής και συνεργατικής ατμόσφαιρας αποτελεί ουσιαστικό κομμάτι της μάθησης στο σχολείο. Η έρευνα έχει δείξει ότι η κοινωνική συνεργασία μπορεί να βελτιώσει τις επιδόσεις των μαθητών, υπό τον όρο ότι τα είδη των αλληλεπιδράσεων που ενθαρρύνονται συμβάλλουν στη μάθηση. Τέλος, οι κοινωνικές δραστηριότητες είναι ενδιαφέρουσες αυτές καθαυτές και βοηθούν τους μαθητές να διατηρήσουν την ενασχόλησή τους με τη σχολική τους εργασία. Οι μαθητές δουλεύουν πιο πολύ για να βελτιώσουν την ποιότητα των παραγόμενων εργασιών τους (εκθέσεις, συνθετικές εργασίες, ζωγραφική κλπ.) όταν ξέρουν ότι θα τις δουν και άλλοι μαθητές.
Εφαρμογή
Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα για να ενθαρρύνουν την κοινωνική συμμετοχή με τρόπους που διευκολύνουν τη μάθηση: 1. Μπορούν να αναθέσουν στους μαθητές να εργαστούν σε ομάδες και να αναλάβουν το ρόλο του καθοδηγητή που δίνει συμβουλές και στηρίζει την ομάδα. 2. Μπορούν να διαμορφώσουν τη σχολική αίθουσα με τέτοιο τρόπο που να περιλαμβάνει κοινούς χώρους εργασίας και κοινή χρήση των υλικών. 3. Μέσα από το παράδειγμα και την καθοδήγηση μπορούν να διδάξουν στους μαθητές πώς να συνεργάζονται μεταξύ τους. 4. Μπορούν να δημιουργήσουν συνθήκες όπου οι μαθητές θα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, για να εκφράσουν τη γνώμη τους και να αξιολογήσουν τα επιχειρήματα των άλλων μαθητών. 5. Μία σημαντική πλευρά της κοινωνικής μάθησης είναι η σύνδεση του σχολείου με την ευρύτερη κοινότητα. Με αυτόν τον τρόπο διευρύνονται οι ευκαιρίες των μαθητών για κοινωνική συμμετοχή.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Brown, A.L., Ash, D., Rutherford, M., Nakagawa, K., Gordon, J., & Campione, J.C., (1996); Collins, A., Brown, J.S., & Newman, S.F., (1989); Rogoff, B (1990); Vygotsky, L.S. (1978)
3. Δραστηριότητες που έχουν νόημα
Οι άνθρωποι μαθαίνουν καλύτερα όταν συμμετέχουν σε δραστηριότητες που θεωρούν χρήσιμες για την πραγματική ζωή και έχουν σχέση με την κουλτούρα τους.
Ερευνητικά δεδομένα
Πολλές σχολικές δραστηριότητες δεν έχουν νόημα για τους μαθητές επειδή δεν καταλαβαίνουν για ποιο λόγο τις κάνουν, ποιος είναι ο σκοπός τους και η χρησιμότητά τους. Ορισμένες φορές οι σχολικές δραστηριότητες δεν έχουν νόημα για τους μαθητές διότι ανήκουν σε διαφορετικό πολιτισμικό πλαίσιο. Πολλά σχολεία δεν είναι παρά κοινότητες όπου παιδιά από διαφορετικό πολιτισμικό περιβάλλον μαθαίνουν μαζί. Υπάρχουν συστηματικές πολιτισμικές διαφορές στις πρακτικές, τις συνήθειες, τους κοινωνικούς ρόλους κλπ. που επηρεάζουν τη μάθηση. Ορισμένες φορές οι δραστηριότητες που έχουν κάποιο νόημα για μαθητές που προέρχονται από μία πολιτισμική ομάδα δεν έχουν καμία απολύτως σημασία για μαθητές από άλλη κουλτούρα.
Εφαρμογή
Υπάρχουν πολλά πράγματα που οι εκπαιδευτικοί μπορούν να κάνουν για να προσδώσουν μεγαλύτερο νόημα στις σχολικές δραστηριότητες. Ένα από αυτά είναι να ενσωματώσουν τις δραστηριότητες αυτές μέσα σε κάποιο αυθεντικό πλαίσιο. Παράδειγμα ενός αυθεντικού πλαισίου είναι το περιβάλλον μέσα στο οποίο η δραστηριότητα αυτή συνήθως χρησιμοποιείται στην πραγματική ζωή. Για παράδειγμα, οι μαθητές μπορούν να βελτιώσουν τις ικανότητές τους στην προφορική γλώσσα και επικοινωνία συμμετέχοντας σε συζητήσεις. Μπορούν να βελτιώσουν τις ικανότητές τους στο γραπτό λόγο αν εμπλακούν στη σύνταξη μιας εφημερίδας της τάξης τους. Οι μαθητές μπορούν να μάθουν Φυσική συμμετέχοντας σε μία συνθετική εργασία για το περιβάλλον της κοινότητας ή του σχολείου. Το σχολείο μπορεί να βρίσκεται σε επαφή με τους επιστήμονες της περιοχής και να τους προσκαλεί για συζήτηση ή να αφήνει τα παιδιά να τους επισκέπτονται στο χώρο δουλειάς τους.
Όσον αφορά στις πολιτισμικές διαφορές, είναι σημαντικό για τους εκπαιδευτικούς να γνωρίζουν τις πολιτισμικές διαφορές των παιδιών της τάξης τους και να τις σέβονται. Πρέπει να τις βλέπουν ως πλεονέκτημα πάνω στο οποίο μπορούν να χτίσουν κι όχι ως ένα αρνητικό στοιχείο. Τα παιδιά θα αισθανθούν διαφορετικά μέσα στην τάξη όταν η κουλτούρα τους αντιπροσωπεύεται στις κοινές δραστηριότητες. Οι σχολικές συνήθειες που δεν είναι οικείες σε κάποια παιδιά μπορούν να παρουσιαστούν σταδιακά, έτσι ώστε η μετάβαση να είναι λιγότερο τραυματική για τις ομάδες με διαφορετική εθνική προέλευση.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Brown, J. S., Collins, A., & Duguid, P. (1989); Heath, S.B. (1983)
4. Σύνδεση των νέων πληροφοριών με τις προϋπάρχουσες γνώσεις
Οι νέες γνώσεις δομούνται πάνω στη βάση των όσων ήδη καταλαβαίνουμε και πιστεύουμε.
Ερευνητικά δεδομένα
Η ιδέα ότι η ικανότητα των ανθρώπων να μαθαίνουν κάτι καινούριο συνδέεται με το τι ξέρουν ήδη είναι σχετικά παλιά, αλλά τα πιο πρόσφατα ερευνητικά πορίσματα δείχνουν ότι είναι καθοριστικής σημασίας για τη μάθηση. Δεν είναι δυνατό να κατανοήσει, να θυμηθεί ή να μάθει κανείς κάτι που του είναι τελείως ξένο. Χρειάζονται κάποιες προϋπάρχουσες γνώσεις για να κατανοήσουμε το νόημα της εισερχόμενης πληροφορίας. Ωστόσο, η ύπαρξη της προαπαιτούμενης προϋπάρχουσας γνώσης δεν αρκεί για να εξασφαλιστούν ικανά αποτελέσματα. Πρέπει να ενεργοποιήσουμε την προϋπάρχουσα γνώση μας προκειμένου να μπορέσουμε να την αξιοποιήσουμε για κατανόηση και μάθηση. Η έρευνα δείχνει ότι οι μαθητές δεν καταλαβαίνουν πάντα τη σχέση ανάμεσα σε αυτά που μαθαίνουν και σε όσα ήδη ξέρουν. Η έρευνα δείχνει επίσης ότι η μάθηση ενισχύεται όταν οι εκπαιδευτικοί αποδίδουν μεγάλη προσοχή στην προϋπάρχουσα γνώση του μαθητή, και την χρησιμοποιούν ως σημείο αφετηρίας για τη διδασκαλία.
Εφαρμογή
Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές να ενεργοποιήσουν τις προηγούμενες γνώσεις τους και να τις αξιοποιήσουν για καλύτερες επιδόσεις στα σχολικά έργα. Αυτό μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους: 1. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να συζητούν το περιεχόμενο του μαθήματος πριν αρχίσουν τη διδασκαλία, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι μαθητές έχουν τις απαραίτητες προϋπάρχουσες γνώσεις και για να τις ενεργοποιήσουν. 2. Συνήθως οι προϋπάρχουσες γνώσεις των μαθητών είναι ελλιπείς ή υπάρχουν εσφαλμένες ιδέες και καίριες παρανοήσεις. Οι εκπαιδευτικοί δεν αρκεί να γνωρίζουν ότι οι μαθητές ξέρουν κάτι για το θέμα που θα αναπτυχθεί. Πρέπει να διερευνήσουν τις προϋπάρχουσες γνώσεις των μαθητών σε βάθος, έτσι ώστε να μπορέσουν να εντοπίσουν τις εσφαλμένες ιδέες και παρανοήσεις. 3. Μπορεί να χρειαστεί οι εκπαιδευτικοί να ανατρέξουν στα περασμένα για να καλύψουν την σημαντική προαπαιτούμενη ύλη ή να ζητήσουν από τους μαθητές να κάνουν κάποια προκαταρκτική εργασία μόνοι τους. 4. Οι ερωτήσεις που κάνει ο εκπαιδευτικός μπορεί να είναι πολύ χρήσιμες για να βοηθηθούν οι μαθητές να δουν τη σχέση ανάμεσα σε όσα μαθαίνουν και σε όσα ήδη γνωρίζουν. 5. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές να δουν τη σχέση αυτή και να κάνουν διορθώσεις. Αυτό μπορούν να το πετύχουν δίνοντας ένα μοντέλο ή πλαίσιο που οι μαθητές θα το χρησιμοποιήσουν ως σκαλωσιά στην προσπάθειά τους να βελτιώσουν την επίδοσή τους.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Bransford, J. D. (1979); Bransford, J.D., Brown, A.L., & Cocking, R.R. (1999)
5. Χρήση στρατηγικών
Οι άνθρωποι μαθαίνουν αξιοποιώντας αποτελεσματικές και ευέλικτες στρατηγικές που τους βοηθούν να καταλαβαίνουν, να σκέφτονται λογικά, να απομνημονεύουν και να λύνουν προβλήματα.
Ερευνητικά δεδομένα
Τα παιδιά αναπτύσσουν από μικρές ηλικίες στρατηγικές που τα βοηθούν να λύνουν προβλήματα. Για παράδειγμα, όταν ζητάμε από παιδιά προσχολικής ηλικίας να πάνε να αγοράσουν κάποια τρόφιμα από το μπακάλη, πολλές φορές αυτά επαναλαμβάνουν στο δρόμο ό,τι τους ζητήσαμε για να τα θυμούνται καλύτερα. Τα παιδιά αυτά έχουν ανακαλύψει την επανάληψη ως στρατηγική βελτίωσης της μνήμης τους χωρίς κανείς να τους το έχει πει. Όταν τα παιδιά πηγαίνουν στο σχολείο, χρειάζονται βοήθεια από τους δασκάλους ώστε να αναπτύξουν κατάλληλες στρατηγικές για τη λύση μαθηματικών προβλημάτων, την κατανόηση κειμένων, τη μελέτη του φυσικού κόσμου, της συνεργατικής μάθησης κλπ. Η έρευνα δείχνει ότι μπορούν να προκύψουν σημαντικά οφέλη αν οι εκπαιδευτικοί κάνουν συστηματικές προσπάθειες να διδάξουν στρατηγικές μάθησης στα παιδιά.
Οι στρατηγικές είναι σημαντικές επειδή βοηθούν τους μαθητές να καταλάβουν και να λύσουν προβλήματα με τρόπους που είναι κατάλληλοι για την προκείμενη περίπτωση. Οι στρατηγικές μπορούν να βελτιώσουν τη μάθηση και να την κάνουν ταχύτερη. Οι στρατηγικές μπορεί να διαφέρουν ως προς την ακρίβειά τους, τη δυσκολία εκτέλεσής τους, τις υπολογιστικές τους απαιτήσεις και το φάσμα των προβλημάτων στα οποία έχουν εφαρμογή. Όσο πιο μεγάλο είναι το εύρος των στρατηγικών που μπορούν να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά τα παιδιά, τόσο πιο επιτυχημένα μπορούν να είναι στη λύση προβλημάτων, στην ανάγνωση, στην κατανόηση κειμένου, στην απομνημόνευση κλπ.
Εφαρμογή
Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να αναγνωρίσουν τη βαρύτητα της απόκτησης και εφαρμογής διαφόρων στρατηγικών από τους μαθητές. Η διδασκαλία στρατηγικών μπορεί να γίνει άμεσα ή έμμεσα. Στη δεύτερη περίπτωση, ο εκπαιδευτικός μπορεί να δώσει στους μαθητές μία κατάσταση προβλήματος και να υποδείξει τη διαδικασία διερεύνησης ή να υποβάλλει βασικές ερωτήσεις. Για παράδειγμα, στα γλωσσικά μαθήματα, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να δείξουν πολύ συγκεκριμένα στους μαθητές πώς να επισημαίνουν τα σημαντικά σημεία ενός κειμένου και πώς να τα συνοψίζουν. Σε άλλη περίπτωση, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να ζητήσουν από μία ομάδα μαθητών να συζητήσουν ένα κείμενο και το συνοψίσουν. Στη διαδικασία αυτή βοηθούν τους μαθητές και τους προσφέρουν ένα μοντέλο προς μίμηση συμμετέχοντας στη συζήτηση και ρωτώντας καθοριστικές ερωτήσεις. Στα μαθήματα των φυσικών επιστημών, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να δείξουν στους μαθητές πώς να κάνουν πειράματα: πώς να διατυπώνουν υποθέσεις, πώς να κάνουν συστηματική καταγραφή των αποτελεσμάτων τους και πώς να τα αξιολογούν.
Είναι σημαντικό να μάθουν οι μαθητές πώς να χρησιμοποιούν αυτές τις στρατηγικές με σιγουριά και από μόνοι τους και να μη βασίζονται στους δασκάλους τους για να τους δώσουν πάντοτε την απαραίτητη υποστήριξη. Οι εκπαιδευτικοί χρειάζεται να περιορίζουν σταδιακά τη βοήθειά τους και να επιτρέπουν στους μαθητές να αναλαμβάνουν περισσότερες υπευθυνότητες για τη μάθησή τους.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Mayer, R.E. (1987); Palincsar, A.S., & Brown, A.L. (1984); White, B.Y., & Frederickson, J.R. (1998).
6. Ανάπτυξη της αυτορρύθμισης και του αναστοχασμού
Οι μαθητές πρέπει να ξέρουν πώς να σχεδιάζουν και να παρακολουθούν τη μάθησή τους, πώς να θέτουν τους δικούς τους μαθησιακούς στόχους και πώς να διορθώνουν τα λάθη τους.
Ερευνητικά δεδομένα
Ο όρος «αυτορρύθμιση» χρησιμοποιείται εδώ για να δείξει την ικανότητα των μαθητών να παρακολουθούν τη δική τους μάθηση, να κατανοούν πότε κάνουν λάθη και να ξέρουν πώς να τα διορθώνουν. Η αυτορρύθμιση δεν είναι το ίδιο με τη χρήση στρατηγικών. Οι άνθρωποι μπορούν να χρησιμοποιούν στρατηγικές για να μαθαίνουν μηχανικά, χωρίς να έχουν πλήρη επίγνωση του τι κάνουν. Η αυτορρύθμιση περιλαμβάνει την ανάπτυξη ειδικών στρατηγικών που βοηθούν τους μαθητές να αξιολογούν τη μάθησή τους, να ελέγχουν την κατανόησή τους και να διορθώνουν τα λάθη τους όταν χρειάζεται.
Η αυτορρύθμιση βασίζεται στο στοχασμό του ατόμου με την έννοια της επίγνωσης των ιδεών και των στρατηγικών που χρησιμοποιεί κανείς. Οι στοχαστικές διαδικασίες μπορούν να αναπτυχθούν μέσα από τη συζήτηση, την επιχειρηματολογία και τις εκθέσεις όπου τα παιδιά ενθαρρύνονται να εκφράσουν τις απόψεις τους και να τις υπερασπίσουν. Μία άλλη πτυχή της στοχαστικής διαδικασίας είναι η ικανότητα διάκρισης των φαινομένων από την πραγματικότητα, των κοινότυπων ιδεών από την επιστημονική γνώση, κλπ.
Εφαρμογή
Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές να αναπτύξουν την αυτορρύθμιση και τον αναστοχασμό δίνοντάς τους ευκαιρίες 1) να σχεδιάσουν πώς να λύνουν προβλήματα, να οργανώνουν πειράματα, να διαβάζουν βιβλία κλπ. 2) να αξιολογούν τις προτάσεις, τα επιχειρήματα, τις λύσεις προβλημάτων κλπ. των άλλων ή των ίδιων 3) να ελέγχουν τον τρόπο σκέψης τους και να θέτουν ερωτήματα στον εαυτό τους για την κατανόησή τους (Γιατί κάνω αυτό που κάνω; Πόσο καλά το κάνω; Τι απομένει να κάνω; κλπ.) 4) να αναπτύσσουν ρεαλιστικές γνώσεις για τον εαυτό τους ως μαθητές (Είμαι καλός στη Γλώσσα, αλλά χρειάζομαι δουλειά στα Μαθηματικά), 5) να θέτουν τους δικούς τους μαθησιακούς στόχους, και 6) να γνωρίζουν ποιες είναι οι πιο αποτελεσματικές στρατηγικές που πρέπει να χρησιμοποιήσουν και πότε να τις χρησιμοποιήσουν.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Brown, A.L., (1975); Boekaerts, M., Pintrich, P., & Zeidner, M. (Eds.) (2000); Marton, F., & Booth, S. (1997)
7. Αναδόμηση της προϋπάρχουσας γνώσης
Ορισμένες φορές η προϋπάρχουσα γνώση μπορεί να εμποδίσει το δρόμο προς τη μάθηση κάτι νέου. Οι μαθητές πρέπει να μάθουν πώς να επιλύουν τις εσωτερικές αντιφάσεις και να αναδομούν τις υπάρχουσες γνώσεις τους όταν αυτό είναι αναγκαίο.
Ερευνητικά δεδομένα
Ορισμένες φορές η προϋπάρχουσα γνώση μπορεί να εμποδίσει την κατανόηση των νέων πληροφοριών. Αν και αυτό ισχύει συχνότερα στην εκμάθηση της φυσικής και των μαθηματικών, εντούτοις έχει εφαρμογή σε όλα τα γνωστικά πεδία. Συμβαίνει επειδή η τρέχουσα κατανόησή μας του φυσικού και του κοινωνικού περιβάλλοντος, της ιστορίας, της θεωρητικής αντίληψης για τους αριθμούς κλπ. είναι προϊόν χιλιάδων ετών πολιτισμικής δραστηριότητας που έχει αλλάξει ριζικά τους διαισθητικούς τρόπους εξήγησης των φαινομένων. Για παράδειγμα, στο χώρο των μαθηματικών, πολλά παιδιά κάνουν λάθος όταν χρησιμοποιούν κλάσματα, επειδή χρησιμοποιούν κανόνες που ισχύουν μόνο για τους φυσικούς αριθμούς. Με παρόμοιο τρόπο, στις φυσικές επιστήμες οι μαθητές διαμορφώνουν διάφορες παρανοήσεις. Η ιδέα ότι η γη είναι στρογγυλή σαν τηγανίτα ή σα σφαίρα πεπλατυσμένη στην κορυφή συμβαίνει επειδή συμβιβάζει τις επιστημονικές πληροφορίες ότι η γη είναι στρογγυλή με τη διαισθητική αντίληψη ότι η γη είναι επίπεδη και οι άνθρωποι ζουν στο πάνω μέρος της. Οι παρανοήσεις δεν εμφανίζονται μόνο στα μικρότερα παιδιά. Υπάρχουν και στους μαθητές του Γυμνασίου, του Λυκείου ακόμη και του Πανεπιστημίου.
Εφαρμογή
Τι μπορούν να κάνουν οι εκπαιδευτικοί για να διευκολύνουν την κατανόηση των πληροφοριών που είναι αντίθετες στη διαισθητική αντίληψη; 1. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να γνωρίζουν ότι οι μαθητές τους έχουν προϋπάρχουσες γνώσεις και ελλιπή κατανόηση που μπορεί να έρχονται σε αντίθεση με όσα διδάσκονται στο σχολείο. 2. Είναι σημαντικό να δημιουργούμε συνθήκες μέσα στις οποίες οι εναλλακτικές πεποιθήσεις και εξηγήσεις να μπορούν να εξωτερικευτούν και να εκφραστούν. 3. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να χτίζουν πάνω στις προϋπάρχουσες ιδέες των μαθητών και σιγά σιγά να τους οδηγούν σε ωριμότερες κατανοήσεις. Η παραγκώνιση της προϋπάρχουσας γνώσης μπορεί να οδηγήσει στη διαμόρφωση εσφαλμένων αντιλήψεων. 4. Πρέπει να δίνονται στους μαθητές παρατηρήσεις και πειράματα που έχουν τη δυνατότητα να τους δείξουν ότι κάποιες από τις ιδέες τους μπορεί να είναι λάθος. Για το σκοπό αυτό μπορούν να χρησιμοποιηθούν παραδείγματα από την ιστορία της επιστήμης. 5. Οι επιστημονικές εξηγήσεις πρέπει να παρουσιάζονται με σαφήνεια και, αν γίνεται, να εξηγούνται με παραδείγματα μοντέλων. 6. Πρέπει να δίνεται στους μαθητές αρκετός χρόνος για να αναδομήσουν τις προϋπάρχουσες γνώσεις τους. Για να γίνει αυτό, είναι προτιμότερο να σχεδιάζονται αναλυτικά προγράμματα που χειρίζονται λιγότερες θεματικές ενότητες με μεγαλύτερη εμβάθυνση παρά να καλύπτουν πολλά θέματα με επιφανειακό τρόπο.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Carretero M., & Voss, J. (Eds), (1994); Driver, R., Guesne, E., & Tiberghien, A., (Eds), (1985); Schnotz, W., Vosniadou, S., & Carretero, M. (Eds), (1999); Vosniadou, S. & Brewer, W.F. (1992)
8. Στόχος η κατανόηση κι όχι η απομνημόνευση
Η μάθηση είναι καλύτερη όταν το υλικό οργανώνεται γύρω από γενικές αρχές και εξηγήσεις αντί να βασίζεται στην απομνημόνευση απομονωμένων στοιχείων και διαδικασιών.
Ερευνητικά δεδομένα
Όλοι οι εκπαιδευτικοί θέλουν οι μαθητές τους να κατανοούν ό,τι μαθαίνουν και να μην το απομνημονεύουν με επιφανειακό τρόπο. Η έρευνα δείχνει ότι όταν οι πληροφορίες απομνημονεύονται επιφανειακά, ξεχνιούνται εύκολα. Αντίθετα, όταν κάτι γίνεται κατανοητό, δεν ξεχνιέται εύκολα και μπορεί να εφαρμοστεί σε άλλες περιπτώσεις (βλέπε την επόμενη αρχή σχετικά με την εφαρμογή των γνώσεων). Για να καταλάβουν οι μαθητές μας τι τους διδάσκουμε, πρέπει να τους δίνουμε την ευκαιρία να σκεφτούν τι κάνουν, να μιλήσουν γι' αυτό με τους συμμαθητές τους και με τους δασκάλους τους, να το διευκρινίσουν και να καταλάβουν πώς εφαρμόζεται σε πολλές περιπτώσεις.
Εφαρμογή
Πώς μπορεί να διδάξει ο εκπαιδευτικός με στόχο την κατανόηση; Οι ακόλουθες είναι μερικές προτάσεις για δραστηριότητες που μπορούν να βοηθήσουν στην κατανόηση της ύλης που έχει διδαχθεί: 1. Ζητήστε από τους μαθητές να εξηγήσουν ένα φαινόμενο ή μία έννοια με δικά τους λόγια. 2. Δείξτε στους μαθητές πώς να δίνουν παραδείγματα που δείχνουν πώς εφαρμόζεται μία αρχή ή πώς λειτουργεί ένας νόμος. 3. Οι μαθητές πρέπει να είναι σε θέση να λύνουν χαρακτηριστικά προβλήματα στο χώρο του γνωστικού πεδίου. Τα προβλήματα μπορούν να είναι αυξανόμενου βαθμού δυσκολίας καθώς οι μαθητές αποκτούν μεγαλύτερη εμπειρία. 4. Όταν οι μαθητές καταλαβαίνουν την ύλη, μπορούν να εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές, μπορούν να συγκρίνουν και να αντιπαραβάλλουν και μπορούν να κατανοούν και να δημιουργούν αναλογίες. 5. Διδάξτε στους μαθητές σας πώς να εξάγουν γενικές αρχές από τις συγκεκριμένες περιπτώσεις και πώς να γενικεύουν από τα επιμέρους παραδείγματα.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Halpern, D.F. (Ed.). (1992); Resnick, L.B., & Klopfer, L.E., (Eds.) (1989); Perkins, D. (1992)
9. Βοήθεια για να μάθουν οι μαθητές να εφαρμόζουν τις γνώσεις τους
Ερευνητικά δεδομένα
Οι μαθητές συνήθως δεν μπορούν να εφαρμόσουν ό,τι μαθαίνουν στο σχολείο για να λύσουν προβλήματα του πραγματικού κόσμου. Για παράδειγμα, μπορεί να μάθουν στο σχολείο για τους νόμους του Νεύτωνα αλλά συνήθως δεν καταφέρνουν να διαπιστώσουν πώς οι νόμοι αυτοί εφαρμόζονται στις πραγματικές συνθήκες ζωής. Η εφαρμογή των γνώσεων είναι πολύ σημαντική. Γιατί να πηγαίνει κανείς στο σχολείο αν ό,τι μαθαίνει εκεί δεν εφαρμόζεται σε άλλες καταστάσεις και δε μπορεί να χρησιμοποιηθεί εκτός σχολείου;
Εφαρμογή
Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βελτιώσουν την ικανότητα των μαθητών τους να εφαρμόζουν όσα έχουν μάθει στο σχολείο 1. αν επιμείνουν στην εμπέδωση της ύλης. Χωρίς την κατανόηση, δεν μπορεί να γίνει η μεταφορά των γνώσεων σε άλλες περιπτώσεις (βλέπε προηγούμενη αρχή) 2. αν βοηθήσουν τους μαθητές να συνειδητοποιήσουν τη σημασία που έχει η μεταφορά των γνώσεών τους σε άλλες περιπτώσεις 3. αν εφαρμόσουν όσα έχουν μάθει σε ένα γνωστικό πεδίο σε άλλα πεδία με τα οποία μπορεί να υπάρχει κάποια σχέση 4. αν δείξουν στους μαθητές πώς να εξάγουν γενικές αρχές από τα συγκεκριμένα παραδείγματα 5. αν βοηθήσουν τους μαθητές να μάθουν πώς να παρακολουθούν τη μάθησή τους και πώς να καταλαβαίνουν πότε έχουν καταλάβει και πότε δεν έχουν καταλάβει την ύλη 6. αν διδάξουν με στόχο την κατανόηση κι όχι την απομνημόνευση (βλέπε προηγούμενη αρχή).
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Bruer, J.T., (1993); T.D. Bransford, A.L. Brown, and R.R. Cocking (Eds.), (1999); Bereiter, C. (1997)
10. Διάθεση χρόνου για εξάσκηση
Η μάθηση είναι μία πολύπλοκη γνωσιακή δραστηριότητα που δε χωράει βιασύνη. Απαιτείται σημαντικός χρόνος και εξάσκηση για να αρχίσει να συγκροτείται η επιδεξιότητα σε ένα τομέα.
Ερευνητικά δεδομένα
Η έρευνα δείχνει ότι οι άνθρωποι πρέπει να κάνουν πολλή εξάσκηση για να αποκτήσουν εμπειρία σε κάποιον τομέα. Ακόμη και οι μικρές διαφορές στο χρόνο που είμαστε εκτεθειμένοι στις πληροφορίες μπορεί να έχουν μεγάλες διαφορές στη μάθηση. Οι ψυχολόγοι Chase και Simon (1973) μελέτησαν σκακιστές και βρήκαν ότι κατά κανόνα είχαν δαπανήσει μέχρι και 50.000 ώρες εξάσκησης στο σκάκι. Ένας σκακιστής ηλικίας τριανταπέντε ετών που έχει παίξει σκάκι για 50.000 ώρες πρέπει να έχει περάσει 4 έως 5 ώρες καθημερινής εξάσκησης από την ηλικία των 5 έως 30! Οι λιγότερο προχωρημένοι παίκτες έχουν δαπανήσει σημαντικά λιγότερο χρόνο παίζοντας σκάκι.
Η έρευνα έχει δείξει ότι οι ικανότητες ανάγνωσης και γραφής σε μαθητές Λυκείου συνδέονται με τις ώρες που έχουν περάσει διαβάζοντας και γράφοντας. Η αποτελεσματική ανάγνωση και γραφή απαιτεί πολλή εξάσκηση. Οι μαθητές από κοινωνικά μειονεκτικά περιβάλλοντα, που έχουν λιγότερες ευκαιρίες να μάθουν και λείπουν από το σχολείο λόγω εργασίας ή ασθένειας, δεν αναμένεται να έχουν τόσο καλές επιδόσεις στο σχολείο όσο τα παιδιά που είχαν περισσότερο χρόνο να εξασκηθούν και να αποκτήσουν πληροφορίες.
Εφαρμογή
Πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα έχουν σχεδιαστεί για να αυξήσουν την έκθεση του μαθητή σε καταστάσεις μάθησης κυρίως σε μικρή ηλικία. Οι ακόλουθες είναι κάποιες προτάσεις για τον τρόπο που οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές τους να περνούν περισσότερο χρόνο για εργασίες μάθησης. 1. Αυξήστε το χρόνο που περνούν οι μαθητές για μάθηση μέσα στην τάξη. 2. Δώστε στους μαθητές εργασίες μάθησης που είναι σύμφωνες με όσα ήδη γνωρίζουν. 3. Μην προσπαθείτε να καλύψετε πολλά θέματα ταυτόχρονα. Δώστε στους μαθητές χρόνο να κατανοήσουν τις νέες πληροφορίες. 4. Βοηθήστε τους μαθητές να καλλιεργήσουν "την οικειοθελή εξάσκηση" που περιλαμβάνει την ενεργητική σκέψη και την παρακολούθηση της δικής τους μάθησης (βλέπε την αρχή της αυτορρύθμισης). 5. Δώστε στους μαθητές πρόσβαση σε βιβλία, ώστε να μπορέσουν να εξασκήσουν την ανάγνωση στο σπίτι τους. 6. Διατηρήστε επαφή με τους γονείς, έτσι ώστε να μπορέσουν να μάθουν να προσφέρουν πλούσιες εκπαιδευτικές εμπειρίες στα παιδιά τους.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Bransford, J.D (1979); Chase, W.G., and Simon, H.A. (1973); Coles, R. (1970)
11. Αναπτυξιακές και ατομικές διαφορές
Ερευνητικά δεδομένα
Οι έρευνες έχουν δείξει ότι υπάρχουν βασικές αναπτυξιακές διαφορές στη μάθηση. Καθώς τα παιδιά αναπτύσσονται, διαμορφώνουν νέους τρόπους αναπαράστασης του κόσμου και επίσης αλλάζουν τις διαδικασίες και τις στρατηγικές που χρησιμοποιούν για να διαχειριστούν αυτές τις αναπαραστάσεις. Επιπλέον, υπάρχουν σημαντικές ατομικές διαφορές στη μάθηση. Ο αναπτυξιακός ψυχολόγος Howard Gardner έχει υποστηρίξει ότι υπάρχουν πολλές άλλες διαστάσεις της ανθρώπινης νοημοσύνης πέραν των λογικών και γλωσσικών ικανοτήτων με τις οποίες συνήθως ασχολούμαστε στο σχολείο. Κάποια παιδιά είναι προικισμένα στη μουσική, άλλα έχουν εξαιρετικές χωρικές ικανότητες (οι οποίες είναι απαραίτητες για τους αρχιτέκτονες και τους καλλιτέχνες, για παράδειγμα) ή σωματικές/κιναισθητικές ικανότητες (που χρειάζονται οι αθλητές) ή ικανότητες να συνδέονται με τους άλλους ανθρώπους κλπ. Τα σχολεία πρέπει να δημιουργούν το καλύτερο περιβάλλον για την ανάπτυξη των παιδιών λαμβάνοντας υπόψη τις ατομικές τους διαφορές.
Εφαρμογή
1. Μάθετε πώς να εκτιμάτε κατάλληλα τις γνώσεις, τις στρατηγικές και τους τρόπους μάθησης των παιδιών. 2. Δώστε στα παιδιά μια ποικιλία υλικών, δραστηριοτήτων και μαθησιακών εργασιών που να περιλαμβάνουν τη γλώσσα, τα μαθηματικά, τις φυσικές επιστήμες, τα καλλιτεχνικά, τη μουσική, την κίνηση, την κοινωνική αντίληψη κλπ. 3. Εντοπίστε τις ιδιαίτερες ικανότητες των μαθητών, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στο ενδιαφέρον, την επιμονή και την αυτοπεποίθηση που δείχνουν σε διαφορετικά είδη δραστηριοτήτων. 4. Υποστηρίξτε τις ιδιαίτερες ικανότητες των μαθητών και αξιοποιήστε τις για να βελτιώσετε τη συνολική τους σχολική επίδοση. 5. Καθοδηγήστε και προκαλέστε την αντίληψη και τη μάθηση των μαθητών. 6. Κάντε στα παιδιά ερωτήσεις που προκαλούν τη σκέψη, θέστε τους προβλήματα και αναγκάστε τα να ελέγξουν τις υποθέσεις τους με διάφορους τρόπους. 7. Δημιουργήστε συνδέσεις με τον πραγματικό κόσμο, βάζοντας στα παιδιά προβλήματα και υλικά παρμένα από τις καθημερινές τους καταστάσεις. 8. Δείξτε στα παιδιά πώς μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και την ευφυία τους για να λύνουν προβλήματα του πραγματικού κόσμου. 9. Δημιουργήστε τις συνθήκες για αλληλεπίδραση των μαθητών με ανθρώπους της κοινότητάς τους και ειδικά με ενήλικες που είναι πεπειραμένοι και ενθουσιώδεις για τα είδη των θεμάτων που ενδιαφέρουν τους μαθητές.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Case, R. (1978); Chen, J., Krechevsky, M. , Viens, J., & Isberg, E., (1998); Gardner, H., (1991); Gardner, H. (1993)
12. Καλλιέργεια της μάθησης με κίνητρα
Η μάθηση επηρεάζεται καθοριστικά από την ύπαρξη κινήτρων για το μαθητή. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές να αποκτήσουν περισσότερα κίνητρα για μάθηση με τη συμπεριφορά τους και τα λεγόμενά τους.
Ερευνητικά δεδομένα
Οι μαθητές που έχουν κίνητρα να μάθουν αναγνωρίζονται εύκολα επειδή έχουν ένα πάθος για την επίτευξη των στόχων τους και είναι έτοιμοι να καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες. Δείχνουν επίσης μεγάλη αποφασιστικότητα και επιμονή. Αυτό επηρεάζει την ποσότητα και την ποιότητα των πληροφοριών που μαθαίνουν. Όλοι οι εκπαιδευτικοί θέλουν να έχουν μαθητές με κίνητρα στις τάξεις τους. Πώς μπορούν να το πετύχουν;
Οι ψυχολόγοι διακρίνουν ανάμεσα σε δύο είδη παροχής κινήτρων. Η εξωτερική παρότρυνση και η εσωτερική παρώθηση. Η εξωτερική παρότρυνση προκαλείται όταν χρησιμοποιούνται θετικές ενισχύσεις για να αυξηθεί η συχνότητα εμφάνισης της ζητούμενης συμπεριφοράς. Ο έπαινος, η υψηλή βαθμολογία, τα βραβεία, τα χρήματα, το φαγητό κλπ. μπορούν να χρησιμοποιηθούν γι' αυτό το λόγο. Η εσωτερική παρώθηση υπάρχει όταν οι μαθητές συμμετέχουν ενεργητικά σε δραστηριότητες χωρίς να χρειάζεται να επιβραβευθούν γι' αυτό. Το παιδί που φτιάχνει ένα παζλ με μεράκι είναι εσωτερικά παρακινημένο.
Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό των εσωτερικά παρωθημένων μαθητών είναι η πεποίθησή τους ότι η προσπάθεια είναι σημαντική για την επιτυχία. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να επηρεάσουν την αποφασιστικότητα των μαθητών για επίτευξη στόχων με τη συμπεριφορά τους και τα λεγόμενά τους.
Εφαρμογή
Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να χρησιμοποιούν ενθαρρυντικά σχόλια που 1. αντικατοπτρίζουν μία ειλικρινή αξιολόγηση της απόδοσης των μαθητών 2. αναγνωρίζουν τις επιτυχίες των μαθητών 3. αποδίδουν την επιτυχία των μαθητών σε ενδογενείς και όχι εξωγενείς παράγοντες (π.χ., «έχεις καλές ιδέες») 4. βοηθούν τους μαθητές να πιστέψουν στον εαυτό τους («προσπάθησες πολύ στα μαθηματικά και οι βαθμοί σου έχουν βελτιωθεί ικανοποιητικά») 5. δίνουν ανατροφοδότηση για τις στρατηγικές που χρησιμοποιούν οι μαθητές μαζί με οδηγίες για το πώς να τις βελτιώσουν 6. βοηθούν τους μαθητές να θέτουν ρεαλιστικούς στόχους.
Είναι επίσης σημαντικό
7. να αποφεύγουμε ομαδοποιήσεις με βάση τις ικανότητες. Η ομαδοποίηση αυτή δίνει το μήνυμα ότι οι ικανότητες έχουν μεγαλύτερη αξία από την προσπάθεια. 8. να καλλιεργούμε τη συνεργασία και όχι τον ανταγωνισμό. Η έρευνα δείχνει ότι τα ανταγωνιστικά συστήματα που ενθαρρύνουν τους μαθητές να δουλεύουν μεμονωμένα για να πετύχουν μεγαλύτερη βαθμολογία και περισσότερες ανταμοιβές, συνήθως δίνουν το μήνυμα ότι αυτό που έχει αξία είναι οι ικανότητες και μειώνουν την εσωτερική παρώθηση. 9. να δώσουμε ανανεωμένες και ενδιαφέρουσες εργασίες που προκαλούν την περιέργεια των μαθητών και τις ανώτερες νοητικές ικανότητές τους στο κατάλληλο πάντα επίπεδο δυσκολίας.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Deci, E.L. & Ryan, R. (1985); Dweck, C.S. (1989); Lepper, M. & Hodell, M. (1989); Spaulding, C.L. (1992)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
- Bereiter, C. (1997). Situated cognition and how to overcome it, pp. 281-300 in D. Kirshner & J.A. - Whitson (Eds), Situated cognition: Social, semiotic, and psychological perspectives. Hillsdale, NJ: Erlbaum. - Boekaerts, M., Pintrich, P., & Zeidner, M. (2000) Handbook of self-regulation. New York: Academic Press. - Bransford, T.D., Brown, A.L., and Cocking, R.R. (Eds.), (1999). How People Learn: Brain, Mind, Experience and School. National Academy Press. - Bransford, J. D. (1979). Human Cognition: Learning, understanding and remembering. Belmont, Cal.: Wadsworth Publishing Co. - Brown, A.L. (1975). The development of memory: Knowing, knowing about knowing and knowing how to know. In H.W. Reese (Ed.). Advances in child development and behavior (Vol. 10), New York: Academic Press. - Brown, A.L., Ash, D., Rutherford, M., Nakagawa, K., Gordon, J., & Campione, J.C. (1996). Distributed Expertise in the Classroom, in G. Salomon (Ed.) Distributed cognitions: Psychological and educational considerations. pp. 188-228. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum. - Brown, J. S., Collins, A., & Duguid, P. (1989). Situated Cognition and the Culture of Learning, Educational Researcher, 18 (1). - Bruer, J.T. (1993). Schools for thought. Cambridge, MA:MIT Press. - Carretero M., & Voss, J. (Eds.) (1994). Cognitive and instructional processes in history and the social sciences. Hillsdale, NJ: Erlbaum. - Case, R. (1978). Implications of developmental psychology for the design of effective instruction. Pp. 441-463 in A.M. Lesgold, J.W. Pellegrino, S.D. Fokkema, & R. Glaser, (Eds.) Cognitive psychology and instruction . New York: Plenum. - Chase, W.G., & Simon, H.A. (1973). The mind?s eye in chess. In W. Chase (Ed.), Visual information processing. New York: Academic Press. - Chen, J., Krechevsky, M. , Viens, J., & Isberg, E. (1998). Building on children?s strengths: The experience of Project Spectrum. New York: Teachers College, Columbia University. - Coles, R., (1970). Uprooted children: the early life of migrant farm workers. New York: Harper and Row. - Collins, A., Brown, J.S., & Newman, S.F. (1989). Cognitive apprenticeship: Teaching the craft of reading, writing and mathematics. In L.B. Resnick, (Ed.) Knowing, learning and instruction: Essays in honor of Robert Glaser, pp. 453-484. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum. - Deci, E.L., & Ryan, R., (1985). Intrinsic Motivation and Self-Determination in Human Behavior. New York: Plenum Press. - Driver, R., Guesne, E., & Tiberghien, A., (Eds) (1985). Children?s ideas in science. Milton Keynes: Open University Press. - Dweck, C.S., (1989). Motivation. Pp. 87-136, in A. Lesgold & R. Glaser (Eds.) Foundations for a psychology of education. Hillsdale, NJ: Erlbaum. - Elmore, R.F., Peterson, P.L., & McCarthy, S.J. (1996). Restructuring in the classroom: Teaching, learning and school organization. San Francisco: Jossey-Bass. - Gardner, H. (1993). Multiple intelligences: The theory in practice. New York: Basic Books. - Gardner, H. (1991). The unschooled mind: How children think and how schools should teach. New York: Basic Books. - Halpern, D.F. (Ed.) (1992). Enhancing thinking skills in the sciences and mathematics. Hillsdale, NJ: Erlbaum. - Heath, S.B. (1983). Ways with words: Language, life and work in communities and classrooms. Cambridge, UK: Cambridge University Press. - Lepper, M., & Hodell, M. (1989). Intrinsic motivation in the Classroom. In C. Ames, & R. Ames (Eds.) Research on Motivation in Education, Vol. 3 (pp. 73-105). New York: Academic Press. - Marton, F., & Booth, S. (1997). Learning and Awareness. Hillsdale, NJ:Erlbaum. - Mayer, R.E. (1987). Educational Psychology: A Cognitive approach. Boston: Little, Brown, and Co. - Palincsar, A.S., & Brown, A.L. (1984). Reciprocal teaching of comprehension monitoring activities. Cognition and Instruction 1: 117-175. - Perkins, D.(1992). Smart Schools. Better thinking and learning for every child. The Free Press. - Piaget, J.(1978). Success and understanding. Cambridge, MA: Harvard University Press. - Resnick, L.B., & Klopfer, L.E. (Εds.) (1989). Toward the thinking curriculum: Current cognitive research. Alexandria, VA: ASCD Books. - Rogoff, B. (1990). Apprenticeships in Thinking: Cognitive Development in Social Context. New York: Oxford University Press. - Scardamalia, M., & Bereiter, C. (1991). Higher levels of agency for children in knowledge-building: A challenge for the design of new knowledge media. Journal of the Learning Science, 1: 37-68. - Schnotz, W., Vosniadou, S., & Carretero, M. (1999). New Perspectives on conceptual change. Oxford: Elsevier Science. - Spaulding, C.L. (1992). Motivation in the Classroom. New York: McGraw Hill. - Vosniadou, S., & Brewer, W.F. (1992). Mental models of the earth: A study of conceptual change in childhood. Cognitive Psychology, 24, 535-558. - Vygotsky, L.S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. Cambridge, MA: Harvard University Press. - White, B.Y., & Frederickson, J.R. (1998). Inquiry, modeling and metacognition: Making science accessible to all students. Cognition and Instruction, 16 (1):13-117.
Ευχαριστώ τον Βασίλη Τσάγκαλο και την Έφη Παπαδημητρίου για την μετάφραση του Αγγλικού κειμένου στα Ελληνικά.
Νταφέτσιος Ευθύμιος
*Αν ο δημιουργός του επιθυμεί να το αφαιρέσουμε μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μας.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
